Logo NU.nlNU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
    • Regio
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Thuis
    • Vakantie
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Dinsdag 7 februari 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl

Zo ongezond zijn de eerste uren van 2020 voor jou en het milieu

Door Rolf Schuttenhelm en Job van der Plicht

30 dec 2019 om 17:49Update: 3 jaar geleden
nujij comment764 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail
Oogletsel, ernstige gehoorbeschadiging of verminkte lichaamsdelen. We kennen allemaal de gevaren van als het misgaat bij het afsteken van vuurwerk, maar ook als de pijlen op de juiste wijze de lucht ingaan zijn niet alle gevaren geweken. Wat zijn de gevolgen van vuurwerk voor onze gezondheid en het milieu?

We vallen maar gelijk met de deur in huis: als we woensdag om 0.00 uur elkaar het beste wensen en dat vieren door vuurpijlen de lucht in te schieten, is het maar de vraag of dat een goede manier is om iedereen een gezond 2020 toe te wensen.

Al dat vuurwerk zorgt bij veel Nederlanders voor benauwdheid, duizeligheid, hoofdpijn of een astma-aanval.

Fijnstof is de grootste veroorzaker van deze irritatie aan onze luchtwegen, vrijgekomen door de tientallen miljoenen kilo's vuurwerk die we afsteken. Het gaat dan vooral om de metaaldeeltjes die vrijkomen.

Metalen zorgen voor de kleuren van vuurwerk

Volgens Milieu Centraal zitten in vuurwerk koper, barium, strontium en antimoon - en bij illegaal vuurwerk ook nog cadmium. Vanaf bepaalde concentraties zijn de metalen giftig voor mensen.

Na het afsteken zorgen die metalen ervoor dat het vuurwerk de mooie kleuren en vormen in de lucht aanneemt. Volgens Flemming Cassee, specialist van het RIVM op het gebied van luchtverontreiniging, reageren die metalen nogal snel met andere stoffen, waardoor de kans op geïrriteerde luchtwegen wordt versterkt.

Het Longfonds waarschuwde vorige week al dat zeker zevenhonderdduizend Nederlanders een "benauwde Oud en Nieuw" beleven, maar volgens Cassee kunnen ook mensen die normaal gesproken niet zo snel geïrriteerde luchtwegen hebben last krijgen.

Beeld uit video: Vuurwerkverbod mogelijk aangescherpt: dit moet je weten1:37
Afspelen knop

Vuurwerkverbod mogelijk aangescherpt: dit moet je weten

Vuurwerkverbod mogelijk aangescherpt: dit moet je weten

Fijnstof kan door mist 'geen kant op'

Dat er tijdens de jaarwisseling grote kans is op dichte mist en dat het amper waait helpt daar allemaal ook niet bij. Daardoor waaien de fijnstofwolken niet naar gebieden waar minder mensen wonen, waardoor de fijnstofdeeltjes over een groter gebied worden verspreid.

Zeker in stedelijk gebied, waar de gebouwen hoger zijn, kan de lucht volgens Cassee "geen kant op" en blijft de toevoer van fijnstof door nieuw afgestoken vuurwerk maar doorgaan.

Tijdens de vuurwerkpiek kan de hoeveelheid fijnstof oplopen tot 1.000 microgram per kubieke meter, waar 50 microgram de norm is. Het Longfonds stelde al dat die luchtverontreiniging te vergelijken is met de Indiase stad Delhi.

De situatie is in Delhi zo ernstig dat mensen daar ziek neervallen, aldus Cassee. Dat dat in Nederland niet gebeurt, komt doordat de ongezonde situatie slechts een uurtje aanhoudt.

  • Het weer op oudejaarsavond: droog en mistig
    Zie ookHet weer op oudejaarsavond: droog en mistig

Nog veel onbekend over metalen in het lichaam

De metaaldeeltjes uit het vuurwerk lossen gemakkelijk op en zorgen volgens Cassee "ongetwijfeld" voor wat ontstekingen in de luchtwegen. Maar hoe snel die hersteld zijn is onbekend.

Als die metalen in de bloedbaan terechtkomen kunnen die ook voor hart- en vaatziekten zorgen, maar in welke mate is ook onduidelijk. Wel is het natuurlijk zo dat ademhalingsproblemen effect op het hart hebben. Door kortademigheid moet het hart harder werken om bloed rond te pompen en als iemand al hartproblemen heeft, kan dat tot bijvoorbeeld een hartaanval leiden.

