Om welke reden je ook tussen de lakens duikt: schaamte staat optimaal genot in de weg. Uit de monitor Seksuele gezondheid van kenniscentrum Rutgers bleek al eerder dat 92 procent van de mannen geniet van seks, tegenover slechts 75 procent van de vrouwen.

Heb je niet van huis uit meegekregen dat seks iets is om van te genieten, dan is de kans aannemelijk dat negatieve overtuigingen overheersen wanneer je seksueel actief wordt. Je opvatting over lichamelijke intimiteit vormt zich vooral in de eerste achttien jaar van je leven.

"Sommige vrouwen worstelen met hardnekkige overtuigingen. Die kunnen ze zó boos, bang of verdrietig maken, dat genieten in bed lastig wordt", vertelt seksuoloog Astrid Kremers van sexuoloog.nl.

Zo'n blokkade kan enerzijds ontstaan doordat je van je ouders - al dan niet onbewust - hebt meegekregen dat je niet mag genieten van vrijpartijen. Maar ook geromantiseerde films kunnen een blokkade veroorzaken, meent Kremers. "De opwinding van vrouwen gaat in films vaak snel van nul naar honderd. Hoe realistisch is dat? Veel vrouwen leggen zichzelf tijdsdruk op."

Maar zonder opwinding wordt gemeenschap erg moeilijk. Daarnaast denken veel mensen dat een vrijpartij pas compleet is met penetratie, schetst Kremer. "Als je niet ontspannen en opgewonden bent, dan is penetratieseks met het vrouwelijke lichaam helaas alsnog mogelijk. De kans is dan groot dat het pijn doet, terwijl seks zoveel meer is dan alleen penetratie."

Relatietherapeut Joey Steur merkt dat vrouwen niet altijd in contact staan met hun eigen seksualiteit. Ze ondersteunt vrouwen van in de twintig, maar ook zestigers komen bij haar in de praktijk omdat ze niet zichzelf kunnen zijn in bed. "Zit die schaamte eenmaal in je lijf, dan zakt-ie vaak zo diep, dat je dat gevoel meeneemt in je relatie."

Terwijl praten over je verlangens en behoeftes juist helpt die te normaliseren. "We zijn het niet gewend over dit onderwerp te communiceren met onze partner, maar in het uitspreken van het ongemak zit nu juist de groei."

Ook seksuoloog Kremers denkt dat leren voelen en open gesprekken over intimiteit voeren de sleutel tot een ontspannen vrijpartij is. "Heb je bijvoorbeeld het beeld dat seks alleen is voorbehouden aan jongvolwassen mensen en dat die altijd fantastische penetratieseks hebben, dan creëer je onhaalbare verwachtingspatronen voor jezelf."

Zijn het alleen vrouwen die gêne ervaren in bed? Zeker niet, zegt Kremers. "Mannen van alle leeftijden komen bij haar met schroom vanwege hun erectie. "Door faalangst en prestatiedruk spannen ze hun bekkenbodemspieren meer aan, waardoor het alleen maar lastiger wordt een erectie te krijgen."

De seksuoloog heeft advies voor deze groep. "Draai geen script af: verleg je aandacht verder dan geslachtsgemeenschap en probeer geen druk te voelen. Ga samen op ontdekking, communiceer en creëer zo de mooiste seksuele herinneringen."

Schaamte tijdens intimiteit kan dus enerzijds doorbroken worden door goede voorlichting, en anderzijds door het perfecte beeld van hoe seks zou moeten zijn los te laten. In gesprek gaan met iemand die je vertrouwt, kan ook helpen. "Vaak ben je voor jezelf strenger dan voor een vriend of vriendin", tipt Kremers.

Intimiteit zonder gêne is tot slot niet alleen een kwestie van ervaring, maar gesprekken bij een seksuoloog kunnen je ondersteunen. Zo kun je hardnekkige overtuigingen verder ombuigen, legt Steur uit.

"Als therapeut pellen we het ongemak laagje voor laagje af, maar openbreken bij je liefdespartner blijft vaak de moeilijkste stap." Hoe vaker je het wel doet, hoe meer je ervaart dat de schaamte delen de oplossing is, ook tussen de lakens."