Vanaf vandaag krijgen zwangere vrouwen een dertienwekenecho: waarom?
Waarom zwangeren nu opeens die extra echo krijgen aangeboden? Volgens Maaike Kloosterman-De Groot, echoscopiste, kun je een hoop ernstige lichamelijke afwijkingen eigenlijk al veel vroeger opsporen dan met de twintigwekenecho.
"De NIPT vanaf elf weken is ook een betrouwbare test, maar daar zit geen echo bij. Met deze dertienwekenecho erbij krijg je dus al vroeg in de zwangerschap een goede indicatie of er sprake is van een afwijking bij de baby", aldus Wapperom.
Een extra echo is volledig veilig en brengt geen schade toe aan de baby. Je zou langer dan twee uur moeten scannen om verwarming bij de baby te waarnemen.
"We kunnen met dertien weken al een hoop zien, zoals een hartafwijking, een open ruggetje of buikje, of een hersenafwijking. Voor dit soort grotere afwijkingen is deze echo dus geschikt, maar kleine afwijkingen kunnen soms nog niet zichtbaar zijn, zoals een afwijking in de nierfunctie", zegt Wapperom.
Dat kleinere afwijkingen misschien nog niet goed zichtbaar zijn, is volgens verloskundige Lianne Bond het nadeel van de dertienwekenecho. "In sommige gevallen kan dat voor onzekerheid zorgen, omdat de echoscopiste kan denken iets te zien, maar het pas met de twintigwekenecho met 100 procent zekerheid kan vaststellen. Of er kan gedacht worden dat er niks mankeert, terwijl er met de twintigwekenecho toch iets aan het licht komt".
Langere bedenktijd is een van de voordelen
Verder zitten er vooral voordelen aan de dertienwekenecho, zeggen de deskundigen desgevraagd. Zo is de psychische belasting tijdens de zwangerschap heel anders als je al eerder weet dat je baby een afwijking heeft. "Later in de zwangerschap zal een vrouw de baby al hebben gevoeld en zal de buik al groter zijn, wat het allemaal moeilijker kan maken. Ook hoef je niet zo lang de onzekerheid te voelen of nu alles wel of niet goed is met je baby", aldus Wapperom.
"Een ander voordeel is dat de zwangere en haar partner meer tijd hebben om verder onderzoek te laten verrichten, om zich te verdiepen in de afwijking, en dus meer bedenktijd hebben om te besluiten of ze de zwangerschap uit willen dragen of afbreken", zegt Kloosterman-De Groot. "Mocht je de zwangerschap willen afbreken, dan kan dat namelijk tot week 24", voegt Bond toe.
Je baby bijna net zo dicht bij je dragen als tijdens de zwangerschap doe je met een draagzak.
Kleine kans op aangeboren afwijking
Gelukkig is de kans op een aangeboren afwijking bij je baby niet groot. "Over het algemeen volgt na 95 van de 100 echo's een goede uitslag, zonder bijzonderheden. Maar voor de ouders die wel in verwachting zijn van een baby met een aangeboren afwijking, is deze echo waarschijnlijk goed nieuws", aldus Bond.
"Ook als er niks aan de hand is met de baby, is het natuurlijk een fijn moment; de bevestiging krijgen dat je baby gezond is én de baby even zien", voegt Wapperom toe. Kloosterman-De Groot benadrukt wel dat deze nieuwe echo niet bedoeld is om het geslacht van de baby te zien: de geslachtsbepaling zal nog steeds gebeuren met de twintigwekenecho.
Misschien ben je wat behoedzaam voor extra echo's, en loop je daarom niet warm voor een echo erbij met de dertien weken. "Een extra echo is volledig veilig en brengt geen schade toe aan de baby", zegt Wapperom, en Bond beaamt dit. "Je zou echt langer dan twee uur moeten scannen om iets van verwarming bij de baby waar te nemen. Maar een risico op een miskraam zoals die er is bij een punctie of vlokkentest bestaat bij een echo niet."
Kies je voor de dertienwekenecho, dan is dat tot 2024 in onderzoeksverband. "Er wordt nu nog uitgezocht wat we precies uit de standaard invoering van deze echo kunnen halen", zegt Wapperom. Ga je dus vanaf september voor een dertienwekenecho, dan neem je automatisch deel aan het landelijke onderzoek.