Cassee denkt dat de metaaldeeltjes ook in de hersenen terechtkomen, maar ook daarvoor geldt dat goed onderzoek daarnaar nog ontbreekt.

Kritiek op plastic knetterballen

Naast gezondheidsproblemen veroorzaakt het afsteken van vuurwerk ook problemen voor het milieu. Een deel van die milieuvervuiling is zichtbaar.

Zo is er dit jaar kritiek op de zogeheten 'knetterballen' - simpel vuurwerk dat wordt aangestoken, op straat wordt gegooid en vervolgens een paar seconden knettert. Probleem: knetterballen hebben een plastic omhulsel. En dat blijft vervolgens liggen. Terwijl er juist steeds meer aandacht komt voor het tegengaan van plasticvervuiling.

  • Deze plekken hebben een centrale vuurwerkshow met Oud en Nieuw
    Zie ookDeze plekken hebben een centrale vuurwerkshow met Oud en Nieuw

Zware metalen vervuilen oppervlaktewater

De vuurwerkresten die op de grond achterblijven bevatten ook zware metalen. Via regen komen die uiteindelijk in grond- en oppervlaktewater terecht - waar ze niet biologisch kunnen worden afgebroken, en dus langzaam ophopen.

In Nederlands oppervlaktewater wordt de kopernorm overschreden. Naar schatting 18 procent van de kopervervuiling in de Nederlandse natuur is afkomstig van vuurwerk.

Miljoenen Nederlandse vogels vliegen de nacht in

Zoals veel hondenbezitters uit eigen ervaring kunnen vertellen: ook dieren reageren op vuurwerk. Dat geldt niet alleen voor honden, maar ook voor wilde dieren. Zo schrikken vogels van het geluid, en vliegen vaak bij elke knal opnieuw op.

Rond middernacht is dat effect zelfs zo sterk dat de neerslagradars van het KNMI kunnen meten dat vogels massaal opvliegen en bijvoorbeeld richting Noordzee trekken.

Uit onderzoek van radarbeelden door de Universiteit van Amsterdam blijkt dat het effect van vuurwerk rond de jaarwisseling ook leidt tot massaal opvliegen van vogels uit Nederlandse natuurgebieden, zoals de Biesbosch en de Waddenzee.

Volgens de Vogelbescherming tonen deze radarbeelden aan dat rond de jaarwisseling in totaal miljoenen Nederlandse vogels opvliegen. Ze klimmen daarbij tot een hoogte van 500 meter en wijken vaak uit naar open water. Dat gaat ook met risico's gepaard: lang niet alle vogels zijn goed in staat in het donker te vliegen.

Ook dit jaar zal het effect van door vuurwerk opgeschrikte vogels goed zichtbaar zijn in de weerradars, verwacht het KNMI. Dat komt omdat er geen echte neerslag valt.

  • Het effect van vuurwerk: 'Sommige huisdieren moeten maanden herstellen'
    Zie ookHet effect van vuurwerk: 'Sommige huisdieren moeten maanden herstellen'

Eerder

  • 30 dec 2019 om 16:35
    Hoe om te gaan met vuurwerkschade aan je auto
    Hoe om te gaan met vuurwerkschade aan je auto
  • 30 dec 2019 om 16:42
    Politie kan zich nooit helemaal voorbereiden op jaarwisseling
    Politie kan zich nooit helemaal voorbereiden op jaarwisseling
  • 30 dec 2019 om 13:18
    Deelnemers nieuwjaarsduik krijgen het 'gemakkelijk' vanwege zacht weer
    Nieuwjaarsduik Zandvoort 2016 - Het meisje van de voorpagina van deTelegraaf.
  • 30 dec 2019 om 10:45
    Vuurwerkshow in Sydney gaat door ondanks hevige natuurbranden
    Vuurwerkshow in Sydney gaat door ondanks hevige natuurbranden
  • 27 dec 2019 om 15:38
    Inspectie: 18 procent van getest, legaal vuurwerk onveilig
    Inspectie: 18 procent van getest, legaal vuurwerk onveilig
  • 02 dec 2019 om 07:36
    Politie: Illegaal vuurwerk nu Nederland binnengesmokkeld via drugslijnen
    Politie: Illegaal vuurwerk nu Nederland binnengesmokkeld via drugslijnen
Beeld: Getty Images
nujij comment764 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

