"Een vriendin had het mentaal zwaar, kwam in de ziektewet en raakte vervolgens haar baan kwijt. Ze vroeg bewindvoering aan", vertelt Ellen Hennekens van de belangenvereniging voor schuldhulpverleners NVVK.

"Ik heb haar geld geleend, zodat ze met een schone lei een nieuwe start kon maken. Ik mocht meekijken in haar financiën, waardoor ik wist dat ze het kon terugbetalen. Daarnaast waren we hard op weg naar een structurele oplossing."

"Ik heb haar wel een leenovereenkomst laten tekenen met helderheid over de terugbetaling in termijnen. Dat was een goede stok achter de deur en het ging gelukkig goed. Toch zal ik het niet snel aanraden om zomaar geld te geven."

Geld geven draagt namelijk zelden bij aan een structurele oplossing, vindt Hennekens. "Als je geld wil geven, kun je beter een goed doel financieel ondersteunen, zoals het Leger des Heils of de Regenboog Groep, HVO Querido of de Voedselbank."

"Zij staan dicht bij hun doelgroep, weten wat mensen écht nodig hebben en hebben ook de netwerken om mensen naar een structurele oplossing te helpen. Bovendien heeft het ook invloed op je onderlinge relatie als je iemand financieel steunt die je persoonlijk kent."

Dat laatste beaamt financieel psycholoog Anne Abbenes: "Er zijn veel onderzoeken gedaan naar de verhouding die ontstaat tussen de ontvanger en degene die geeft. Op het moment dat je afhankelijk wordt van een ander, ga je je anders voelen bij diegene in de buurt."

"Als je iets koopt wat niet voorziet in je eerste levensbehoefte, bijvoorbeeld koekjes, dan voel jij je schuldig. Voor de gever ontstaat er zo ook een ongemakkelijk gevoel en, als de afhankelijkheid blijft bestaan, kan er op een gegeven moment irritatie ontstaan."

De oplossing schuilt volgens beide experts in het samen zoeken naar een langetermijnoplossing voor de geldproblematiek. Abbenes: "Op het moment van grote financiële problemen leeft je dierlijk brein in doodsangst, waardoor het deel waarmee je kunt rekenen of logisch kunt nadenken, uitstaat. Dat noemen we financiële verlamming."

Haar advies: luisteren, het gevoel normaliseren door aan te geven dat degene met de financiële ellende niet schuldig is. En meegaan naar de gemeente om hulp te vragen.

Hennekens ziet ook dat de gemeente een centrale functie heeft als het gaat om geldzorgen van een burger. "Zij hebben het beste zicht op de sociale kaart, beschikbare fondsen en kunnen helpen met waar iemand recht op heeft en met het aanvragen daarvan."

"Als je dan toch wat wil betekenen voor een vriend of familielid in geldproblemen, ga naast iemand met geldproblemen staan", vervolgt Hennekens. "Luister en zoek samen hulp zodat iemand echt in rustiger financieel vaarwater kan komen. Helpen doe je nou eenmaal niet door geld in een bodemloze put te gooien."

Ook is het goed om er rekening mee te houden dat je giften officieel bij de gemeente moet melden als je een bijstandsuitkering krijgt. Hennekens: "De participatiewet is streng en heftig. Alles wat je extra krijgt moet je melden vanwege de inlichtingenplicht. Als je dat niet doet, zijn de consequenties vooralsnog enorm."

Er zijn steeds meer gemeenten waar een deel is vrijgesteld. Zo mag je in de gemeente Den Haag sinds vorig jaar 1.200 euro per jaar aan giften (bijvoorbeeld geld of boodschappen) ontvangen zonder dat je dat hoeft te melden. In Amsterdam hanteren ze eenzelfde bedrag. Controleer dus even bij jouw gemeente welk beleid daar wordt gehanteerd.