
Moedertaboes: 'Ik moet leren leven met een verzakking'
Uit cijfers van het UMC Utrecht blijkt dat één op de vier vrouwen na de bevalling last heeft van bekken- of bekkenbodemklachten. Bij 40 tot 60 procent is sprake van een verzakking. "Bij een verzakking zakken de organen in het bekken letterlijk in meer of mindere mate omlaag doordat het steunweefsel onvoldoende zijn functie uitoefent", vertelt bekkenfysiotherapeut Inge Hemel.
"Onder invloed van hormonen heeft iedere vrouw tijdens de zwangerschap en na de bevalling wat speling in het steunweefsel. Bij sommige vrouwen blijft die speling in het steunweefsel, ook na het ontzwangeren, aanwezig. In dat geval wordt er gesproken van een verzakking. Je kunt een verzakking van de blaas, de baarmoeder, de top van de schede of de darm hebben, of van meerdere organen tegelijkertijd."
Bij elke stap die ik zette, had ik het gevoel uit elkaar te vallen.
De klachten van een verzakking verschillen van vrouw tot vrouw. Mogelijke klachten die vrouwen kunnen ervaren zijn een zwaar gevoel in de vagina, een zeurend gevoel in de onderbuik, moeite met het ophouden van urine of ontlasting of juist niet goed kunnen legen van de blaas of darmen. Ook pijn bij het vrijen is een van de klachten, meldt het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Door middel van een inwendig onderzoek door de huisarts, gynaecoloog of bekkenfysiotherapeut kan een verzakking worden vastgesteld.
Een mentale klap
Yarah (achternaam bekend bij de redactie) is 29 jaar oud en heeft aan de bevalling van haar zoontje een verzakking overgehouden. "Na de bevalling hield ik pijnklachten en had ik continu een balgevoel tussen mijn benen. Bij elke stap die ik zette had ik het gevoel uit elkaar te vallen. Ik kon mijn zoontje niet lang vasthouden of met hem wandelen. Ik besloot mijn klachten te googelen en stuitte op een verzakking. Ik dacht gelijk: dit is het. En om eerlijk te zijn, voelde het alsof de grond onder m'n voeten wegzonk."
Wanneer de bekkenbodemfysiotherapeut zes weken na de bevalling inderdaad een milde voorwandverzakking vaststelt, is voor Yarah vooral de mentale klap zwaar. "Ik wist niet dat dit kon gebeuren. Je wordt voorbereid op je zwangerschap en bevalling, maar niemand vertelt van tevoren dat dit je ook kan overkomen."
"Het was en is hartverscheurend om te beseffen dat mijn verzakking nooit zal genezen. Zelfs een operatie, iets wat voor mij nog geen optie is, zorgt niet altijd voor blijvende resultaten. Ik ben pas 29 jaar en heb klachten waarvan ik dacht dat die pas zouden ontstaan als je de 70 hebt bereikt."
Oefeningen doen
Hemel snapt dat het ingrijpend is om te beseffen dat een verzakking nooit meer overgaat. "Hoewel een verzakking an sich blijft wat het is na het ontzwangeren, wil ik benadrukken dat je de klachten die horen bij een verzakking wel degelijk kunt verminderen. Dat start met oefeningen. Soms kunnen de juiste oefeningen en tips al veel effect hebben. Ik zie in de praktijk vrouwen die al jaren met klachten lopen en waarbij gerichte oefeningen hebben gezorgd voor het afnemen of zelfs verdwijnen van die klachten."
Als we vroeg kunnen bekijken wat de status van het bekken en de bekkenbodemfunctie is, kunnen we eerder starten met oefeningen.
De bekkenfysiotherapeut legt verder uit: "Mochten bekkenbodemoefeningen niet voldoende effect hebben, dan zijn er ook andere behandelmogelijkheden, zoals het inbrengen van een ring of een operatie. Het type behandeling is van verschillende zaken afhankelijk, dus je zult hiervoor in gesprek moeten gaan met een bekkenfysiotherapeut of gynaecoloog."
Taboe doorbreken
"Ik heb me heel eenzaam gevoeld", vertelt Yarah. "Er rust nog zo'n taboe op dit onderwerp, terwijl een verzakking niet onderschat mag worden. Het heeft invloed op je lichaam, op je mentale welzijn en je omgeving. Ik wil vrouwen laten weten dat ze zich niet hoeven te schamen."
In Frankrijk krijgen pas bevallen vrouwen standaard een consult bekkenfysiotherapie aangeboden, waarbij hun bekkenbodem en vagina door een gespecialiseerde fysiotherapeut worden gecontroleerd. Hemel pleit, net als veel andere bekkenfysiotherapeuten, voor eenzelfde zeswekencheck-up na de bevalling. "Als we vroeg kunnen bekijken wat de status van het bekken en de bekkenbodemfunctie is, kunnen we eerder starten met oefeningen en eventueel herstel onder begeleiding."