Aanstaande vrijdag is het in Amsterdam maar 7 uur, 40 minuten en 42 seconden licht, terwijl er in de zomer zo'n 17 uur per dag een zonnetje bovenaan de hemel staat. Dat is voor de vitamine D-aanmaak in het lichaam nogal een verschil, zegt Saskia Geurts, directeur van Natuur- en Gezondheidsproducten Nederland (NPN), de Nederlandse vereniging voor de branche rond voedingssupplementen.

Vitamine D wordt via de huid aangemaakt. Het advies is daarom om tussen 11.00 uur en 15.00 uur minimaal een kwartier met een onbedekt hoofd en onbedekte handen in de zon te zitten. Maar in de winter is de zon in Nederland niet sterk genoeg om dat te doen, stelt Geurts. Daardoor ontstaat bijvoorbeeld de welbekende winterdip. "De voorraden vitamine D in het lijf zijn aan het eind van de winter echt wel op. Daardoor kunnen er sombere gevoelens ontstaan."

Volgens Roy van der Ploeg van het Voedingscentrum is het vooral voor bepaalde groepen belangrijk om vitamine D-supplementen te nemen. Bij jongere kinderen is er aangetoond dat een vitamine D-supplement het risico op rachitis vermindert en voor ouderen het risico op vallen en botbreuken kleiner maakt, zegt hij.

En voor zwangere vrouwen vermindert het de kans op een kind met een te laag geboortegewicht. Maar ook voor mensen met een getinte of donkere huidskleur is het volgens Van der Ploeg belangrijk om bij te slikken: zij maken van nature minder vitamine D aan.

De dagelijks aanbevolen hoeveelheid vitamine D is 10 microgram per dag

Mensen die niet tot deze groepen behoren, krijgen volgens Van der Ploeg al voldoende vitamine D binnen en hoeven niet bij te slikken. "Als je een kwartier tot een half uur buiten in de zon komt en eet volgens de Schijf van Vijf, met in ieder geval halvarine of margarine, vloeibaar bak- en braadvet en vette vis zoals haring, zalm en makreel, dan is het niet nodig om vitamine D bij te slikken."

Geurts is het daar deels mee eens. "De zon is in de winter niet sterk genoeg om je lijf vitamine D aan te laten maken. Daarom is het volgens mij goed dat iedereen in de winter vitamine D slikt."

Het advies om volgens de Schijf van Vijf te eten om voldoende vitamine D binnen te krijgen, slaat ze in de wind. "Je moet dan wel heel veel boterhammen met halvarine eten en drie keer vette vis per week."

Het best is het volgens haar om te kiezen voor vitamine D3-supplementen. "Je hebt twee verschillende vormen vitamine D: D2 en D3. Wij bevelen aan om vitamine D3 te gebruiken, want dat is voor het lichaam een makkelijkere verwerkbare vorm."

Het Voedingscentrum adviseert mensen die vitamine D slikken zich aan de aanbevolen hoeveelheid van 10 microgram per dag te houden. Alleen mensen van zeventig jaar en ouder wordt geadviseerd 20 microgram te slikken.

Geurts schat dat tussen de 20 en 40 procent van de mensen in Nederland een tekort aan vitamine D heeft. Jonge kinderen, zwangere vrouwen en ouderen zouden volgens haar het hele jaar door vitamine D moeten slikken. De rest van de mensen alleen in de winter, om op die manier een voorraad aan te leggen en onder andere die vervelende winterdip te voorkomen.