Vooral vrouwen zijn financieel de klos bij het overlijden van hun partner, blijkt uit de recentste studie van statistiekbureau CBS uit 2021. Weduwnaars die nog niet met pensioen zijn, blijven vaak stug doorwerken. Hun koopkracht steeg zelfs met gemiddeld 9 procent, bleek uit het onderzoek. Maar vrouwen onder de 65 jaar die weduwe worden, gaan juist minder verdienen en meer leven van het (nabestaanden)pensioen. Qua koopkracht gingen ze er gemiddeld 10 procent op achteruit.

Vooral jongere koppels met een huurhuis in de vrije sector maken bij een overlijden kans op grote financiële problemen, weet Monique Wientjes. Zij is financial life planner van Wientjes Advies en lid van de Life Planners Coöperatie Nederland (LPCN). Ze herinnert zich twee veertigers van wie de man, net gestart als zzp'er, plots overleed.

"Hij en zijn vrouw huurden een dure woning en ze hadden beiden kinderen uit een vorige relatie. Maar er was geen nabestaandenpensioen, geen huwelijks- of samenlevingscontract en geen testament. Het leeuwendeel van het inkomen van het gezin viel daardoor ineens weg, terwijl de hoge lasten doorliepen. Zoiets gun je echt niemand."

Stellen die duur huren, zouden net als huiseigenaren met een hypotheek een overlijdensrisicoverzekering (ovr) moeten afsluiten, vindt Wientjes. "Vanaf een paar tientjes per maand ben je dan van een heel groot risico af."

Voor het afsluiten heeft ze drie tips: "Sluit de verzekering af op de levens van beide partners en kies een looptijd tot je zeventigste. Als je de polis eerder niet meer nodig hebt, kun je hem gewoon stopzetten. Kies verder niet voor een dalende uitkering als je nog jonge kinderen hebt. Dat is goedkoper, maar de uitkering wordt dan elk jaar minder, terwijl studerende kinderen heel duur kunnen zijn."

"Zodra er een kind komt, moet je beslist nagaan of je gezin nog kan rondkomen als een van de partners overlijdt", vindt ook Jaap van der Meer van Van der Meer Lifestyleplanners.

Hij raadt aan het verzekerde bedrag van een overlijdensrisicoverzekering ruim te kiezen. "De overblijvende partner moet er mogelijk tien of vijftien jaar van leven." Vraag ook je pensioenfonds of werkgever of ze een collectieve overlijdensrisicoverzekering bieden, tipt hij. "Dat kan gunstiger zijn, omdat je dan altijd wordt geaccepteerd, ongeacht je gezondheid."

"Zorg ook voor een samenlevingscontract en een testament die up-to-date zijn", zegt Van der Meer. "Als je samenwoont zonder een contract, ben je voor de wet vreemden van elkaar. Dan erf je als overblijvende partner in principe niks. Als dat niet de bedoeling is, moet je dat via de notaris regelen. Je kunt dan bijvoorbeeld ook vastleggen dat de overblijvende partner in het huis mag blijven wonen."

Van der Meer ziet ook weleens testamenten die nog op een vorige relatie slaan. "Er staat bijvoorbeeld in dat de echtgenoot erft, terwijl je na je scheiding met een nieuwe partner bent gaan samenwonen. Een samenwoner is geen echtgenoot, dus erft je nieuwe partner niks."

Wie na een overlijden veel inkomen verliest, kan mogelijk terugvallen op een uitkering uit de Algemene Nabestaanden Wet (Anw). Dat is maximaal 1.417 euro bruto per maand.

"Zorg dat je daarnaast alles krijgt waar je recht op hebt, zoals toeslagen, de energietoeslag of een vrijstelling van bijvoorbeeld onroerendezaakbelasting", zegt Van der Meer. "Als je dat vergeet, kan een gemakkelijk leven ineens omslaan in een moeilijker leven. Daar zijn legio voorbeelden van."