"Wij zijn allemaal nog early adopters", zei Gavin Andresen, chief scientist van de nonprofit Bitcoin Foundation, organisator van de conferentie en voornaamste pleitbezorger van de bitcoin-standaard.

Wat is een bitcoin en hoe is de valuta ontstaan?

Bescheiden staat Andresen op het podium voor een volle zaal geïnteresseerden. Het klinkt alsof hij een groep vrienden informeert over de laatste ontwikkelingen in zijn computerclub, maar niets is minder waar: hij geeft de jaarlijkse state of bitcoin-toespraak, waarin hij als een van de hoofdverantwoordelijken voor het project zijn visie geeft op de toekomst van de valuta.

De vraag is volgens hem waar de aanwezigen eigenlijk vroege gebruikers van zijn: iets dat zo groot, populair en winstgevend zal worden als het internet? Of is bitcoin als de laserdisk, een mislukt experiment dat binnenkort wordt vervangen door betere technologie?

De problemen met de valuta zijn het afgelopen halfjaar in ieder geval snel duidelijk geworden: de waarde halveerde in korte tijd van ruim 1000 dollar tot rond de 450 dollar nu. Dat is nog steeds hoger dan de waarde die een bitcoin een jaar geleden had, maar de instabiliteit heeft wel mensen afgeschrikt.

Daarnaast zijn er verschillende grote veiligheidsproblemen geweest bij bitcoinbeurzen. Mt. Gox, tot voor kort de grootste wisseldienst ter wereld, ging failliet en verloor veel bitcoins van gebruikers. "Ik hoop dat we kunnen vergeten dat februari ooit is gebeurd", zegt Andresen daarover. "Bitcoin heeft groeipijnen en zal die in de toekomst blijven hebben." 

Toch toont het faillissement van Mt. Gox volgens Andresen dat de bitcoin veerkrachtig is: de grootste bitcoindienst ging op spectaculaire wijze ten onder en toch zitten er nog 1200 mensen in de zaal die werken aan de toekomst van de valuta. 

Ook durfkapitalisten lijken niet te zijn weggejaagd. De totale investeringen in startende bitcoinbedrijven bedroegen in de afgelopen zes maanden ruim 300 miljoen dollar.

Bindende factor tussen de aanwezigen op de conferentie lijkt een walging voor het huidige financiële systeem te zijn. "Alles is beter dan het systeem van de domoren die wij in de VS hebben", zei openingsspreker Patrick Byrne, topman van de enorme Amerikaanse webwinkel Overstock.com, het eerste miljardenbedrijf dat bitcoins accepteert. "We leven in feite in een oligarchie."

Jeremy Allaire, oprichter van de nieuwe bitcoinbank Circle, ziet de bitcoin als een financieel equivalent van het internet. Twintig jaar geleden was het voor veel mensen onvoorstelbaar dat razendsnelle communicatie via het internet gratis zou worden voor de consument, zegt hij.

Het internet heeft daar verandering in gebracht, maar een financieel equivalent is er nog niet. "Het is onthutsend hoe ouderwets de technologie in die sector nog is."

Net als vele anderen is hij vastberaden de bitcoin tot een geslaagd alternatief voor betalingen te maken. Circle probeert bitcoin begrijpelijk en toegankelijk te maken met een simpele website en probeert het vertrouwen te herstellen met goede beveiliging en door ervoor te zorgen dat alle bitcoins van gebruikers gratis worden verzekerd. "Het is essentieel dat we tot tientallen of honderden miljoenen gebruikers groeien", aldus Allaire.

Ondanks de hype wordt bitcoin nu echter nog nauwelijks gebruikt als betalingsmiddel. Van de 100.000 mensen die elke dag hun eerste bitcoin kopen, zijn er slechts 5.000 die van plan zijn om hem uit te geven, zegt Wences Cesares, ceo van bitcoinkluis Xapo. De rest speculeert alleen met de valuta.

Volgens hem is de brede adoptie van bitcoin een kwestie van wachten. Door mond-tot-mond-reclame krijgen steeds meer mensen een interesse in bitcoins. "Als we eenmaal honderden miljoenen gebruikers hebben, volgen betalingen vanzelf."

James Smith, oprichter van bitcoinkluis Elliptic, denkt dat er meer werk aan de winkel is. "Bitcoin moet eerst zo goed zijn als alle andere dingen in mijn portemonnee. Als ik met een bankpasje betaal maak ik me geen zorgen dat ik al mijn geld kwijtraak." 

Betere beveiliging in het bitcoinprotocol is volgens hem dus essentieel. Steeds meer bitcoindiensten experimenteren daarom met zogenoemde multi-signature bitcoinportemonnees. Daaruit kunnen alleen bitcoins worden gestolen als dieven twee of meer verschillende geheime codes in handen weten te krijgen. Als je die codes op verschillende plaatsen bewaart, wordt diefstal een stuk moeilijker.

Met name in opkomende markten valt al gauw veel te halen, zeggen verschillende sprekers. Over landsgrenzen geld versturen, met name naar landen in Afrika, Azië of Zuid-Amerika, is nu vaak nog moeilijk. Het kan met diensten als Moneygram en Western Union, maar die rekenen over het algemeen een toeslag van rond de 10 procent.

"Een kleine winkel op een straathoek in Naïrobi kan Western Union verslaan", denkt ceo Pelle Braendgaard van bitcoinportemonnee Kipochi, die zich met name richt op Afrika. Door het mogelijk te maken om bitcoins om te zetten in lokale valuta wordt het versturen van geld over lange afstanden veel aantrekkelijker.

"We moeten er gewoon voor zorgen dat bitcoin makkelijk te gebruiken wordt, of dat nou is als een infrastructuur die je niet ziet of als een zichtbare dienst."

Concurrentie lijkt in de ontwikkeling van bitcoin vooralsnog geen grote rol te spelen. Directe rivalen steken gemoedelijk hun koppen bij elkaar en vertellen over hun toekomstplannen. "Geen commentaar" of "daar kunnen we nog niets over zeggen" zijn geen termen die op de conferentie te horen zijn.

Allemaal delen de aanwezigen hun ontzag voor de mysterieuze bitcoin-uitvinder Satoshi Nakamoto, die de valuta bedacht en de eerste code ervoor ontwikkelde. Sindsdien lijkt hij van de aardbodem te zijn verdwenen. Over de code die hij achterliet wordt gesproken als waren het stenen tabletten op de Sinaïberg.

Als alles goed gaat en bitcoin inderdaad populair wordt, kan het systeem op de lange termijn de gouden standaard vervangen, zegt Cesares van Xapo. Grondstoffen als olie zullen dan in bitcoin verhandeld worden, hoopt hij.

"Het klinkt gek, maar het was nog gekker geweest om hier drie of vier jaar geleden te zitten en te voorspellen wat er in het afgelopen jaar is gebeurd."

Bitcoin: Alles over de wispelturige digitale valuta

Hoe Mt. Gox honderden miljoenen aan bitcoins verloor