'Als je het gedrag van een jaloers kind afkeurt, wordt het vaak erger'
"Jaloezie is een emotie die we als volwassene ook voelen, maar wij hebben geleerd daarmee om te gaan en het te beheersen", aldus opvoedkundige Tamar de Vos. "Kinderen reageren veel basaler en vanuit emoties, waardoor die jaloezie meer naar voren zal komen."
Soms is het begrijpelijk dat je kind jaloers is, vooral wanneer een broertje of zusje net geboren is en daar veel aandacht naar gaat. "Als je kind dan jaloers wordt, betekent dat niet dat hij of zij verwend is of later een slechte relatie met het broertje of zusje zal hebben", legt De Vos uit.
Maar wanneer de baby geboren wordt, zitten veel kinderen nét in de peuter- of kleuterleeftijd, wanneer ze ook erg ondeugend worden. "Dan krijgt het oudere kind misschien vaak op zijn kop, terwijl de baby niks fout kan doen. Een kind kan dan bang worden dan de ouders hem niet lief vinden", zegt Karla Mooy, opvoedkundige.
Accepteer je kind zoals het is en reageer rustig als je kind jaloers gedrag laat zien.
"Het kan erger worden als de jongste ook nog eens een makkelijker kind is dan dan de oudste. Dan voelen ze zich onzeker en zouden ze ook zo willen zijn. Het is dan belangrijk je kind niet alleen te vertellen dat je van hem houdt, maar het ook te laten zien. Dat doe je door je kind te accepteren zoals het is en rustig te reageren als je kind jaloers gedrag laat zien. Ook helpt het om te zorgen dat je regelmatig iets een-op-een doet met je oudste", aldus Mooy.
"Belangrijk is ook om de gevoelens van je kind te erkennen: een baby erbij hebben is niet altijd leuk. Neem de gevoelens serieus en kijk waar ze vandaan komen, maar ook weer niet té serieus, want iedereen voelt weleens jaloezie", zegt De Vos. "Als je het gedrag afkeurt, gaat het jaloerse gevoel ondergronds en gaat het niet weg, maar wordt het meestal alleen maar erger", voegt Mooy daaraan toe. "Leer je kind omgaan met jaloezie."
Broertje of zusje op komst?
Het hoort bij de leeftijd
Het jaloerse gedrag hoort volgens De Vos ook wel een beetje bij de leeftijd. "Tot een jaar of vier is het normaal dat kinderen erg op zichzelf gericht zijn en zich moeilijk in anderen kunnen verplaatsen. Zo kunnen ze ook een ander minder makkelijk iets gunnen. Vanaf vijf jaar kunnen ze zich beter verplaatsen in een ander, maar dan nog vanuit het principe dat beiden precies evenveel moeten hebben."
"Op het moment dat je kinderen samen gaan spelen, is het aan te raden een plekje of mandje te geven met de speeltjes die alleen van jouw oudste zijn. Leer hem dat het leuk is om met zijn broertje of zusje te delen, maar dwing het delen niet af, want dat werkt averechts", zegt Mooy.
Blijf wel opletten dat het jaloerse gedrag niet voortkomt uit een slecht gevoel van eigenwaarde, adviseert De Vos. "Dit soort kinderen komen vaak in een neerwaartse spiraal waarbij ze op een negatieve manier de aandacht trekken, waardoor de ouders boos worden. Voor het kind is dat weer een signaal dat de ouders hem niet lief vinden."
Mooy: "Zolang er veel verbondenheid is in het gezin, je het kind de liefde en aandacht geeft die hij nodig heeft en zelf rustig blijft bij moeilijk gedrag, is de kans klein dat de jaloezie een probleem zal blijven in de toekomst."