Via voedsel en drinkwater krijgt de gemiddelde Nederlander sowieso al te hoge concentraties van deze schadelijke stoffen binnen, schreef het instituut vorig jaar in een rapport. Daarom is het "belangrijk om de inname van PFAS zo min mogelijk verder te verhogen", schrijven de onderzoekers nu.

PFAS zijn door de mens gemaakte chemische stoffen, die amper afbreekbaar zijn. De stoffen zijn door wijdverbreid gebruik en lozingen op veel plekken te vinden. Vanaf een bepaalde blootstelling kunnen ze gezondheidsschade veroorzaken.

Sommige soorten PFAS kunnen het immuunsysteem van jonge kinderen schaden. Wie te veel PFAS binnenkrijgt, loopt een verhoogd risico op kanker, leverbeschadiging en een te hoog cholesterolgehalte.

Chemieconcern 3M in het Belgische Zwijndrecht heeft jarenlang PFAS in de Schelde geloosd. Op de vervuilde Westerschelde is nauwelijks commerciële visserij, maar het gebied is populair bij sportvissers.

De onderzoekers waarschuwen juist deze groep, omdat zij denken dat deze vissers hun vangst ook consumeren. Garnalenvissers die eerder actief waren in de Westerschelde besloten onlangs uit voorzorg de zeearm te mijden.

Wie geen andere producten met PFAS binnenkrijgt, kan volgens het onderzoek een tot zes keer per jaar zeebaars uit de Westerschelde eten. Die bandbreedte is vrij groot, omdat het gaat om zeer kleine hoeveelheden. Dat brengt statistische onzekerheid met zich mee.

Een portie garnalen zou boven de vijf tot zes keer per jaar kunnen leiden tot te hoge blootstelling. Voor oesters en mosselen is de marge groter: het RIVM komt uit op twee tot maximaal zeven keer per jaar. Een portie bot mag slechts twee keer per jaar de grenswaarden te overschrijden.

Zwemmen in de Westerschelde is minder riskant dan werd aangenomen. Het RIVM mat PFAS-concentraties op een locatie waarvan wordt aangenomen dat die meer vervuild is dan de officiële zwemlocaties. Die metingen waren niet te hoog. Op drie zwemlocaties volgt nader onderzoek.