We luisteren naar muziek tijdens het hardlopen om onszelf te motiveren, zingen een slaapliedje voor een kind dat niet wil slapen en draaien muziek op een begrafenis om iemand te herdenken en mensen te verbinden. Muziek doet wat met ons, weten de twee experts.

Sinds ongeveer de jaren veertig wordt muziektherapie voor uiteenlopende hulpvragen toegepast in de zorg. Van Hooren somt op: "Geestelijke gezondheidszorg, depressie, psychotische stoornissen, verslavingsproblemen, revalidatie, ouderenzorg, ADHD, autisme."

Van der Heijden: "Sinds de toepassing levert muziektherapie positieve praktijkresultaten op, waarmee het in potentie een effectief, veilig en goedkoop middel kan zijn tegen allerlei klachten."

Muziek doet wat met ons, zeggen de experts (Foto: 123RF).

Er zijn talloze onderzoeken die laten zien dat muziek een therapeutisch effect kan hebben. Zo zijn voor alle ziektebeelden die Van Hooren noemde, aanwijzingen dat muziektherapie een positief effect kan hebben.

En dan bedoelen de deskundigen niet dat muziek kan zorgen voor een vrolijk gevoel, plezier en gezellig samenzijn. Van Hooren: "Er zijn bijvoorbeeld aanwijzingen dat mensen met Parkinson beter leren lopen met behulp van muziektherapie, dat probleemgedrag bij dementie vermindert, dat sociale interactie bij kinderen met autisme verbetert en dat taalstoornissen verminderen."

Voorheen werd muziektherapie vooral toegepast in de psychiatrie en palliatieve zorg. De deskundigen zien een verschuiving naar het gebruik in intensive care, brandwondenzorg, oncologie en postoperatieve zorg.

Van der Heijden: "Muziek wordt dan toegepast voor klachten die in onderzoek moeilijk te vatten zijn, zoals pijn, angst, slapeloosheid, onrustigheid, discomfort en vereenzaming door een lange opname."

Vanuit deze hoek is duidelijk aangetoond dat luisteren naar muziek preoperatief, tijdens een operatie en na een operatie zorgt voor minder pijn en angst, blijkt uit onderzoek van Rosalie Kühlmann van Erasmus MC.

Maar, geven beide deskundigen meteen aan, het wetenschappelijke bewijs bestaat vaak uit enkele studies, waardoor het niet voldoende onderbouwd is. Van Hooren: "We kunnen het dus alleen nog hebben over 'aanwijzingen dat' en niet over duidelijke effecten."

Het grootste probleem: hoe het werkt, is onduidelijk. Dat maakt muziektherapie een lastig onderzoeksonderwerp. Van der Heijden: "Er zijn allerlei voorbeelden van patiënten die opbloeien na muziektherapie. Maar komt dat daadwerkelijk door de muziektherapie? De biologische basis ontbreekt."