Aanleiding voor de schriftelijke vragen zijn uitspraken van de Amerikaanse president Barack Obama, die zegt bij diverse (Europese) landen te hebben aangedrongen op het indienen van strafklachten tegen Assange of Wikileaks.

D66-Europarlementariër Marietje Schaake wil opheldering van zowel de Europese Commissie als de Raad van Ministers van Buitenlandse Zaken en Justitie over de kwestie.

Zo moet duidelijk worden welke landen zijn benaderd en of er een gezamenlijk Europees standpunt komt. Ook vraagt ze duidelijkheid of er momenteel actie tegen de klokkenluiderssite wordt genomen.

Verder wil ze dat de bestuurders kleur bekennen op het gebied van persvrijheid. Ook vraagt ze of Europa maatregelen wil nemen om vrijheid van expressie te beschermen. Daarom verzoekt ze om de garantie dat er geen websites geblokkeerd worden, geen censuur wordt gepleegd en bij ingrijpen alleen volgens de wettelijke regels wordt gehandeld.

Volgens Schaake is er te veel te onduidelijk. "Ik wil precies weten hoe de vork in de steel zit en dus moet duidelijk worden wat er nu precies achter de schermen plaatsvindt", zegt ze tegen NU.nl. "Het is belangrijk dat er nu niet te drastisch wordt ingegrepen om één kwestie. Mij gaat het om een eerlijke rechtsgang."

Overigens benadrukt ze dat een land wel het recht heeft om staatsgeheimen te verdedigen. "Het is alleen nu niet duidelijk of het echt staatsgeheimen betrof en wie er gelekt heeft", meent de politica.

"Of je dat Assange moet aanwrijven moet onderzocht worden, want faciliteren is niet hetzelfde als lekken op zich."

Schaake verwacht niet dat Assange in Europa zal worden gearresteerd. "Het is een complexe juridische situatie en het is niet duidelijk wat hij nou precies gedaan heeft behalve de pers te woord staan", vertelt ze. "Bij mijn weten is er ook geen internationaal arrestatiebevel tegen
hem uitgevaardigd."

Wel vreest ze dat overheden nu doorslaan en websites gaan censureren. Door het onderwerp op de agenda te zetten wil ze dat voorkomen.

Eerder organiseerde ze al een bijeenkomst in het Europees parlement over persvrijheid en stelde een motie voor om bij de toetredingsonderhandelingen met IJsland hun verregaande regels voor persvrijheid ook in Europa te introduceren. Deze motie is bijna unaniem aangenomen.

"Mensen zullen in het digitale tijdperk anders moeten denken. Het is echt tijd voor radicale transparantie", betoogt ze dan ook. "Alleen dan kun je geloofwaardig nog iets als geheim bestempelen. Nu wordt er teveel geheim gehouden."