Kinderen zijn veerkrachtig. Is de situatie uit balans (een coronacrisis, een Russische inval in Oekraïne), dan zal je kind ook uit balans raken, er weerbaarder door worden en vervolgens groeien. Uithol: "Een kind moet dan wel de middelen krijgen om te groeien, en dat begint met je kind echt zien. Ondertitel je kind als het ware: je trilt helemaal, hoe komt dat? Of: je vertelt altijd zo veel, en nu ben je helemaal stil. Wil je iets vragen of vertellen?"

Reacties op een stressvolle situatie zijn volgens de kinderpsycholoog heel uiteenlopend: van subtiele signalen zoals lastiger inslapen en veranderend eetgedrag tot paniek en huilen. "Alles wat afwijkt van het normale gedrag is een signaal. Benoem het en zorg dat je kind zich gezien voelt."

Straal uit: je mag mij alles vragen, maar ik heb niet op al je vragen een antwoord. Als kinderen vragen stellen, betekent dat dat ze eraan toe zijn om het antwoord te horen. Dat hoeft niet in detail, hou het beknopt.

"Vraag wat zij erover hebben gehoord, of ze eigenlijk weten wat oorlog betekent", aldus Uithol. "Je hoeft het niet voor te kauwen. Laat ze een beetje dromen en fantaseren. Vraag ze naar hoe zij het conflict zouden oplossen als ze dat konden."

"Het is normaal om angstig te zijn als er een oorlog is begonnen. Leg uit dat jij ook wel zorgen hebt. Je hoeft niet die grote, stoere ouder te zijn. Maak duidelijk dat deze situatie niet normaal is, dat het niet normaal is om mensen dood te schieten, dat dit nooit had mogen gebeuren."

"Partij kiezen kan veilig zijn voor een kind, om zo de situatie te categoriseren. Toch is het ook een goed moment om je kind te leren dat een oordeel vellen moeilijk is als je niet alle feiten kent. Die gedachte kan lucht geven: ik weet het niet en ik hoef niet te kiezen."

"Sommige kinderen vinden het fijn om lekker te scheuren met papier als iets ze dwarszit. Hard krassen met wasco, of steek samen iets in de fik. Geef ze iets om op te kauwen, dat reguleert stress, net als zorgen voor een rustige ademhaling of aan iets friemelen."

"Je kunt ook een krachtig voorwerp kiezen voor je kind: een mooie steen die hij vast kan houden en hem kracht geeft. Als je merkt dat je kind angstig is, zorg dan dat je in de buurt bent, vooral bij overgangsmomenten zoals uit school komen."

"Kinderen die al wat ouder zijn, kunnen de realiteit van de situatie en ook de afstand beter inschatten. Naast gevoelens van angst kunnen gevoelens zoals onrecht en macht ook opspelen. Deze gevoelens zetten aan tot actie; geef kinderen de ruimte iets te doen, zoals een inzamelingsactie. Ga samen koekjes bakken en verkopen, auto's wassen, wat dan ook. Laat ze zelf iets ondernemen met hun eigen peergroup."