Veel ouders maken zorgen zich als hun kind maar niet wil beginnen met praten of lopen. Vooral als andere kinderen dat al wel kunnen. Wanneer is dat terecht? En wat kun je zelf doen om je kind te stimuleren? Twee experts praten je bij.

Een kind dat maar niet wil gaan lopen heeft in de meeste gevallen gewoon wat meer tijd nodig, zegt kinderfysiotherapeut Anna Baltus.

"Veel ouders vergelijken hun kind met die van anderen en gaan zich dan zorgen maken. Ik heb ook het idee dat ouders tegenwoordig veel worden beïnvloed door alle informatie op fora en sociale media."

Het kan zijn dat je kind gewoon nog niet geïnteresseerd is in kruipen of leren lopen, zegt Baltus. "Soms hebben kinderen meer interesse in speeltjes en boekjes." Kijk dus vooral naar de dingen die je baby al wel kan. Soms lukt het meedoen met 'klap eens in je handjes', het vastpakken van een piepklein hagelslagje of het oppakken van een fles wel.

"Er zijn ook kinderen die al wel lopen, maar nog geen woord zeggen. Ik vind dat je naar alle ontwikkelingsvlakken moet kijken en vooral niet te veel moet vergelijken."

Die vlakken zijn onderdeel van het Van Wiechenschema - een tool die het consultatiebureau gebruikt om te kijken hoe het kind zich ontwikkelt qua grove en fijne motoriek en op sociaal-emotioneel niveau. "Pas als je kind op alle vlakken achterloopt, is er reden tot zorgen."

Stimuleer interactie, daardoor leert je kind

Achterstand of stilstand in de ontwikkeling is inderdaad geen goed teken, zegt ook logopedist Jente Timmer. "Komen er geen nieuwe woordjes bij en blijft het gebrabbel hetzelfde, dan wordt het zorgwekkend." De taalontwikkeling komt vooral in de eerste twee jaar in razend tempo op gang. In een paar maanden tijd kan er al veel verschil worden gezien.

Niet beginnen met praten kan verschillende oorzaken hebben. Timmer adviseert altijd om eerst te kijken of je baby reageert op zijn of haar naam en op onverwachte geluiden. "Gebeurt dit niet, dan is er mogelijk iets met het gehoor aan de hand." Maar het kan ook zo zijn dat je kind geen initiatief neemt tot het maken van contact, een cruciale stap in het beginnen met praten; kinderen leren de taal immers door interactie met jou.

Voorlezen kan al na de geboorte

Probeer die interactie daarom zoveel mogelijk te stimuleren. Dat doe je door te kijken waar de aandacht van je kind heen gaat en daarop in te haken, zegt Timmer. "Wijst het naar de duif op straat die een patatje eet? Benoem die duif herhaaldelijk en vertel wat er gebeurt." Probeer je kind vervolgens niet te overhoren bij elke duif die je ziet. "Als kinderen een woord nog niet goed genoeg kennen, dan kunnen ze het ook niet benoemen."

Begin ook zo vroeg mogelijk met kinderliedjes en voorlezen. "Voorlezen kan al vanaf de geboorte. Laat baby's een boekje vasthouden en erop sabbelen. Vanaf zes maanden krijgen ze in de gaten dat een boek meer is dan een speeltje. Vanuit daar breidt het zich verder uit."

Stimulatie kan ook tot frustratie leiden

De stimulatie van ouders speelt dus een grote rol. Maar je kunt het ook verkeerd aanpakken, zegt kinderfysiotherapeut Baltus. "Baby's worden soms al vroeg in een zittende positie gezet, terwijl ze daar vaak nog niet aan toe zijn. Eerst moet het zelf leren rollen en veel op de buik liggen. Dit is uiteindelijk de basis voor het het leren lopen."

Kinderen die al zitten voor ze eraan toe zijn, doorlopen de stappen niet altijd goed. Dan kan het gebeuren dat je dreumes cognitief al toe is aan lopen, maar het motorisch nog niet kan. Het resultaat: een gefrustreerd kind.

Je kunt ze wel hier en daar op gang helpen. Door ze bijvoorbeeld op een tapijt te leggen bij het leren omrollen en op een gladde vloer te leggen bij het leren tijgeren. Baltus: "Je zult een balans moeten vinden in het helpen, push je kind niet te veel. Ieder kind ontwikkelt in zijn eigen tempo. Goed om te weten: je kind heeft tot zijn tweede jaar de tijd om te gaan lopen."

Er kan uiteraard meer aan de hand zijn waardoor een baby achterloopt in de ontwikkeling. Voelt je kind heel slap of juist gespannen, of is er geen vooruitgang? Neem dan vooral contact op met het consultatiebureau of een kinderfysiotherapeut.

"Als je als ouder het gevoel hebt dat er iets niet klopt, is het goed om er iets mee te doen, zegt Baltus. Hetzelfde geldt voor twijfels over de taalontwikkeling. "Heb je een onderbuikgevoel, zoek dan hulp. Je zult het vervelend vinden als je er niets mee gedaan hebt en er wel iets aan de hand blijkt te zijn."