De gasprijs daalde maandag zo'n beetje tot het niveau van eind 2021: toen moest er op de beurs zo'n 60 euro per megawattuur worden betaald. Dat komt doordat de winter, op enkele weken na, mild is en de gasvoorraden nog steeds goed gevuld zijn. Er ontstaat nu rust op de markt, zegt Joris Kerkhof, energie-expert bij Independer.

Hij verwacht dat de pieken niet meer zo hoog worden als in augustus, toen de prijs rond de 350 euro per megawattuur zat. De vraag was toen hoog: landen boden tegen elkaar op om de gasvoorraden te kunnen vullen voor de winter. "Er is nu bovendien een Europees prijsplafond van 180 euro per megawattuur afgesproken. Dit plafond gaat in februari in. Daardoor hoeft er geen gas meer tegen heel hoge tarieven te worden ingekocht", aldus Kerkhof.

De lagere marktprijs is niet direct terug te zien op je energierekening. Dat is afhankelijk van het soort contract dat je hebt. Als je een vast contract hebt, dan betaal je het tarief dat op je contract staat en verandert er niets. Heb je een dynamisch contract, waarbij de prijzen per uur of per dag kunnen wisselen, dan profiteer je direct.

Ingewikkelder is het als je een variabel contract hebt. De prijs die je betaalt is afhankelijk van het moment waarop er energie voor jou is ingekocht. Bij een variabel contract worden tarieven per maand of kwartaal gewijzigd, afhankelijk van je leverancier.

Wanneer jouw tarieven worden aangepast, is afhankelijk van je contract. Leverancier Eneco verlaagt bijvoorbeeld de tarieven per 1 februari naar 2,41 euro per kuub gas en 0,64 euro per kilowattuur elektriciteit, maar dit geldt alleen voor de klanten die per 1 november - drie maanden eerder - ook een nieuw tarief kregen. Voor de Eneco-klanten die op 1 januari een nieuw tarief hebben gekregen, blijft dat tot 1 april 2,99 euro per kuub gas en 0,69 euro per kWh.

Eind augustus had 56 procent van de Nederlanders een variabel contract, bleek eerder uit cijfers van de Autoriteit Consument & Markt (ACM).

Maar hoe weet je of je niet te veel betaalt en er geld aan de strijkstok blijft hangen bij de energieleveranciers? De ACM controleert of de tarieven die leveranciers vragen voor elektriciteit en gas redelijk zijn. Als dat niet het geval is, kan de ACM zelf een maximumtarief vaststellen.

Toch maakt directeur Dirk-Jan Wolfert van consumentenorganisatie de Vastelastenbond zich zorgen over woekerwinsten voor energieleveranciers. "Consumenten verwachten deze daling in hun variabele tarieven terug te zien. Het punt is dat dit wel enige tijd kan duren voordat deze daling wordt doorberekend, als dat al gebeurt. Zolang de prijsdaling niet wordt doorberekend, blijven consumenten de volle mep betalen voor hun energierekening", gaf Wolfert aan.

Hij roept de ACM op om (nog) strenger te controleren. Vlak voor Kerst meldde ACM al 'het toezicht op energietarieven te intensiveren'.

Het prijsplafond, dat geldt in heel 2023, is vastgesteld op een jaarverbruik van 1.200 kuub gas en 2.900 kWh stroom. Blijft je verbruik daar onder? Dan betaal je maximaal 0,40 euro per kWh en 1,45 euro per kuub gas. Het verschil tussen de tarieven in het prijsplafond en de tarieven op jouw energiecontract, legt de overheid bij.

Voor de overheid is een lagere energieprijs dus een gunstige ontwikkeling. Als mensen tarieven hebben die láger zijn dan het prijsplafond, hoeven zij immers niet meer het verschil te betalen. Maar ook voor consumenten is het goed nieuws: want hoe lager de tarieven op je contract, hoe minder je betaalt. Ook als je verbruik boven het plafond zit.