De ontkerkelijking van Nederland heeft de samenleving in een halve eeuw ingrijpend veranderd. Dat moet u zorgen baren.

“Ach, zorgen. Er zijn boeiende ontwikkelingen gaande. Met name in de migrantenkerken zie je dat er een bloeiend kerkelijk leven ontstaat. In Amsterdam Zuidoost bijvoorbeeld. Daar vind je in elke flat een geloofsgemeente.”

“En wereldwijd is de christelijke kerk nog steeds groeiende. Ik was in China onder de indruk van verschillende christelijke gemeenten in Peking. Dat was tien jaar geleden ondenkbaar.”

Toch is er een gestage terugloop van het kerkbezoek in Nederland. Hoe is die trend te keren?

“Het antwoord daarop moet niet komen vanuit de politiek, maar uit de kerken zelf.”

U moet daar een idee over hebben.

“Ik weet niet hoe het zich zal ontwikkelen. Als christen baart het mij zorgen dat die trend binnen Nederlandse kerken bestaat. Tegelijkertijd stel ik vast dat wereldwijd weinig reden is om te somberen.”

Wat moet de kerk doen?

“Zorgen voor een bloeiend geestelijk en kerkelijk leven. Kerken moeten aantrekkelijk blijven voor jonge mensen. Maar wel zorgen dat de boodschap op een eerlijke manier wordt verteld.”

“De kerk heeft de unieke boodschap: de verlossing door Christus. Dat is het hart van het kerkelijk spreken. Dat staat centraal, net als overigens de zorg dat mensen zich met elkaar verbonden blijven voelen.”

Hoe belangrijk is het instituut kerk. Gaat het niet vooral om het verkondigen van Bijbelse waarden en normen?

“Mijn stellige overtuiging is dat geloof niet iets is dat je in je uppie doet. Je beleeft het met elkaar. Daar putten mensen troost uit. Ik hoor wel eens van mensen dat ze zo'n netwerk om zich heen missen.”

Gelooft u dat er een parallel bestaat tussen welvaart en het afvallen van geloof?

“Nee, ongeacht je positie of welvaart mag je een kind van God zijn. Maar rijkdom schept wel verplichtingen als eerlijk delen. Het is wel zo dat nood leert bidden. Dat zag je in de oorlog of bij watersnoodrampen. Dan zie je een opleving van mensen die geloven, maar dat zijn extreme omstandigheden.”

Hoever gaat uw geloof? Gelooft u dat Jezus terugkeert als de messias?

“Mijn levensvisie wordt bepaald door de zekerheid dat de wereld door God is gemaakt en dat er ook sprake zal zijn van een wederkomst en een nieuwe toekomst. In de tussentijd hebben we als mensen onze verantwoordelijkheid. Die heb ik ook: als vader, echtgenoot en politicus.”

“Uiteindelijk geloof ik vast en zeker dat er een mooie nieuwe wereld zal komen.”

Wanneer?

“Ik heb nog nooit proberen uit te rekenen wanneer dat zal zijn. We zijn hier en nu geroepen om onze verantwoordelijkheid te nemen.”

Heeft u al een idee hoe die wederkomst eruit zal zien?

“Nee, geen idee. Het wordt alleen fantastisch. Alles zal goed zijn. Er zal geen ellende en narigheid meer zijn. Alle onrecht zal uit de wereld zijn. Dat lees ik in mijn bijbel en daar geloof ik in. Wij kunnen als mensen niet het paradijs op aarde scheppen.”

U neemt uw verantwoordelijkheid. Kunt u dat wat concreter maken?

“De boodschap van de ChristenUnie is een politieke. Dat uit zich in opkomen voor zwakkeren en het eerlijk verdelen van welvaart. Lees Psalm 72 er maar op na: de koning moet opkomen voor kwetsbaren als de weduwe en de wees, en het onrecht tegengaan.”

“Dat zijn christelijke noties die wij vertalen naar politieke standpunten over het goede leven, recht en gerechtigheid.”

U gaat er prat op dat u de afgelopen jaren als derde coalitiepartij een belangrijke stempel heeft gedrukt op het beleid in Nederland. Wat worden voor de komende coalitiebesprekingen zware punten voor de ChristenUnie?

“Bij onderhandelingen over een coalitie neem ik natuurlijk mijn verkiezingsprogramma mee. Dat gaat over solide overheidsfinanciën en over een duurzame en sociaal verantwoorde manier om de economie op poten te krijgen.”

“Dat, in combinatie met gezinsvriendelijk beleid, is bij uitstek het profiel van de ChristenUnie.”

Maar u doet niet aan breekpunten?

“Breken komt eventueel pas in beeld als er een conceptregeerakkoord ligt Dan is de vraag: is dit voldoende? In 2007 konden we met overtuiging 'ja' zeggen, omdat veel van onze punten verwezenlijkt konden worden.”

“Sommige partijen doen alsof het beschermen van de huizenbezitter het belangrijkste thema is en werpen allerlei breekpunten op.”

“Midden in een financiële crisis met daarnaast een duurzaamheidsprobleem en een ecologische crisis kan dat toch niet het allesbeheersende thema zijn?”

Er is momenteel geen ruimte voor een genuanceerd verhaal?

“Ik laat me door al die breekpunten niet van de wijs brengen. Er is nog steeds, blijkens de peilingen, toenemende steun voor het verhaal van de ChristenUnie. We staan al drie jaar op twee tot zelfs vier zetels winst.”

“Ik laat me dus niet gek maken en ik laat me ook niet verleiden over te stappen op een goedkoop korte termijnverhaal. Er zijn al genoeg partijen die dat doen.”

Hangt de partij niet te veel aan u?

“Niemand is onvervangbaar.”

Dat is valse bescheidenheid.

“Ook de persoon van André Rouvoet heeft een rol gespeeld bij de ontwikkeling van onze partij, dat is waar. Maar heel veel anderen zijn misschien minder zichtbaar, maar minstens zo belangrijk. We zitten binnen tien jaar na onze oprichting in de regering. Dat kunnen de SP en GroenLinks niet zeggen.”

“Maar ik meen het als ik zeg dat niemand onvervangbaar is. Het is nu niet aan de orde, maar binnen de ChristenUnie hebben we genoeg ervaren krachten."

"Kijk naar Arie Slob of Joël Voordewind. En voor de toekomst hebben we ook talentvolle nieuwkomers als Carola Schouten."

“Mensen raken gewend aan een nieuwe leider. Het gaat om het kiezerspotentieel. Dat is mijns inziens hoger dan we nu hebben.”

Hoeveel is dat?

“Als je kijkt naar het totaal van kerkgenootschappen en christelijke organisaties kun je zeggen dat de ChristenUnie een potentieel heeft van tussen de 10 en de 15 zetels."

"Belangrijker nog is dat uit onderzoek blijkt dat de ChristenUnie een unieke positie heeft op de politieke kaart. Christelijk-sociaal betekent sociaal-economisch meer bezuinigen dan links en meer hervormen dan rechts."

“Maar wij zullen nooit een partij van 40 zetels worden. Dat komt door het profiel dat we kiezen. Wij zullen wat dat betreft vasthouden aan de standpunten over gezinsvriendelijkheid, duurzaamheid, ontwikkelingssamenwerking, bescherming van het leven en het eerlijk delen. Dat hoort nu eenmaal bij ons.”