Hoe kan het dat we zo veel stress ervaren in december?

"Ten eerste omdat we het in december verschrikkelijk druk hebben. Familiebezoek, koken voor familie en vrienden, cadeautjes uitzoeken, surprises maken, gedichten schrijven… Het moet allemaal in korte tijd en met strakke deadlines."

"Ook perfectionisme zorgt bij veel mensen voor decemberstress. Er zijn allerlei familiebijeenkomsten. Veel mensen willen voldoen aan sociale verwachtingen. Soms ontstaan er conflicten. Ook dat zorgt voor meer stress. Vooral mensen met kinderen ervaren veel stress."

Waarom mensen met kinderen?

"Omdat kinderen in december extra druk zijn. Vanwege de spanning rond Sinterklaas, maar ook omdat de eerste drie maanden school na de zomer erop zitten. Kinderen zijn moe."

"Bovendien zijn er vóór december al allerlei kinderfeesten waar kinderen hyper van worden. Zoals Halloween, Sint-Maarten en de eerste keren dat ze hun schoen mogen zetten. Ouders ervaren daar vaak druk van."

"Maar bijna iederéén ervaart stress in december. Al gaat het alleen maar om de vraag: hoe blijf ik op gewicht met al die etentjes?"

Waarom is stress zo slecht?

"Bij stress of een andere negatieve emotie maakt het lichaam de stresshormonen cortisol en adrenaline aan. Die stoffen zorgden ervoor dat onze voorouders in de oertijd konden vluchten of vechten. Het stelde hun lichaam in staat om te overleven in tijden van gevaar. Ons lichaam werkt nog steeds zo. Bij stress versnelt de hartslag en stijgen de bloeddruk en suikerspiegel."

En dat is slecht voor de gezondheid?

"Niet als we kortdurend gespannen of gestrest zijn. Maar gedurende de rest van het jaar zijn we vaak ook niet goed uitgerust of ontspannen. Wanneer stress chronisch wordt, kan het leiden tot allerlei ernstige klachten zoals hart- en vaatziekten, diabetes en een hoge bloeddruk. En tot overgewicht."

Hoe kunnen we decemberstress vermijden?

"Om zo veel mogelijk te genieten van de decembermaand, is het vooral belangrijk dat je met aandacht leeft en je bewust bent van de dingen waar jij van geniet. En dat je keuzes maakt voor jezelf. Dat is de grootste valkuil: dat je van alles voor anderen doet. Heb je geen zin om stad en land af te reizen om iedereen te bezoeken, doe dat dan gewoon niet."

"Heb je geen zin om voor de hele familie te koken, stel dan voor om allemaal een gang te bereiden. Doordat de verwachtingen hooggespannen zijn en alles perfect moet, bestaat er een grotere kans op teleurstelling."

En hoe kunnen we omgaan met de angst niet op gewicht te blijven of om aan te komen?

"Door er niet over te piekeren. Stress maakt de kans dat je aankomt namelijk groter. Stress zorgt ervoor dat het lichaam energie vasthoudt in de vorm van vet. Als je niet minder en gezonder kunt eten en besluit uitgebreid te gaan tafelen, geniet daar dan ook van. Voel je niet schuldig."

Heb je nog meer tips?

"Zodra je stress of druk ervaart, vraag je dan af waar het echt om draait. Het gaat niet om de perfecte kerstoutfit of -maaltijd. Het gaat niet om het beste cadeau. Het gaat om de verbinding met andere mensen. Om het samenzijn. Wat dat betreft kan het ook een goed idee zijn om het deze Kerst eens helemaal anders aan te pakken."

Hoe bedoel je?

"Nodig bijvoorbeeld mensen uit die je normaal niet uitnodigt. Misschien woont er iemand in de buurt die eenzaam is. En als je dan toch zo veel tijd steekt in de kerstmaaltijd, kook dan eens vegetarisch. Dat is goed voor de planeet en je krijgt er direct een goed gevoel van. Sinterklaas en Kerst draaien erg om 'krijgen', maar van 'geven' is wetenschappelijk bewezen dat het ons veel gelukkiger maakt."

Nog meer advies om december door te komen?

"Wees je er bewust van dat stress niet alleen maar slecht is. Op korte termijn maakt het ons weerbaar en creatief. In de stress schieten over een gedicht of surprise is dus niet per se erg. Daar komen vaak de mooiste creaties uit voort."

"Als het je allemaal te veel wordt, doe dan bijvoorbeeld een ademhalingsoefening, ga een stuk hardlopen, maak een to-dolijst voor meer overzicht of denk aan iets leuks voor een positief gevoel. Voor iedereen werkt iets anders. Kies wat bij jou past om meer rust in je hoofd te creëren."

Dr. Irmi Klijntunte is psychiater, coach en trainer in stress- en emotieregulatie.