Wisselende opkomst voor raadsverkiezingen in grote steden

Doe de stemhulp | Stemlokalen in jouw buurt | Volg ons verkiezingsblog

Halverwege de dag (rond 14.00 uur) had in Den Haag iets meer dan 19 procent van het electoraat zijn stem uitgebracht voor de gemeenteraad. Dat was in 2014 nog 26 procent. Van de Rotterdamse stemgerechtigden had 18,5 procent zijn stem uitgebracht, vergeleken met ruim 21 procent vier jaar geleden.

In Amsterdam was het opkomstpercentage met 19 juist hoger. In 2014 was dat 11,2 procent. De opkomst in Tilburg, de zesde stad van Nederland, was vrijwel gelijk aan die in 2014. In de Brabantse stad had om 13.00 uur 15,68 procent van de inwoners gestemd.

De opkomst in gemeenten waar mensen alleen voor het referendum kunnen stemmen, ligt fors lager dan in plaatsen waar ook gemeenteraadsverkiezingen worden gehouden. Om 16.30 uur was het opkomstpercentage in Groningen 19,5 en in Leeuwarden een half uur eerder 15,2. In deze gemeenten vinden vanwege herindelingen nu geen verkiezingen plaats.

In Rotterdam was het opkomstpercentage voor het referendum om 16.30 uur 26,6, in Den Haag 24,6 en in Utrecht 30. In deze drie grote steden zijn er behalve een referendum ook gewoon gemeenteraadsverkiezingen.

90

Waarom de gemeenteraadsverkiezingen juist nu belangrijk zijn

Problemen

Er komen op de verkiezingsdag ''achter elkaar'' klachten binnen van mensen met een beperking die problemen hebben met stemmen. Dat zegt een woordvoerster van het College voor de Rechten van de Mens.

Om welke gemeenten het gaat kon zij nog niet zeggen. Het college riep eerder de overheid, gemeenten en politieke partijen op ervoor te zorgen dat de gemeenteraadsverkiezingen toegankelijk zijn voor iedereen.

Ook blijkt dat door falende bezorging de afgelopen weken in Nijmegen zo'n vierhonderd stempassen zijn nagestuurd, waardoor veel mensen dubbele stempassen hebben gekregen, meldt Omroep Gelderland. De omroep nam twee keer de proef op de som of daar ook mee gestemd kan worden. In beide gevallen lukte dat. De omroep concludeert dat de controle op stempassen in de stad onvoldoende is.

Volgens de regels moet de eerste stempas als ongeldig worden geregistreerd in het Register Ongeldige Stempassen. Op het stembureau moeten de ongeldige stempassen aan het licht komen. In twee gevallen is dat woensdag niet gebeurd. In beide gevallen is overigens niet daadwerkelijk gestemd, omdat dit strafbaar is.

Een woordvoerder van de gemeente reageert dat het "systeem goed is". "En de controle moet uitstekend zijn, maar deze gevallen zijn er tussendoor geglipt."

Gemeenteraadsverkiezingen 2018

Tijdens een overleg van de Tweede Kamerfractie van GroenLinks over de uitslagen van de verkiezingen werd de overwinning uitbundig gevierd. © ANP

Ook in de CDA-fractie was 'the day after' feestelijk. © ANP

De christendemocraten van leider Sybrand Buma blijven landelijk de grootste partij. © ANP

De Christenunie heeft grotendeels dezelfde resultaten behaald als in 2014. Toch genoeg reden voor partijleider Gert-Jan Segers om met zijn fractie een taartje aan te snijden. © ANP

De PvdA lijkt opnieuw de grote verliezer. Vier jaar geleden waren de uitslagen al in veel gemeenten teleurstellend, nu lijken de sociaaldemocraten af te stevenen op verlies in Amsterdam (van tien naar vijf), Rotterdam (van acht naar vijf) Den Haag (van zes naar drie) en Utrecht (van acht naar vijf). © ANP

Alexander Pechtold (D66): Blij met zilver. © ANP

Lilian Marijnissen (SP): Werk aan de winkel voor ons. © ANP

Joost Eerdmans (Leefbaar Rotterdam): Leefbaar Rotterdam - PVV 3 - 0. © ANP

Thierry Baudet is in zijn nopjes met de twee zetels die zijn partij Forum voor Democratie volgens de exit-poll in Amsterdam krijgt. © ANP

Bezoekers tijdens de uitslagenavond van GroenLinks na afloop van de gemeenteraadsverkiezingen. © ANP

Geert Wilders(PVV): De PVV heeft een flinke voet tussen de deur gekregen. © ANP

GroenLinks boekte over het algemeen een flinke winst. In Utrecht en Amsterdam wordt de partij de grootste. © ANP

BIJ1, de partij van oud-presentatrice Sylvana Simons, heeft een zetel in de Amsterdamse gemeenteraad weten te behalen. © ANP

Een van de lokale partijen die uitstekende resultaten behaalde is Groep de Mos van oud-PVV'er Richard de Mos. Zijn partij wordt de grootste in Den Haag. © ANP

Om 0.00 uur ging woensdagochtend een stembureau in onder meer Castricum open. Het is twintig uur open en daarmee het langst geopende stemlokaal. © ANP

Ook in Den Haag kon op de Grote Markt vanaf middernacht worden gestemd. © ANP

Vanaf 5.15 uur kon op verschillende stations, zoals Nijmegen, worden gestemd. © ANP

Op meer dan tachtig stations kan ook worden gestemd. © NU.nl/Ellen van Wijk

Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken bracht als een van de eerste mensen in Amsterdam haar stem uit. © ANP

Er kan op bijzondere locaties worden gestemd. Zoals in het Walhalla theater in Rotterdam. © ANP

