Waarom moeten we per se naar buiten?

Van Kemenade: "Om verschillende redenen. Maar in de eerste plaats vanwege zonlicht. Wie overdag meer zonlicht ziet, slaapt 's nachts dieper en beter, kan zich beter concentreren en heeft een beter humeur. Dat komt doordat het onze biologische klok in de maat laat lopen. Via licht dat in je ogen schijnt, krijgt die klok een seintje dat het dag is. Als het in de avond schemerig wordt, krijgt de klok het signaal dat het tijd is om te gaan slapen."

Maar in de winter schijnt de zon toch bijna niet? Soms is het binnen zelfs lichter dan buiten.

"Met zonlicht wordt geen zonneschijn bedoeld, maar daglicht. In de winter is dat licht inderdaad minder intens dan 's zomers, maar toch is daglicht nog altijd 100 tot 150 keer sterker dan binnenverlichting zoals tl-balken. Ook als het een bewolkte winterdag is en het binnen lichter lijkt. Vandaar dat je ook in de winter naar buiten moet. Beter gezegd: júist in de winter."

Hoezo júist in de winter?

"Omdat we dagdieren zijn. Onze voorouders waren veel buiten. Ze jaagden, verzamelden en werkten op het land. De moderne mens werkt voornamelijk op kantoor. Daardoor zitten we, zeker in de wintermaanden waarin de dagen kort en donker zijn, binnen tijdens de daglichtperiode: we gaan naar ons werk als de zon nog niet op is en we gaan pas terug naar huis wanneer hij alweer onder is."

U zegt dat naar buiten gaan invloed heeft op het humeur. Hoe zit dat?

"Wie naar buiten gaat, beweegt ook meer. Ook dat heeft een positief effect op je humeur. Maar het heeft ook weer met daglicht te maken. Daglicht activeert via de biologische klok allerlei hormonen die invloed op je mentale gesteldheid hebben. Tijdens de korte, donkere dagen lopen we niet voor niets meer risico op de winterblues of een winterdepressie."

Wanneer kun je het beste naar buiten gaan?

"Zodra het licht is. Loop in ieder geval vóór 12.00 uur een rondje, dan is de lichtintensiteit het sterkst en heeft het het grootste effect op je biologische klok. Door 's ochtends een stuk te wandelen, kunnen slechte slapers hun slaap echt aanzienlijk verbeteren."

Heeft het zin om daglichtlampen of lichttherapie te nemen in de winter?

"Nee. Dat soort lampen kan bij verkeerd gebruik de biologische klok juist in de war sturen. Daardoor raak je alleen maar verder van huis. Ga gewoon zo veel mogelijk naar buiten én richt je werkplek in bij het raam. Daar vang je het meeste daglicht op."

"Bij winterdepressieklachten kan lichttherapie wél een goed idee zijn. Ga daarmee eerst naar de huisarts. Die kan je eventueel doorverwijzen. Het is echt belangrijk om lichttherapie onder begeleiding te doen."

Jacqui van Kemenade is huisarts in Breda. Haar nieuwste boek heet 'Een shotje leefstijl'.