Wat doet cocaïne?

"Het is een stimulerend middel. Je krijgt er een hogere hartslag, hogere bloeddruk en meer energie van. Dit levert risico's op: je bloedvaten vernauwen, waardoor je hart harder moet pompen. Daardoor gaan de hartslag en bloeddruk omhoog. Wanneer je een gevoelig hart en bloedvaten hebt, kun je in de problemen komen."

Welke problemen?

"Onder andere hartfalen. Er kunnen verstoppingen optreden door de vernauwingen, wat voor hersenbloedingen en een hartinfarct kan zorgen. Ook kunnen er spasmes optreden in de kransslagader, de ader die om je hart heen zit."

Maar wanneer kan dit optreden? Ook al bij één lijntje?

"De kans op acute incidenten is bij matig gebruik niet heel groot. Als je een keer in de paar maanden op een feestje iets snuift en je houdt je aan de juiste dosering, kan het zonder problemen verlopen. Maar er is altijd een kans dat er iets gebeurt. Dat is een verschil met alcohol: één glas bier of wijn geeft vrijwel geen acuut gevaar. Cocaïne is nooit helemaal veilig."

Hoe verslavend is cocaïne?

"Dat verschilt per persoon en heeft te maken met verslavingsgevoeligheid. Deze gevoeligheid is deels genetisch bepaald, deels door je omgeving, opvoeding en wat je meemaakt en deels door eventuele psychiatrische aandoeningen."

"We kijken vaak naar het gedrag van een persoon. Heeft-ie nog controle over het gebruik? Is het een gewoonte geworden? Alarmbellen moeten afgaan wanneer je merkt dat je een feestje niet meer leuk vindt zonder cocaïne, er veel geld naartoe gaat of dat het invloed heeft op je werk en relaties."

"Er zijn genoeg mensen die cocaïne recreatief kunnen gebruiken zonder verslaafd te raken. Maar het risico wordt groter naarmate het gebruik steeds normaler wordt. De zanger van Goldband kan misschien het gebruik onder controle hebben, maar dat wil nog niet zeggen dat iedereen dat kan. Normalisering is daarom niet goed."

In onderzoek naar de schadelijkheid van drugs scoort alcohol hoger dan cocaïne. Hoe zit dat?

"Klopt, alcohol is ook een drug en staat zelfs wat hoger. Het is op een andere manier schadelijker dan cocaïne. Dit weet lang niet iedereen, maar 3.500 mensen sterven per jaar aan alcoholgerelateerde kanker. Dat kan om borstkanker gaan, of slokdarmkanker."

"Dat komt door alcohol en door het stofje acetaldehyde, dat voor aantasting zorgt. In totaal sterven er naar schatting achtduizend mensen per jaar aan alcoholgebruik. Bij cocaïne ligt dat tussen de honderd en tweehonderd mensen per jaar. Daar zijn wel die acute risico's hoger, aan de hart- en vaatziektekant."

"Verder veroorzaakt alcohol meer agressie en er zijn meer mensen verslaafd aan. Ongeveer de helft van de mensen in de verslavingszorg zitten er door alcohol. Daarna door cannabis, opiaten en cocaïne. Cocaïne zit dus wel in de top vier."

Wat vinden jullie, alcohol in acht nemend, van de recente ophef rondom cocaïne?

"Het snuiven van cocaïne raden we zeker af, want het gaat om een schadelijk middel dat je beperkt moet gebruiken. Maar ik vind het een goed punt om alcohol erbij te halen. Bij deze rel stonden mensen op hun achterste poten, maar er staan glazen bier en wijn bij talkshows op tafel en er zijn enorm veel bierreclames rondom evenementen."

"De weerstand tegen de normalisatie van alcohol zou groter moeten zijn. Want er is enorme gezondheidswinst op dat vlak te behalen. Het zou niet zo normaal moeten zijn om een drug in de supermarkt te kunnen halen, vaak zo goedkoop."

"De combinatie van alcohol en cocaïne is trouwens risicovol. En dat wordt vaak gecombineerd. Er ontstaat dan een derde stofje, coca-ethyleen, dat meer risico kan geven voor hart en vaatstelsel en giftiger is voor de lever. Het is daarnaast gevaarlijk om een pavloveffect te creëren: bier drinken en dan automatisch ook zin krijgen in cocaïne. Daaruit kan verslaving ontstaan."