Nederlanders houden van koopjesjagen. Dat heeft deels een psychologische oorzaak, legt budgetcoach Els Sondervan uit. "Je denkt dat je een goede deal hebt en daar word je blij van, door allerlei stofjes die je lichaam aanmaakt", zegt ze. Maar het heeft ook te maken met onze cultuur, meent Dirk Mulder, sector banker trade & retail bij ING. "In Duitsland is de standaardprijs van veel producten bijvoorbeeld lager dan in Nederland en zijn er minder vaak aanbiedingen", zegt hij.

Doordat Nederlanders zo warmlopen voor acties, waren er ook regelmatig misleidende aanbiedingen. Winkeliers maakten een product dan bijvoorbeeld eerst duurder om het daarna met zogenaamde korting aan te bieden. Dit gebeurde bijvoorbeeld regelmatig in aanloop naar Black Friday.

Sinds 1 januari mag dat niet meer. Een van-voorprijs mag nog wel, maar de vanprijs moet dan de laagste prijs zijn die de verkoper dertig dagen voorafgaand aan de aanbieding heeft gevoerd.

Wat nog wel mag: opeenvolgende prijsverminderingen. Denk aan een kledingstuk dat eerst wordt afgeprijsd met 20 procent korting, vervolgens met 30 procent korting en als het dan nog niet weg is met 50 procent korting. De winkelier mag dan drie maanden lang blijven verwijzen naar de oorspronkelijke prijs.

Volgens Mulder zijn de meeste (online) retailers blij met de nieuwe regel. "De concurrentie voor winkeliers is nu eerlijker", zegt hij. "En ook voor consumenten is het fijn, want zij werden regelmatig misleid."

Als consument zie je als het goed is dus geen misleidende aanbiedingen meer. Maar je vraagt je misschien wel af wanneer je precies de beste deals kunt vinden. Ooit waren er vaste uitverkoopperiodes. Winkeliers mochten alleen tijdens die periodes in het jaar hun producten afprijzen. Maar de Uitverkoopwet werd in 1984 afgeschaft en sindsdien is er altijd wel een rek te vinden met aanbiedingen of een online kortingscode.

"Er zijn geen vaste uitverkoopperiodes meer, maar veel retailers zouden dat wel willen. Ze vinden het een afbreuk aan hun interieur dat er altijd schreeuwerige borden en posters met kortingsacties hangen", zegt Mulder. "Ook vinden ze het vervelend dat consumenten inmiddels zo gewend zijn aan korting dat ondernemers nauwelijks nog iets voor de reguliere prijs van de hand kunnen doen. Maar ik denk niet dat de uitverkoop weer gereguleerd wordt, want de politiek staat daar niet voor open."

Hoewel er dus geen vaste uitverkoopperiodes meer zijn, kun je met een beetje analyseren en logisch nadenken wel achterhalen wanneer je het goedkoopst producten kunt kopen. Je moet dan vooral letten op de seizoenen en op jaarlijks terugkerende evenementen, raden Mulder en Sondervan aan. Dat stelt je soms wel op de proef. Zo koop je schaatsen het beste als de dooi inzet, moet je voor goedkope kerstspullen wachten tot 23 december en koop je een winterjas het goedkoopst in januari.

Mulder heeft nog een tip: houd goed in de gaten wanneer winkels gaan stunten met prijzen. "De meeste winkeliers doen ongeveer elk jaar hetzelfde. Stel, een modewinkel doet in mei een broekenweek met koopjes, dan stijgt zijn omzet. Het jaar erop wil de winkel diezelfde omzet weer halen, dus organiseren ze daar weer een broekenweek. Als consumenten een nieuwe broek willen kopen, kunnen ze dus het beste wachten op die actieperiode."

Voor elektronica, witgoed en meubels loont het om goed onderzoek te doen naar wat voor product je precies wil kopen. Je kunt dan gewoon wachten tot dat specifieke product ergens in de aanbieding is. Al kun je volgens Sondervan ook altijd zelf om korting vragen. "Vraag gewoon of er nog iets van de prijs af kan. Of kom zelf met een tegenbod", zegt ze. Verder vraagt slim inkopen doen om geduld. "Vooral geen impulsaankopen doen, maar even rustig een dag ergens over nadenken. Iets lijkt misschien een goede deal, maar wil je het écht hebben?"