Het branden van kaarsen is niet per se ongezond, zegt Theo de Kok, hoogleraar en toxicoloog aan de Universiteit Maastricht. "Een, twee of iets meer kaarsjes is prima, maar het maakt wel veel uit hoe je de kaarsen brandt."

Bij het verbranden van kaarsen komen verbrandingsproducten vrij die ongezond kunnen zijn, weet ook Ad Ragas, hoogleraar Humaan en Ecologische Risicobeoordeling aan de Radboud Universiteit.

"Hoe ongezond een situatie wordt, hangt af van veel factoren, zoals het type kaars, hoe de kaars brandt en of er wordt geventileerd."

Een kaars heeft vrijwel altijd een bepaalde uitstoot, doordat je vaak te maken hebt met een onvolledige verbranding. "Zeker nu is dat een ding, omdat mensen door de hoge prijzen eerder geneigd zijn hun mechanische ventilatie uit te zetten of minder ventileren", vreest De Kok.

De uitstoot die kan vrijkomen bij het branden van kaarsen bevat de stoffen die ook vrijkomen bij het roken van tabakswaren of tijdens het barbecueën. "Deze stoffen zijn kankerverwekkend en hopen zich op in de kamer."

"Door de eeuwen heen hebben we ons hier evolutionair aan aangepast en we kunnen best wel tegen een stootje. Net als met alles spelen de dosis en de periode dat je bent blootgesteld een rol", licht De Kok toe.

De toxicoloog zegt dat mensen bepaalde beschadigingen prima kunnen repareren, mits het binnen de perken blijft. "Als je een aantal kaarsen heel de avond brandt, kan het zijn dat de lucht die je binnen inademt vervuilder is dan de lucht die je inademt wanneer je achter een oude vrachtwagen fietst. Dat geeft stof tot nadenken."

Het type kaars speelt een rol bij de hoeveelheid schadelijke stoffen die vrijkomt. Er wordt gedacht dat er bij kaarsen op basis van paraffine meer kans op verontreiniging is.

"Het is slecht gedefinieerd, maar de kans dat er chemische verontreiniging in zit, is bij natuurlijke kaarsen kleiner dan bij kaarsen die met een raffinageproces uit aardolie worden gemaakt", gelooft De Kok.

Toch biedt een natuurproduct niet altijd garantie, zeggen beiden experts. Natuurlijk betekent namelijk niet altijd zuiver. "Als je een kaars van zuiver kaarsvet hebt, dan zal die kaars bij de juiste omstandigheden vrijwel volledig verbranden en zullen er weinig verbrandingsproducten ontstaan", licht Ragas toe.

"Ik zou streven naar een zo zuiver mogelijke kaars. Alles wat je toevoegt en onvolledig verbrandt, zoals sommige geurstoffen, kan leiden tot meer luchtverontreiniging."

Het hangt van de aard van de kleur- en geurstoffen af óf en in hoeverre deze risico's veroorzaken. "Natuurlijke etherische oliën zijn waarschijnlijk niet toxisch, maar mensen kunnen bij een hoge concentratie wel allergisch reageren. Dit uit zich bijvoorbeeld in geïrriteerde luchtwegen", zegt De Kok.

Bij een chemisch geparfumeerde kaars is de kans dat hier verontreinigingen van het productieproces in zitten groter.

Veel hangt af van hoe de kaars gemaakt is. Ragas benadrukt dat een zuiver kunstmatig product de voorkeur heeft boven een vervuild natuurlijk product. "Om hier definitieve uitspraken over te doen, moet je de precieze samenstelling kennen, maar die is vaak onbekend."

Op de vraag hoe je zo verantwoord mogelijk kaarsen kunt branden, zijn beiden het eens. Het is belangrijk dat de kaars gelijkmatig brandt en dus niet gaat walmen of flakkeren. Zet kaarsen liever niet op een plek met veel tocht of passanten en let erop dat de lont niet te lang is. Zorg ervoor dat in de ruimte goed wordt geventileerd.

Ook het uitmaken is belangrijk. Als je blaast of een kaarsendover gebruikt, kan dit voor veel roetdeeltjes zorgen. Doof de kaars het liefst met twee natte vingers. "Als je dat spannend vindt, doof dan in ieder geval met je vingers na", besluit De Kok.

We zijn benieuwd naar je mening over dit artikel. Klik hier om je feedback achter te laten in een korte vragenlijst van een minuut.