Waarom wordt de kinderopvang duurder?

Om te beginnen krijgt kinderopvangpersoneel meer loon: 3,8 procent per jaar, over een looptijd van twee jaar. Ook de eindejaarsuitkering is verhoogd, met 1 procent. De bonden zijn nog niet tevreden en er wordt op dit moment nog onderhandeld.

Daarnaast zijn energiekosten een grote kostenpost. Anders dan bij particulieren, ontvangen bedrijven hier geen compensatie voor vanuit de overheid.

Verder zijn er de kosten voor het ziekteverzuim. Die zijn sinds de coronapandemie flink gestegen in deze sector. Het verzuim en het personeelstekort in de kinderopvang leiden ertoe dat veel kinderdagcentra moeten uitwijken naar duurdere oplossingen, zoals de inzet van zzp'ers. Tot slot pleit de branche voor opleidingseisen voor nieuw personeel; daardoor is eerst een investering nodig voordat nieuw personeel volledig kan worden ingezet.

Al deze kosten worden meegenomen in de uurprijs per kind en zorgen er gezamenlijk voor dat de kinderopvang duurder wordt.

Hoeveel toeslag krijgen ouders in 2023?

Dat is afhankelijk van het inkomen en het aantal kinderen dat naar de opvang gaat. De Belastingdienst maakt dat inzichtelijk via deze tabel.

In 2022 was de maximale uurprijs waar vergoeding over wordt berekend 8,50 euro. Alles wat het kinderdagverblijf, de bso of de gastouder méér rekent, is voor rekening van de ouder. In 2023 is dat bedrag 8,97 euro. De toeslag die je ontvangt stijgt dus wel, maar stijgt veel minder hard dan de nieuwe tarieven van de kinderopvang, die zo'n 8 procent stijgen en boven die 8,97 euro uitkomen. De uurprijs verschilt per locatie en ligt in de Randstad rond de 11 euro.

Heeft iedereen recht op kinderopvang en toeslag?

Nee. Ouders die hun kind naar een opvang sturen terwijl ze zelf thuis zijn en zelf voor hun kind kunnen zorgen, krijgen geen compensatie. Als je toeslag aanvraagt, is het de bedoeling dat je werkt of aan andere eisen voldoet, zoals het volgen van een opleiding, een traject naar werk of een inburgeringscursus bij een gecertificeerde instelling.

Ook als ouders medische indicatie hebben of onder de Wet langdurige zorg vallen, kunnen zij deze toeslag aanvragen. Na ontslag krijgen ouders voor een beperkt aantal uur binnen datzelfde kalenderjaar recht op toeslag.

In 2025 wordt de kinderopvang gratis. Blijven we tot 2025 veel meer betalen?

We wachten de voorjaarsnota af, zegt het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Daarin staat hoe het gaat met de inkomsten en uitgaven van het Rijk en of die nog overeenkomen met de rijksbegroting van dit jaar. Minister Karien van Gennip (SZW) beloofde serieus te kijken naar compensatie van de extra hoge kosten voor de kinderopvang en die mogelijk in 2023 door te voeren.

Tegelijkertijd wordt gewerkt aan een nieuw systeem dat in 2025 voltooid moet zijn, zegt SZW. Dat zal een groot verschil maken in de kosten. Deze hervorming wordt, deels, gedaan om affaires met hoge terugvorderingen te voorkomen. Het is de bedoeling dat de kinderopvang dan direct wordt betaald door de overheid, en niet meer via de ouders.

NU.nl-lezers vragen: bestaan er toeslagen voor kinderloze stellen, zoals 'kindervrijslag'?

Nee. Er zijn wel andere toeslagen waar je eventueel aanspraak op kunt maken, maar die 'belonen' niet letterlijk de kinderloze burger. Als samenleving draai je soms op voor kosten die jij niet maakt. Als je niet rookt, maar wel meebetaalt aan de forse gezondheidskosten van rokers bijvoorbeeld. Of wel een eigen huis hebt en ook meebetaalt aan huurtoeslag, of heel weinig afval gebruikt, maar er wel belasting voor betaalt."

Waarom bestaat kinderopvangtoeslag eigenlijk?

Het idee achter het betaalbaar maken van kinderopvang is ervoor zorgen dat meer mensen gaan werken, oftewel arbeidsparticipatie. Kinderopvang is duur, en om het betaalbaar te houden, wordt het deels betaald door de overheid. Als opvang niet te betalen is, zullen veel ouders ervoor kiezen niet te gaan werken.

Dat is zonde, vindt onze overheid. Ze benutten zo niet hun - deels door de overheid gefinancierde - opleiding en hebben minder mogelijkheden om zichzelf te ontwikkelen en zo bij te dragen aan de Nederlandse economie.

Nu de opvang duurder wordt, is er in theorie het risico dat ouders stoppen met betaald werk, maar die signalen zijn er volgens het ministerie nu nog niet. Ouderorganisaties, zoals BOinK, denken daar anders over: die horen wél dat ouders overwegen om hun kind van de opvang te halen vanwege de kosten.