Onderzoekers van het Erasmus MC brachten in oktober 2021 in kaart dat het aantal cosmetische fillerbehandelingen in drie jaar tijd met 17,5 procent was gestegen. Ook werd duidelijk dat in 2016 nog 390.000 cosmetische ingrepen als botox en fillers werden verricht. In 2019 waren dat er ruim 450.000.

Dat heeft volgens hoogleraar psychologie Liesbeth Woertman onder meer te maken met het gegeven dat jongeren vaker aangeven zich angstig en somber te voelen. "Als je veel gemanipuleerde beelden ziet op sociale media en influencers volgt die cosmetische chirurgie promoten, denk je misschien dat dat ook iets voor jou is. Op allerlei podia wordt geluk aan uiterlijk gekoppeld. Denk alleen al aan reclames die cosmeticaproducten promoten", zegt Woertman.

Volgens Zorginstituut Nederland vallen cosmetische ingrepen onder de basisverzekering als die ingrepen medisch noodzakelijk zijn. Medisch noodzakelijke zorg is zorg waar iedereen via de basisverzekering recht op heeft. Het is de Rijksoverheid die vaststelt om welke zorg het dan gaat.

"Die zorg moet in ieder geval voldoen aan 'de stand van de wetenschap en praktijk'. Dat betekent dat bewezen moet zijn dat de zorginterventie werkt, door de medische beroepsgroep wordt omarmd en gezien wordt als goede zorg", legt hoogleraar Gezondheidseconomie Wim Groot uit.

Het Zorginstituut brengt daarover advies uit aan het ministerie van Volksgezondheid. Groot: "De minister beslist uiteindelijk of een nieuwe behandeling of geneesmiddel in het pakket wordt opgenomen."

In het geval van plastische chirurgie kun je bij medisch noodzakelijke zorg denken aan een borstbesparende operatie na borstkanker of een herstellende operatie na een verminking die het gevolg is van een ziekte.

Ingrepen die slechts als doel hebben iemands uiterlijk te verfraaien vallen buiten het basispakket. Toch is die lijn niet in alle gevallen heel duidelijk te trekken.

Zo wordt het aanbrengen van botox wel vergoed als de diagnose overmatig zweten is gesteld, maar niet als het gaat om het strakker trekken van een gezicht.

Volgens vergelijkingssite Independer kom je in een van de volgende situaties in aanmerking voor een vergoeding vanuit de basisverzekering:

• ​Je hebt een uiterlijke afwijking waardoor je duidelijk beperkt bent in je lichamelijk functioneren.
• Je hebt een verminking door een ongeval, medische verrichting of ziekte. Het moet hierbij gaan om een ernstige misvorming van een lichaamsdeel.
• Je hebt een aangeboren misvorming zoals een spleet in je lip, kaak of gehemelte, een misvorming van de botten in je gezicht of geboortevlekken.
• Als het gaat om een correctie van je uiterlijke primaire geslachtsdelen bij een vastgestelde transseksualiteit.

Verder let de zorgverzekeraar op de vragen of de behandeling niet onnodig duur is in vergelijking met de alternatieven. En op de waarschijnlijkheid dat een klacht of verminking na behandeling ook echt minder zal worden.

Is daar geen sprake van, dan is het mogelijk om een aanvullende verzekering af te sluiten. Ook dan blijft het verstandig je maandelijkse premie af te wegen tegen de dekking die je per behandeling krijgt toegewezen.