GezondheidNatuurJaarwisselingBinnenland

NUjij: Uitgelichte reacties

guidon1
30 dec 2019 om 21:22
Ik denk dat heel veel Nederlanders gelukkig worden van een vuurwerkverbod. De schade aan huizen, auto’s en andere zaken, het lichamelijk letsel, het dierenleed en de milieuschade die in enkele dagen tijd worden toegebracht, staan in geen verhouding tot het “voordeel” van vuurwerk: de kick die een minderheid er aan beleeft. Soms moet je een traditie durven herzien, als deze volstrekt achterhaald is geworden. Of uit de hand is gelopen. De vergelijking met alcohol wordt door sommigen gemaakt, maar die vergelijking gaat in meerdere opzichten mank. Zo is vuurwerk inherent gevaarlijk, terwijl alcoholische dranken dit niet zijn. Verder is het nu eenmaal onmogelijk gebleken om alcohol te verbieden; het leidde tot een enorme zwarte handel. Ik verwacht dat een vuurwerkverbod veel makkelijker kan worden gehandhaafd. Ik ben dus voor een algeheel vuurwerkverbod. Wel lijkt het me verstandig om dit geleidelijk in te voeren, zodat mensen aan een oud en nieuw “nieuwe stijl” kunnen wennen.
Respect: 👍 77Reacties: 💬 10
Reageer
RazorBlade
30 dec 2019 om 18:42
Een algeheel vuurwerk verbod gaat niet helpen. Het is nu ook verboden om vuurwerk af te steken en toch gebeurd het. Als je iets wilt verbieden moet je eerst eens heel goed gaan nadenken hoe je dat verbod gaat handhaven. Ben je niet bereid om het te gaan handhaven dan kan je het beter niet verbieden want anders creëer je gewoon een extra illegaal circuit. De mensen die nu legaal vuurwerk afsteken zullen dan straks hun toevlucht nemen tot illegaal vuurwerk en daar is al helemaal geen controle op. Ik geloof dat mijn straat in een zogenaamd vuurwerkvrije zonnen ligt. Toch ligt mijn straat straks weer helemaal vol met vuurwerkafval en geen agent die hier op komt toezien. Terwijl ik dit type hoor ik buiten het vuurwerk knallen. Zorg eerst dat de regels die er nu al zijn worden nageleefd. Dan kan je daarna nadenken over nieuwe regels.
Respect: 👍 25Reacties: 💬 7
Reageer
nujij commentBekijk alle reacties


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

nujij comment764 reacties

Net binnen

  • 05:17
    Het Woord van vandaag: Raad jij het woord van de dag?
  • 05:11
    NU+Nazaten tot slaaf gemaakten over gratis DNA-onderzoek: 'Eindelijk meer weten'
  • 05:04
    WK voor clubs nu nog een bescheiden feestje: zo werkt het toernooi
  • 05:03
    Cao-conflict in streekvervoer zit muurvast: 'Het geld is er gewoon niet'

Meest gelezen

  • 1
    Oudste kinderen van Jan des Bouvrie mogen beslag leggen op familievilla
  • 2
    Slim omgaan met stroomverbruik gaat in de toekomst veel opleveren
  • 3
    Astronomen ontdekken planeet buiten ons zonnestelsel waar kans is op leven
  • 4
    Nu ruim 3.700 doden in Syrië en Turkije door aardbevingen, vrees voor veel meer
  • 5
    Waarom Syrië en vooral Turkije vaker te maken krijgen met (zware) aardbevingen


Nieuwsvideo's

  • Inwoners Den Haag brengen massaal kleding voor slachtoffers aardbeving
    Inwoners Den Haag brengen massaal kleding voor slachtoffers aardbeving
  • Oranjes doen mee aan rampoefening op Sint Maarten
    Oranjes doen mee aan rampoefening op Sint Maarten
  • Passagier filmt hoe vliegtuigmotor vlammen spuwt in Thailand
    Passagier filmt hoe vliegtuigmotor vlammen spuwt in Thailand
  • Zoekacties in aardbevingsgebied in volle gang
    Zoekacties in aardbevingsgebied in volle gang

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
    • Regio
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Thuis
    • Vakantie
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Adverteren
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Cookie instellingen
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Adverteren
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden