Je hart gezond houden, zo doe je dat

Hart- en vaatziekten zijn wereldwijd doodsoorzaak nummer één. Elke dag overlijden in Nederland meer dan honderd mensen aan deze aandoeningen. Hoe zorg je goed voor je hart? Gezondheidsnet vraagt het Janneke Wittekoek, cardioloog en directeur van HeartLife.

Waarom is het belangrijk dat er veel aandacht voor het hart is?

"Met de kennis die we nu hebben, kunnen we nog veel meer bereiken op preventief gebied. Met alle jaren wetenschap, weten we dat bepaalde risicofactoren bijdragen aan het dichtzitten van het bloedvat."

Die factoren kun je volgens Wittekoek dus identificeren en behandelen. "Je zou dan veel eerder bij de huisarts terechtkunnen en in ieder geval kunnen weten wat je risicofactoren zijn. Je kunt dan hart- en vaatziekten gaan voorkomen, want dat is de enige manier waarop we het gaan terugdringen."

Daarnaast weten we natuurlijk veel van het hart, vult de cardioloog aan. "Maar er zijn nog een heleboel dingen die we niet weten, zoals bijvoorbeeld hoe bepaalde ritmestoornissen ontstaan. Er zijn bepaalde hartfaalsyndromen die we nog niet goed begrijpen."

Volgens Wittekoek is het daarom heel belangrijk dat er meer wetenschappelijk onderzoek gedaan wordt en daar is geld voor nodig.

Zouden mensen hun hart periodiek moeten laten checken?

"Ik vind dat je al op jonge leeftijd risicofactoren - die kunnen leiden tot hartproblemen - periodiek moet checken, inventariseren en behandelen."

"Het is geen overbodige luxe om eens een goed hartonderzoek te doen. Over op welke leeftijd dat moet, valt te twisten. Ik zou zeggen rond het veertigste levensjaar. Dan is het goed om te weten hoe je hartgezondheid ervoor staat."

Mensen kunnen hun hart laten testen in een uitgebreid onderzoek. Zo'n onderzoek bestaat uit een echo en een inspanningstest.

Daarnaast kunnen mensen hun eigen risicofactoren inventariseren. Wittekoek zegt dat het belangrijk is dat je je getallen kent: "Zorg dat je weet wat je bloeddruk, je cholesterol en je suikerwaarden zijn. Let op je gewicht, eet gezond en beweeg veel. Dan komt het wel goed."

Zie ook: Leefstijlgeneeskunde: Bestrijd de problemen, niet de symptomen

Wanneer is een hart gezond?

"Het is belangrijk om bewust te zijn van je hartgezondheid: niet roken, BMI onder de 25, bloeddruk 120/80, bloedsuiker onder de 5 en de 5-3-1-regel voor cholesterol."

"De 5-3-1-regel voor cholesterol werkt als volgt: als je je cholesterol meet in het bloed, dan krijg je vaak drie waarden. Een totaalcholesterol, een LDL - het 'slechte' cholesterol - en een HDL, het goede cholesterol. De verhouding waarin de totaalcholesterol onder de 5 is, het slechte cholesterol onder de 3 en het goede cholesterol boven de 1 is goed. Die getallen moet je een beetje aanhouden."

Bron: Hartstichting

En hoe houden mensen hun hart gezond?

"Hou het mediterrane dieet aan en eet veel groente en fruit, goede vetten, noten en peulvruchten. Alles wat zwemt, vliegt en rent is over het algemeen mager vlees en past in een bewust dieet."

Daarnaast adviseert de cardioloog om dagelijks dertig minuten te bewegen en het liefst ook nog drie keer per week een matig intensieve training zoals krachttraining te doen.

Bewustwording speelt een belangrijke rol bij het tijdig herkennen van de symptomen van hart- en vaatziekten. Op welke signalen moeten mensen letten?

"Pijn op de borst, extreme vermoeidheid, kortademigheid, hartkloppingen, de neiging om flauw te vallen en griepachtige verschijnselen, vooral bij vrouwen."

Wanneer moeten mensen aan de bel trekken?

"Natuurlijk moet je aan de bel trekken bij bovengenoemde klachten, maar het is eigenlijk veel belangrijker om die risicofactoren in de gaten te houden."

Op die manier voorkomen mensen problemen later in het leven, zegt Wittekoek. "Als je die klachten hebt, dan ben je namelijk al voor de helft op weg. Het onderliggende proces van een hartinfarct, aderverkalking, is immers een stille ziekte. Je krijgt pas klachten als de bloedvaten al aangedaan zijn."

Janneke Wittekoek is directeur en cardioloog bij HeartLife. Heartlife is een expertisecentrum voor hart en gezondheid. Haar doel is om sterfte bij vrouwen en mannen terug te dringen, als gevolg van (onbegrepen) hartklachten.