Trendwatcher Farid Tabarki onderscheidt twee stromingen bij financiële influencers. "Er is een grote groep die zich bezighoudt met goed met geld leren omgaan. Daar word ik enorm enthousiast van." Dat is namelijk best nodig, zegt hij. Zo blijkt uit onderzoek van het Nibud dat 32 procent van de Nederlandse huishoudens te maken heeft met betalingsachterstanden. "Mensen die elkaar financieel opleiden lijkt mij een hele positieve ontwikkeling."

Daartegenover staat een groep financiële influencers die zich richt op geld verdienen, legt de trendwatcher uit. "Beleggingstips, cryptocurrency… Dat kan handig zijn, maar je weet nooit zeker wat iemands motieven zijn om die tips te geven. Er kunnen verdienmodellen achter steken die niet in jouw voordeel zijn."

Mediawetenschapper Roel Lutkenhaus kan zich voorstellen dat mensen op het verkeerde been gezet worden door financiële influencers. "Maar ik vind het te makkelijk om te zeggen: 'alles is slecht'. Er zitten ook veel mensen tussen die oprechte tips geven. De podcast Jong beleggen vind ik bijvoorbeeld heel goed. Die valt in de categorie van iemand die zich heeft vastgebeten in het onderwerp, en de podcast maakt om simpelweg zijn tactieken en kennis te delen. Ik zie daar geen donkere randjes aan zitten."

Iedereen wil succes hebben, verklaart de gedragswetenschapper de populariteit van financiële influencers. "Het maken, rijk worden, bijvoorbeeld door middel van crypto, is populair in jeugdculturen. Mensen zullen niet van iedereen zomaar iets aannemen, maar bepaalde financiële influencers hebben een sterke relatie opgebouwd met hun volgers." Uit onderzoek van mobiele broker BUX blijkt dat een op de vijf jongeren beleggingskennis van influencers haalt.

De oplossing zit volgens Lutkenhaus vooral in mediawijsheid. "Aan de overheid de taak op mensen weerbaar te maken, zodat ze niet zomaar ten prooi vallen aan mensen die misschien niet het beste voor hebben met hun volgers." De rotte appels eruit vissen is niet altijd gemakkelijk. "Ik zeg altijd tegen mezelf: als het te mooi klinkt om waar te zijn, dan is het waarschijnlijk niet waar. Als mensen je gouden bergen beloven op basis van een paar muisklikken, is dat niet erg geloofwaardig. Neem zulke influencers met een korreltje zout."

Banken zien vooral ook kansen. Nicky Groeneveld, communicatieadviseur van SNS: "Instagram ging voorheen vooral over mooie plaatjes. Nu zie je het onderwerp geld veel meer ruimte krijgen. Wij vinden dat een hele mooie ontwikkeling. Het draagt bij aan financiële vaardigheden, de basis voor een financieel gezond leven", vertelt ze. "We zien dat kinderen zowel op school als thuis vaak te weinig financiële vaardigheden meekrijgen."

Daar komen de financiële influencers om de hoek kijken. "Wij proberen deze ontwikkeling als bank te stimuleren door hen een podium te geven. Uiteraard zorgen we ervoor dat we ze goed screenen. Je moet hier secuur in zijn, want precies daar kan ook reputatierisico ontstaan voor ons als bank."

SNS richt zich vooral op de 'educatieve' influencers. "De groep die vanuit oprechtheid, vaak in een niche, bijvoorbeeld heel sterk zitten op bespaartips of hoe je uit de schulden komt", legt Groeneveld uit. "Vooralsnog doen wij minder met influencers die zich bezighouden met bijvoorbeeld beleggen - dat stukje geld verdienen. Door de focus op educatie willen we iets doen aan het gebrek aan financiële geletterdheid."

In de toekomst verwacht trendwatcher Tabarki meer regulering. "Over het algemeen is de financiële wereld al een behoorlijk gereguleerde wereld. Het is logisch dat we dat ook terug gaan zien bij online influencing", legt hij uit.

Volgens hem is dat een hele gezonde ontwikkeling. "De markt van financiële influencers gaat op deze manier volwassener worden. Het geeft meer zekerheid aan mensen om gebruik te maken van hun tips. En daarnaast wordt het ook makkelijker voor grotere instellingen, zoals banken die bang zijn voor reputatieschade, om samen te werken met deze groep."

Onlangs benadrukte de Autoriteit Financiele Markt (AFM) al dat influencers forse boetes riskeren door beleggingsaanbevelingen en informatiemanipulatie. Ook is de AFM een onderzoek gestart naar de invloed van sociale media op beleggingsbeslissingen. De uitkomsten hiervan verschijnen na de zomer.