Diabetespatiënten die een bepaald medicijn gebruiken, afgeleid van het menselijk hormoon GLP-1, vallen vaak af. Uit onderzoek blijkt dat dit komt doordat het middel beïnvloedt hoe de hersenen reageren op voedsel.

Tot nu toe was het onduidelijk hoe het kwam dat diabetici die dit geneesmiddel gebruiken gewicht verliezen. Promovenda Liselotte van Bloemendaal van het Diabetescentrum van VUmc laat voor het eerst zien dat het medicijn beïnvloedt hoe de hersenen reageren op voedsel.

Het lijkt erop dat het verlangen naar eten afneemt en tijdens het eten sneller verzadiging optreedt.

Het was al bekend dat de hersenen van mensen met overgewicht sterker reageren op afbeeldingen van voedsel dan die van slanke mensen. Ook geeft het brein van iemand met overgewicht een minder sterk gevoel van beloning tijdens het eten, wat kan leiden tot te veel eten.

Van GLP-1-achtige stoffen is bekend dat patiënten er van afvallen, gemiddeld 5 procent van hun lichaamsgewicht. Het vermoeden was dat dit komt doordat het medicijn de reactie van de hersenen op het innemen van voedsel beïnvloedt.

Om deze hypothese te testen, dronken proefpersonen chocolademelk waarbij ze de ene dag de GLP-1-achtige stof toegediend kregen en de andere dag een placebo. Tegelijk werd met MRI-scans de hersenactiviteit gemeten in de gebieden van het brein die samenhangen met beloning.

Uit deze experimenten blijkt dat het toedienen van de GLP-1-achtige stof ervoor zorgt dat vóór het eten in de hersenen het verlangen naar voedsel afneemt en tijdens het eten het gevoel van beloning toeneemt. Na afloop kregen de proefpersonen nog een lunchbuffet. Hieruit bleek dat de proefpersonen op de dag met 'GLP-1-behandeling' duidelijk minder aten dan op de placebodag.

"Wanneer je eet, komen er verschillende hormonen vrij, waaronder GLP-1. Deze hormonen komen in het bloed terecht en geven het brein zo informatie over de voedingsstatus om de eetlust te regelen", vertelt Van Bloemendaal. "Uit onze experimenten concluderen we dat het toedienen van extra GLP-1-achtige stoffen ervoor zorgt dat eerder verzadiging optreedt en de behoefte aan nog meer eten wordt verminderd."

Het onderzoek is veelbelovend voor een therapie die mensen met overgewicht kan helpen minder te eten, en hopelijk afvallen. "Obesitas is een wereldwijd probleem dat nog steeds toeneemt. Daarom is meer onderzoek nodig naar de mechanismen hoe de beloningscentra in de hersenen geactiveerd worden." Tevens rijst de vraag of GLP-1 ook het verlangen van verslaafden naar drugs, alcohol of nicotine kan laten afnemen.

Van Bloemendaal heeft de resultaten van haar onderzoek gepresenteerd op het internationale diabetescongres The American Diabetes Association's Scientific Sessions in Boston.