
Corona heeft kankerzorg veel goeds gebracht: 'Was een ongewilde proeftuin'
Toen corona uitbrak in 2020 bleek iedereen plotseling snel te kunnen schakelen. Behandelaars, patiëntenorganisaties, beleidsmakers: allemaal waren ze beschikbaar en flexibel. De lijntjes waren kort. Oncologen verenigden zich in appgroepen. En afspraken met patiënten? Die konden ook digitaal of telefonisch.
Het klinkt niet zo ingewikkeld allemaal, vindt ook Siesling. Maar soms is er een crisis nodig om tot grote veranderingen te komen. In dit geval was het de coronapandemie. Hoe dan ook: de kankerzorg bleek zich snel te kunnen aanpassen.
Een positief effect van de pandemie is bijvoorbeeld het videoconsult. In het eerste coronajaar werd het ziekenhuis gezien als een mogelijke bron van besmetting. Ook het ziekenhuis bezoeken kon lastig zijn met de toen geldende coronaregels. Het kabinet zei dat mensen zo min mogelijk moesten reizen.
Hierdoor is volgens Siesling een fundamentele vraag sneller op tafel gekomen: moeten alle afspraken nog wel in het ziekenhuis plaatsvinden? "Een deel van de afspraken is digitaal gebleven, afgewisseld met afspraken in het ziekenhuis zelf", zegt ze.

'Zonder de pandemie hadden we dat nooit zo snel kunnen doen'
Tijdens de eerste coronagolf was er in het ziekenhuis minder ruimte op de intensive care voor niet-coronapatiënten. Daardoor waren er minder operaties mogelijk.
Ook dat leverde nieuwe inzichten op. In studieverband kregen sommige patiënten met borstkanker bijvoorbeeld hormoontherapie vóór in plaats van ná een operatie. Die omgekeerde manier van behandelen is veelbelovend en blijft misschien bestaan. "Zonder de pandemie hadden we dat nooit zo snel kunnen doen", zegt Siesling.
Ook is de manier van werken volgens haar sinds corona een stuk efficiënter. Bijvoorbeeld bij het maken van nieuwe richtlijnen voor behandelingen. "Daar gingen altijd een aantal maanden overheen." Opeens bleek dat een stuk sneller en efficiënter te kunnen. Volgens Siesling kwam dat vooral doordat de lijntjes tussen de beroepsgroepen korter waren geworden.
Gemiste kankerdiagnoses ingehaald
- In het eerste jaar van de pandemie zijn zo'n vierduizend kankerdiagnoses gemist. Uit angst voor een coronabesmetting gingen minder mensen met klachten naar de huisarts. Dat betekende ook minder verwijzingen naar een oncoloog. Ook lagen de bevolkingsonderzoeken enkele maanden stil.
- De afgelopen twee jaar is de achterstand van kankerdiagnoses ingehaald. In 2021 en 2022 lag het aantal nieuwe kankerdiagnoses weer in de lijn der verwachting.
- Onderzoekers vreesden dat door de uitstel van diagnoses in 2020 er zich later meer patiënten met uitzaaiingen zouden melden. Dat bleek mee te vallen. Wel lijken er bijvoorbeeld meer mensen met borstkanker in een verder gevorderd stadium te zijn. Onderzoek naar de gevolgen daarvan loopt nog.
'We zitten eigenlijk al in de volgende pandemie'
De communicatie tussen ziekenhuizen onderling is ook beter sinds de pandemie. "Denk bijvoorbeeld aan het verdelen van patiënten over de ziekenhuizen. Hiervoor bestonden al regionale netwerken en overleggen, maar corona heeft die samenwerking doen toenemen."
Zo heeft de kankerzorg veel van corona geleerd. En dat is maar goed ook, want de zorg gaat de komende jaren grote uitdagingen tegemoet. Siesling wijst op "het tekort aan menskracht, de vergrijzing die eraan komt en hoe we dat allemaal gaan financieren. Dat is de volgende pandemie. Eén waar we nu eigenlijk al in zitten."
Eerder
- 17 jan 2023 om 07:41Meer longkanker in wijken met lage inkomens, vooral door rookgedrag bewoners
- 13 nov 2022 om 04:58Nieuwe behandeling borstkanker maakt operatie in toekomst mogelijk overbodig
- 30 okt 2022 om 05:58Borstkanker op maat behandelen voorkomt onnodige chemo of medicatie
- 04 okt 2022 om 07:46Aantal kankerdiagnoses in Nederland zal fors stijgen door vergrijzing
NUjij: Uitgelichte reacties