Veel mensen vinden het moeilijk om hun grenzen aan te geven en om nee te zeggen. Tijdschrift Flow legt uit waarom dat zo is en geeft tips hoe je vaker nee kunt zeggen.

Volgens trainer Bert van Dijk en schrijver van het boek Waarom niet iedereen mij leuk hoeft te vinden doet iemand die altijd maar aardig gevonden wil worden zichzelf tekort. Hij zegt dat je niet genoeg voor je eigen belangen op komt, anderen altijd maar voor laat gaan en je alles met een glimlach zegt waardoor de boodschap niet overkomt.

"Op korte termijn kan het lekker voelen om je eigen belangen even aan de kapstok te hangen", zegt Van Dijk.

"Maar op de langere termijn levert het problemen op: je identificeert je namelijk met iets wat buiten jezelf ligt. En je doet ook anderen tekort, want die krijgen van jou geen dingen te zien en te horen waar ze misschien iets aan zouden kunnen hebben", vult hij aan.

Accepteer jezelf

Veel gedrag ontstaat door aannames: dingen die je jezelf bent gaan wijsmaken. "Vaker nee zeggen begint vaak met inzien dat je bang bent om niet aardig gevonden te worden", zegt arbeids- en organisatiepsycholoog Mieke Meulmeester.

"Als je accepteert dat niet iedereen jou aardig kan vinden en jou ook niet aardig hóeft te vinden, 
kun je makkelijker voor jezelf kiezen. Dat wil niet zeggen dat je daarin berust, maar van daaruit kun je verder kijken: wat wil ik wel, hoe wil ik mij ontwikkelen en waar wil ik heen."

Eerst nadenken

De ene nee is moeilijker dan de andere, maar wat ze met elkaar gemeen hebben is dat het een 'nee' is die je iets oplevert. Want: "Nee zeggen zorgt ervoor dat je dicht bij jezelf blijft," zegt communicatiepsycholoog Susanne Piët.

"Zo leer je jezelf beter kennen en heb je meer respect voor jezelf. Je leert om eerst na te denken over de inhoud van de vraag, en daardoor besef je beter wat je wilt. Uiteindelijk doe je zo minder dingen die je niet wilt: je denkt minder vaak dat je iets moet doen omdat het zo hoort of omdat het leuk zou moeten zijn."

Eerlijk zijn

"We zijn als de dood dat de relatie tussen ons en de ander wordt verstoord als we een keertje nee zeggen", vertelt hoogleraar sociale psychologie Roos Vonk. Maar iets vaker nee zeggen kan juist positief zijn, als je maar laat zien dat je betrokken bent bij de ander.

Vonk: "Maak contact en wees gewoon eerlijk. Kijk de ander aan, zeg dat je het vreselijk jammer vindt dat je niet kunt helpen en vertel waar jij mee bezig bent. Dat is heel transparant en wekt begrip op."