PvdA en VVD verliezen, D66 en lokale partijen winnen ten opzichte van vier jaar geleden.

De lokale partijen zijn sinds 1994 bezig met een flinke opkomst op gemeentelijk niveau. Waar deze partijen voor de jaren negentig enkel aanwezig waren in de zuidelijke provincies, halen ze nu door het hele land 29,8 procent van de stemmen.

Hun groei gaat ten koste van de drie grote landelijke partijen PvdA, VVD en in mindere mate CDA. PvdA daalt van 15,7 procent naar 10,2 procent, VVD van 15,7 naar 11,9 procent.

D66 zet de opmars ook na 2010 voort. Vier jaar geleden steeg de partij van 2,7 naar 8,2 procent. Dit jaar krijgt de partij 11,8 procent van de stemmen.

SP boekt een kleine winst van 4,1 procent in 2010 naar 6,5 procent dit jaar. GroenLinks daalt iets van 6,7 naar 5,2 procent.

Beweeg de cursor over de lijn om de percentages te zien. De gegevens zijn afkomstig van de Kiesraad en ANP. Bekijk hier een grote versie. - (c)NU.nl/Jerry Vermanen

PvdA verliest in de grote steden zetels aan D66.

De PvdA was de afgelopen vier jaar de grootste partij in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Groningen, Eindhoven en Tilburg. Tijdens deze gemeenteraadsverkiezingen is enkel Eindhoven in het bezit van de PvdA gebleven.

De voormalige PvdA-steden zijn grotendeels naar D66 gegaan. Dat leidt ertoe dat D66 nu de grootste partij is in vijf van de tien grootste gemeenten.

Lokale partijen breiden uit naar het noorden, D66 heerst in Midden-Nederland

De opmars van lokale partijen is goed zichtbaar op een kaart met de grootste partij per gemeente. In de Noord-Brabant breiden de lokale partijen hun macht uit, terwijl in het noorden veel PvdA-gemeenten worden overgenomen.

D66 is sinds deze gemeenteraadsverkiezingen voornamelijk in de Randstad groot. Het CDA verliest verspreid over het hele land enkele gemeenten.

Beweeg de cursor over de gemeente voor meer informatie. De gegevens zijn afkomstig van de Kiesraad en ANP. Bekijk hier een grote versie. - (c)NU.nl/Jerry Vermanen

Het opkomstpercentage is nagenoeg gelijk aan de verkiezingen in 2010.

Van tevoren werd gevreesd voor een historisch lage opkomst. Onderzoeksbureau Ipsos peilde in opdracht van de NOS zelfs een opkomst van slechts 43 procent. Dat blijkt achteraf mee te vallen.

Vier jaar geleden maakte 54,1 procent van de stemgerechtigden de gang naar het stembureau. Dit jaar is dat met 53,8 procent maar een fractie lager. Daarmee is het wel de laagste opkomst ooit tijdens de gemeenteraadsverkiezingen.

Beweeg de cursor over de lijn om de percentages te zien. De gegevens zijn afkomstig van de Kiesraad en ANP. Bekijk hier een grote versie. - (c)NU.nl/Jerry Vermanen

Opkomst is het laagst in Noord-Brabant, en het hoogst in Zeeland en Friesland

​Zeeland is de provincie met het hoogste percentage stemmers. In die provincie bracht 58,6 procent van de kiesgerechtigden daadwerkelijk hun stem uit. Noord-Brabant is daarentegen de provincie met de laagste opkomst: 50,2 procent.

Schiedam is met 42,6 procent de gemeente met het laagste opkomstpercentage. Ook in Beverwijk (43,1 procent), Enschede (43,5) en Tilburg (44) loopt de bevolking niet warm voor de verkiezingen.

De kleine gemeenten Schiermonnikoog (85,3 procent) en Rozendaal (84,6) zijn de gemeenten met hoogste opkomst. Ook het vissersdorp Urk heeft met 80,5 procent een hoog opkomstpercentage.

Beweeg de cursor over de gemeente voor meer informatie. De gegevens zijn afkomstig van ANP. Bekijk hier een grote versie. - (c)NU.nl/Jerry Vermanen