Een medicijn tegen verkoudheid is er niet. Verkoudheid wordt veroorzaakt door een virus en de varianten zijn ontelbaar. Toch zijn er ontzettend veel geneesmiddelen verkrijgbaar die zouden helpen bij verkoudheid.

Vele daarvan zijn zogenoemde UAD-middelen. Dit zijn middelen die uitsluitend in de apotheek en drogisterij mogen worden verkocht. Hiervoor is geen recept nodig. UAD-middelen worden ook wel zelfzorgmedicijnen genoemd. Hoe effectief zijn deze middeltjes?

Hoestdrank is symptomatisch, weet Annemieke Horikx, apotheker bij de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP). Bij een symptomatische behandeling pak je symptomen aan. De onderliggende oorzaak wordt niet bestreden. "Het sabbelen op een dropje werkt even goed tegen een zere keel als een hoestdrank", zegt Horikx.

Een verkoudheid is een ontsteking van het slijmvlies in de neus, keel en bijholten. Door de ontsteking wordt het slijmvlies in de neus en in de keel dikker. Ook wordt er snot aangemaakt. Een verkoudheid voorkomen of behandelen met medicijnen kan niet. Wel kun je de symptomen aanpakken door bijvoorbeeld een neusspray te gebruiken.

Bij de apotheek of drogist zijn neusdruppels en -sprays te krijgen op basis van xylometazoline. Deze stof vermindert de zwelling van het slijmvlies. Neusspray op basis van xylometazoline is vaak effectief, maar je mag het maar zeven dagen achter elkaar gebruiken. Anders bestaat de kans dat de slijmvliezen beschadigen.

Neusdruppels met zout water kunnen een beetje verlichting geven. Deze kun je receptvrij kopen bij een drogist of een apotheek, maar ook eenvoudig zelf maken door een theelepel zout in een limonadeglas met lauw water op te lossen.

De website Thuisarts.nl adviseert het gebruik van een paar druppels per dag in ieder neusgat (alleen voor volwassenen). Thuisarts.nl is een initiatief van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Het NHG maakt wetenschappelijk onderbouwde medische richtlijnen voor de huisartspraktijk, legt persvoorlichter Esther Zwart-de Bruin uit.

Ook stomen kan verlichting geven bij verkoudheid. Iets in het water doen, zoals menthol, heeft volgens het NHG geen zin. Pas altijd op voor verbranding als je gaat stomen. In verband met het risico op verbranding wordt stomen voor jonge kinderen afgeraden.

Ook griep is niet met medicijnen te genezen. Mensen die grotere kans hebben op ernstige gevolgen van griep krijgen door de huisarts soms virusremmers voorgeschreven. Hiermee dien je dan wel binnen 48 uur nadat je ziek bent geworden te beginnen. Volgens het NHG is het niet helemaal zeker of virusremmers daadwerkelijk de kans op ernstige gevolgen kleiner maken.

Bij zowel griep als verkoudheid is het vooral een kwestie van uitzieken. Het griepvirus geeft in de regel meer klachten dan een verkoudheid. Vaak treedt er bij griep ook koorts op.

Bij griepklachten kun je het beste gewoon paracetamol nemen. "Paracetamol werkt koortsverlagend en pijnstillend", weet Horikx. "De virusinfectie zelf gaat hierdoor niet sneller over."