Feit of fabel: dit moet je weten over soa's

Uit nieuwe cijfers van het RIVM bleek verder dat het afgelopen jaar meer geslachtsziekten zijn geconstateerd bij de soa-poli's van de GGD.

1. Als een man niet klaarkomt tijdens de (onveilige) seks, is er geen risico op een soa: fabel

"Het maakt niet zo veel uit of de man wel of niet klaarkomt bij seks zonder condoom. Het risico begint als de penis de vagina of anus binnen gaat. Hiv zit ook in voorvocht en in vaginaal vocht. Bacteriën zoals chlamydia en gonorroe zitten in het slijmvlies van urinebuis, vagina en anus. Mannen moeten dus bijtijds een condoom omdoen.

Daarnaast zijn sommige soa’s behoorlijk besmettelijk. Chlamydia of gonorroe kunnen bijvoorbeeld ook overgedragen worden als iemand met de penis langs de vagina of anus van de ander wrijft. Of als er bij vingeren of aftrekken nog slijm of vocht aan de vingers zit. Ook door orale seks (pijpen, beffen) kun je soms een soa oplopen."

2. Je laten testen op een soa is de beste manier om zeker te weten dat er niks aan de hand is: feit
"Heb je risico gelopen op een soa, laat je dan testen. Zijn alle uitslagen goed, dan is er inderdaad niks aan de hand. Houd er wel rekening mee dat het even kan duren voordat je een soa echt uit kunt sluiten. Een test op chlamydia kan vanaf twee weken na de laatste keer seks. Voor hiv nemen we voor de zekerheid drie maanden. Dus heb je geen klachten en ben je niet gewaarschuwd door een (seks)partner, bespreek dan met de huisarts of de GGD (Sense) wanneer je echt een betrouwbare test kunt doen.

Daarnaast wordt er bij een soa-onderzoek niet getest op herpes en genitale wratten. Deze soa’s kun je alleen goed aantonen als je zelf koortsblaasjes of wratjes hebt gekregen. Je kunt ze dus niet op voorhand met een test uitsluiten."

3. Bij orale seks loop je geen risico op een soa: fabel
"De kans op een soa is bij pijpen en beffen kleiner dan bij seks zonder condoom, maar je kunt het nooit helemaal uitsluiten. We raden daarom aan om geen sperma of bloed in je mond te krijgen als je niet zeker weet of je partner hiv of een andere soa heeft. Als je wilt, kun je bij pijpen een condoom of bij beffen ook een beflapje gebruiken als bescherming."

70

Dit zijn de meest voorkomende soa's in Nederland

4. Als je na onveilige seks nergens last van hebt, heb je geen soa: fabel
"Als je een soa oploopt, krijg je zeker niet altijd klachten. Een goed voorbeeld is chlamydia, de meest voorkomende soa in Nederland. 50 procent van alle mannen merkt na het oplopen van deze soa niets. Bij vrouwen ligt dat percentage zelfs nog veel hoger, op misschien wel 90 procent. Testen is echt de enige manier om een soa uit te sluiten."

5. Eén keer onveilige seks hebben, kan geen kwaad: fabel
"Eén keer onbeschermde seks is gewoon ook één keer een risico op een soa. Het is dus beter om toch je voorzorgsmaatregelen te nemen. Dat scheelt achteraf een hoop stress en zorgen."

6. Als je je snel wast na de (onveilige) seks, loop je minder risico op een soa: fabel​
"Een soa wordt veroorzaakt door bacteriën en virussen. Als je een soa hebt opgelopen, dan was je dat niet weg met water en zeep. De meeste soa's zijn wel goed te behandelen. Je huisarts of de GGD kan je de juiste medicatie voorschrijven."

7. Als je eenmaal een bepaalde soa hebt gehad, krijg je die daarna nooit meer: fabel
"Soa's als chlamydia, gonorroe of syfilis kun je meerdere keren oplopen. Je wordt er niet 'immuun' voor. Sterker nog: uit onderzoek blijkt dat mensen die chlamydia hebben opgelopen, dat best vaak nog eens overkomt. Vergeet niet om je sekspartners te waarschuwen zodat zij zich ook kunnen laten testen."

8. Lesbische meisjes hoeven zich niet op soa's te laten testen: fabel
"Onder vrouwen die met andere vrouwen vrijen, komen soa's minder vaak voor dan bij andere groepen. Ze lopen doorgaans dus minder risico bij seks. Toch kan het ook voor hen soms verstandig zijn om op soa's te testen. Bijvoorbeeld als ze:

• Ook wel eens met mannen seks hebben
• Gewaarschuwd zijn door een sekspartner
• Klachten hebben als afscheiding, een branderig gevoel bij het plassen, bloedverlies of pijn in de onderbuik
• Wisselende sekspartners hebben

9. Ook van een vieze toiletbril kun je een soa krijgen: fabel
"Nee, een soa loop je op door seksueel contact. Niet via bijvoorbeeld een WC-bril of wastafel."

Zie ook: Jongeren beginnen op latere leeftijd aan seks dan voorheen