De treinen, scholen, kantoren en crèches zitten vol en de r zit weer in de maand. Hoe kun je je wapenen tegen alle virussen en ziekmakende bacteriën die rondwaren? Heeft het zin om je weerstand te verhogen en hoe doe je dat?

Je ontkomt er niet aan: in kleine en vooral slecht geventileerde ruimtes dansen virussen en bacteriën in het rond. "Een nies is een kleine orkaan", vertelt Harry Wichers, biochemicus bij de Wageningen Universiteit. "De bacteriën slingeren in het rond. Het is moeilijk om ze niet tegen te komen. We worden per dag ongeveer zeven keer aangevallen door een virus."

Stress, slaaptekort en slechte voeding als boosdoener

Door stress, slaaptekort, slechte voeding en te veel alcohol kan het immuunsysteem het lastig krijgen en je weerstand achteruit gaan. Dat kan ook door de herfst en winter die ophanden zijn. "Straks zitten we allemaal veel meer binnen en worden de dagen korter. Rond Kerst heeft bijna iedereen een vitamine D-tekort", zegt Wichers.

Afgelopen winter hadden ongeveer 400.000 mensen griep. Dat is ruim de helft minder dan in de winter ervoor, meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in het jaarlijks rapport over infectieziekten.

Wapenen tegen griep is moeilijk

Kun je je wapenen tegen zo'n griep of een stevige verkoudheid? Volgens Wichers is dat lastig. "Wel kun je ervoor zorgen dat je immuunsysteem zo goed mogelijk werkt", zegt hij. "Dit systeem van organen, cellen en moleculen beschermt ons. Zonder dit systeem zouden bacteriën en virussen zich snel meester van je maken."

Titia Van der Stelt, diëtist en deskundige bij voedingsplatform I'm a Foodie: "Het is niet zo dat je een superweerstand kunt creëren. Het gaat erom je weerstand op peil te houden en niet te laten verslechteren."

Wichers beaamt aan dat zo'n superweerstand inderdaad niet bestaat. "Je kunt niet voor niks vatbaar zijn. Het immuunsysteem is gevarieerd, de een is vatbaar voor dit en de ander voor dat. Ook al ben je op het ene gebied sterk, dan kan het op een ander gebied weer misgaan."

In de herfst en winter krijgen we minder vitamine D binnen door zonlicht. (Foto: NU.nl/Marleen Fouchier)

Wat kun je doen voor een goede weerstand?

Wel kun je van alles doen om je immuunsysteem een handje te helpen. "Zorg voor voldoende beweging en conditie. Als je fit bent, is je weerstand ook hoger", vertelt Van der Stelt. "Let met eten er vooral op dat je genoeg vitamine C en E binnenkrijgt. Eet 250 gram groenten per dag en twee stuks fruit. Bijvoorbeeld een kiwi, dat is een echte vitamine C-bom."

Zie ook: Waarom we meer vezels zouden moeten eten - en zo doe je dat

Door verschillende vezels te eten, bijvoorbeeld uit volkoren granen en peulvruchten, voed je de goede darmbacteriën. "Die vezels dragen bij aan een goed immuunsysteem", aldus Van der Stelt.

Ook kun je wat doen om besmetting van jezelf en de mensen om je heen te voorkomen. "Zo kun je beter niezen in je elleboog dan in je handen, omdat je daarna met je handen weer andere dingen zit. In de wc kun je beter je handen afdrogen moet papieren doekjes dan ze onder of in de handblazer houden. Handblazers zijn namelijk een bron van bacteriën, blijkt uit onderzoek."

Als je niet binnen een risicogroep valt, is het niet nodig om extra vitamine of voedingssupplementen te slikken. In een eerder interview met NU.nl vertelt Astrid Postma-Smeets, expert Voedingscentrum, dat mensen die dat wel doen, niet minder snel ziek worden.