Zorgverzekeraars hanteren een standaard eigen risico van 385 euro. Iedereen die gebruikmaakt van zorg binnen de basisverzekering, moet dit bedrag eerst zelf betalen voordat de zorgverzekeraar zorg gaat vergoeden. Maak je nauwelijks gebruik van zorg? Dan kun je dat bijstellen met maximaal 500 euro, tot een eigen risico van 885 euro.

Tegenover een maximaal eigen risico staat gemiddeld een premiekorting van zo'n 15 tot 20 euro per maand, met een extreme uitschieter naar 28 euro. Met een premiekorting van bijvoorbeeld 20 euro bespaar je 240 euro op jaarbasis. Als je nooit beroep doet op zorg, is dat een interessante optie om te besparen.

"Mensen realiseren zich vaak niet dat het 'risico' dat je loopt dus 'maar' 260 euro is", zegt Bas Knopperts, zorgexpert bij Independer. "Het klinkt als een groot bedrag om je eigen risico met 500 euro te verhogen naar 885 euro, maar door die korting loont het, zeker als je weinig gebruikmaakt van zorg."

Sterker nog: uit berekeningen van Independer blijkt dat het vooral bij de minder bekende verzekeraars loont om je eigen risico te verhogen. Zo was de korting bij Bewuzt in 2020 nog 15 euro per maand bij een maximaal eigen risico van 885 euro, nu is dat 20 euro. Bij de Zorg Gemak Polis van Zorg en Zekerheid is het voordeel het grootst: 28 euro per maand, twee jaar geleden was dat 22 euro. Als je geen gebruik maakt van zorg, bespaar je op jaarbasis dus 336 euro.

Opvallend is dat er bij grote merken juist een omgekeerde trend is: daar wordt de korting juist afgebouwd. Bij a.s.r. gaat de korting voor een maximaal eigen risico met 5 euro per maand omlaag, hetzelfde geldt voor de Menzis-basisverzekering. "Het is echt een strijd van de minder bekende merken om de gezonde klant", denkt Knopperts.

"De verzekeraars willen met deze polissen waarschijnlijk een bepaalde doelgroep aanspreken: de gezonde klant die niet te veel wil betalen voor zijn of haar verzekering en weinig aanvullingen nodig heeft. Als je nooit bij een ziekenhuis komt, geen medicijnen nodig hebt, is dit interessant."

In totaal heeft zo'n 10 procent van de consumenten een maximaal eigen risico, blijkt uit de Monitor Zorgverzekeringen 2021, van de Nederlandse Zorgautoriteit. "Mensen zijn risicomijdend", zegt Wim Groot, zorgeconoom aan de Universiteit van Maastricht. "Dat zie je ook bij de aanvullende verzekeringen. Bijna 85 procent heeft een aanvullende verzekering, terwijl dat lang niet altijd nodig is."

Toch is er bij het omhoog stellen van je eigen risico een belangrijke kanttekening te plaatsen: het is alleen verstandig als je het geld daadwerkelijk hebt en de rekening kunt betalen als je onverwachts tóch in het ziekenhuis belandt. Het is niet voor iedereen, beaamt Groot. "Als je geen spaarpotje hebt, is het niet zo verstandig om te doen. Mijn moeder had ook een maximaal eigen risico. Ik adviseerde haar om het geld dat ze bespaarde op een spaarrekening te zetten. Als je het nodig hebt, spreek je het aan. In drie jaar heb je het er dan uit."

Elke verzekeraar hanteert een eigen risico, de hoogte daarvan wordt bepaald door de overheid. Onder het eigen risico vallen ziekenhuiszorg, ambulancevervoer, spoedeisende hulp en medicijnen. Een bezoekje aan je huisarts of verloskundige zorg valt niet onder het eigen risico. Ook zorg voor kinderen onder de achttien jaar wordt direct vergoed.

Lang niet iedereen weet hoe het eigen risico werkt; zo blijkt uit het onderzoek van Independer dat 39 procent van de Nederlanders niet weet dat een spoedbehandeling in het ziekenhuis ten koste gaat van het eigen risico.