PvdA-partijleider Lodewijk Asscher brengt zijn stem uit voor de gemeenteraadsverkiezingen. © ANP

In Arnhem kunnen mensen hun stem uitbrengen in een oude trolleybus. De bus uit 1949 is speciaal voor de verkiezingen ingericht als stemlokaal. © ANP

Ook VVD-leider Mark Rutte brengt zijn stem uit voor de gemeenteraadsverkiezingen. © ANP

D66-leider Alexander Pechtold heeft ook gestemd voor de gemeenteraadsverkiezingen. © ANP

Ook Forum voor Democatie-leider Thierry Baudet stemt in Amsterdam. © ANP

Een mobiel stembureau in een oude klassieke bus in Angeren. © Hollandse Hoogte

In Steenwijkerland kan men stemmen op een boot. © Hollandse Hoogte

DENK-leider Tunahan Kuzu brengt zijn stem uit voor de gemeenteraadsverkiezingen en het raadgevend referendum over de inlichtingenwet. © ANP

De museumtrolleybus van Connexxion wordt ingezet als mobiel stembureau bij de gemeenteraadsverkiezingen op 21 maart in Arnhem. © Hollandse Hoogte

Stemmers brengen op grote hoogte hun stem uit in de A'DAM toren. © ANP

Minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren (D66) en burgemeester Pauline Krikke bezoeken op verkiezingsdag stemlokaal Haagse Hout om te bekijken hoe toegankelijk het is voor mensen met een lichamelijke beperking. © ANP

Inwoners van gemeente Zuidplas stemmen vanuit de auto in. Voor de gemeenteraadsverkiezingen heeft de gemeente een drive-in stembureau ingericht. © ANP

Een kiezer op weg naar het stembureau in de Kerkhovense Molen in Oisterwijk. © NU.nl/Tom van Abeelen

Inwoners van Apeldoorn kunnen op het gemeentehuis een 'ik heb gestemd' foto laten maken in een photobooth. © NU.nl/Paige van der Meer

Er wordt vandaag ook gestemd in het referendum over de aftapwet. © NU.nl/Mark Huntelaar

In Amsterdam-West wordt er gestemd in de gymzaal van een school. © NU.nl/Peter Pasman

Een stembureau op het Binnenhof in Den Haag. © Hollandse Hoogte

Burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam brengt zijn stem uit voor de gemeenteraadsverkiezingen. © ANP

Nourdin el Ouali van NIDA Rotterdam brengt zijn stem uit voor de gemeenteraadsverkiezingen. © ANP

Jesse Klaver van GroenLinks flyert bij Amsterdam Centraal. © ANP

Voor het stembureau op Leiden Centraal staat een rij om te stemmen. © Marianne Schrama

Op de Werf 't Kromhout in Amsterdam is woensdag ook een stembureau gevestigd. De werf ontstond midden in de 18e eeuw op een historische Amsterdamse Zeedijk. © ANP

Oud VVD-Kamerlid Jos van Rey gaat in Roermond naar de stembus. Woensdagavond kreeg hij ruzie met de ex-voorzitter van het CDA Roermond, die in het stembureau werkte en daar volgens Van Rey niet had mogen zijn. © ANP

© Marianne Schrama

In Steenwijk worden de stemmen gesteld © Hollandse Hoogte

Haagse politici

De bekende gezichten uit de Haagse politiek brachten woensdagmorgen al hun stem uit. Premier Mark Rutte (VVD) deed dat bij Schoolvereniging Wolters in Den Haag, D66-leider Alexander Pechtold bracht zijn stem uit in een serviceflat in Wageningen en SP-fractievoorzitter Lilian Marijnissen stemde in een basisschool in Oss.

PVV-voorman Geert Wilders stemde in de Haagse volkswijk Duindorp. Hij koos Henk Bres, de nummer tien op de PVV-lijst in Den Haag. De partijleider ziet ervan af om de uitslagenavond in Terneuzen te volgen.

"Gelet op de reacties vanuit de politiek in Terneuzen en de mogelijkheid dat daardoor de verkiezingsavond niet het feestelijke karakter krijgt die zo’n avond zou moeten hebben, is besloten de uitslagenavond in Terneuzen niet bij te wonen", aldus de PVV.

Zie ook: Dit moet je weten voordat je woensdag gaat stemmen

Korte rijen

Voor de stembureaus op de meeste stations stonden korte rijen. Volgens een woordvoerder van de NS was er nergens sprake van grote drukte. Op een recordaantal van 81 treinstations in het land kunnen mensen hun stem uitbrengen.

In het drive-instembureau van de gemeente Zuidplas was het volgens een gemeentewoordvoerster gezellig druk. Rond 09.30 uur waren daar 65 mensen komen stemmen. Moesten de stemmers bij twee vorige verkiezingen nog uit de auto, nu kunnen ze blijven zitten om het stembiljet in te vullen. Het stembureau is ingericht in een loods op de gemeentewerf. De kiezer rijdt naar binnen en kan daar een stem uitbrengen.

NU.nl is opzoek naar jouw verkiezingservaring en -foto's. Stem jij op een bijzondere locatie, zie je lange rijen of gaan er dingen mis bij jouw stemlokaal? Stuur de beelden of je tip op naar de redactie, via het plusje rechtsboven in onze app of via redactie@nu.nl.

Zie ook: Waarom gemeenteraadsverkiezingen belangrijker dan ooit zijn

Wil jij elke ochtend direct weten wat je 's nachts gemist hebt en wat er die dag gaat gebeuren? Abonneer je dan nu op onze Dit wordt het nieuws-nieuwsbrief!

Doe de stemhulp | Stemlokalen in jouw buurt | Volg ons verkiezingsblog