Op dinsdag 22 januari komen de machtigen der aarde in het Zwitserse Davos samen voor het World Economic Forum. Daar wordt, onder andere, besproken hoe de risico's voor de wereldeconomie moeten worden aangepakt. Oxfam Novib komt vandaag met een rapport: vergeet de economische ongelijkheid niet.

Ruim 2.500 politieke leiders, economen en de top van het internationale bedrijfsleven komen vier dagen bij elkaar voor het World Economic Forum. Nederland stuurt onder anderen Mark Rutte en Máxima naar Davos.

Waar de mondiale elite het over gaat hebben? Dat wordt deels bepaald door Het Global Risks Report, een rapport dat voor aanvang gepubliceerd wordt met daarin de tien grootste uitdagingen van het komende jaar. Op nummer één van waarschijnlijkste risico's voor de wereldeconomie worden 'extreme weersomstandigheden' genoemd, gevolgd door 'onvermogen om klimaatbeleid te voeren'.

Maar waar het in Davos echt over moet gaan, zegt Oxfam Novib, is mondiale ongelijkheid. Want de vermogens van miljardairs, onder wie een groot deel van de Davos-gasten, groeiden dagelijks met 2,5 miljard dollar vorig jaar; een stijging van 12 procent. Het vermogen van de 3,8 miljard armsten nam in dezelfde periode met 11 procent af.

Vermogens van miljardairs groeien dagelijks, die van armen neemt af

Uit het Oxfam Novib-rapport 'Public Good or Private Wealth' over mondiale economische ongelijkheid blijkt dat de groeiende kloof tussen arm en rijk slecht is voor armoedebestrijding, schadelijk is voor de economie, en leidt tot toenemende maatschappelijke onrust over de hele wereld, zegt directeur Michiel Servaes.

26 mensen op de wereld hebben hetzelfde vermogen als de armste helft van de wereldbevolking: 3.8 miljard mensen, blijkt vorig jaar uit data van Credit Suisse. Tussen 2017 en 2018 kwam er iedere 48 uur een nieuwe miljardair bij.

Michiel Servaes, algemeen directeur Oxfam Novib, vindt het bizar dat die economische ongelijkheid niet eens voorkomt in de top tien van risico's voor de wereldeconomie. De gasten in Davos zijn niet alleen CEO's van invloedrijke grote bedrijven, maar ook politici en beleidsmakers, en dus is het de juiste plek om het thema opnieuw onder de aandacht te brengen, zegt Servaes.

'Onze rapporten worden gelezen door de miljardairs'

"Natuurlijk zal het in Davos gaan over waar de belastingtarieven laag zijn en waar bedrijven zich kunnen vestigen. Maar we zien ook dat we gehoord worden. De internationale directeur van Oxfam Novib is ook aanwezig en onze rapporten, die we sinds zeven jaar uitbrengen, worden gelezen. De vorige Amerikaanse president verwees ernaar in een van zijn speeches. Christine Lagarde van het IMF wil graag naar ons luisteren, hebben we gemerkt."

"Daarom moeten we van ons blijven laten horen en ons verzetten tegen oneerlijke belastingregels. We hopen dat hij inziet dat Nederland een kwalijke rol speelt in het belastingklimaat. Uit internationaal onderzoek bleek vorig jaar nog dat 10 procent van de winst die multinationals wereldwijd wegsluizen om belasting te ontlopen in Nederland terecht komt. We moeten afstappen van onze rol als doorsluisland en daar een mondiale discussie over starten."

Meer uit het rapport van Oxfam Novib:

• Slechts 4 cent van elke dollar aan belastinginkomsten die in 2015 wereldwijd werd geïnd, was afkomstig uit belastingen op vermogen, zoals erfenissen of eigendom. Deze soorten belastingen zijn in veel rijke landen de laatste decennia verlaagd of verdwenen en bestaan nauwelijks in ontwikkelingslanden.
• Belastingtarieven voor vermogende personen en bedrijven zijn drastisch verlaagd. Zo daalde het hoogste tarief van de inkomstenbelasting in rijke landen van 62 procent in 1970 tot slechts 38 procent in 2013. Het gemiddelde tarief in armere landen is slechts 28 procent. Het gemiddelde tarief voor de winstbelasting daalde van 38 procent  in 2003 naar 24 procent in 2018 wereldwijd. Ook Nederland besloot recent het winstbelastingtarief verder te verlagen, van 25 procent naar 20,5 procent.
• In sommige landen, zoals Brazilië, betaalt de armste 10 procent van de bevolking nu een groter deel van hun inkomsten aan belasting dan de rijkste 10 procent.
• Publieke diensten worden in veel landen ondergefinancierd of geprivatiseerd waardoor de toegang voor de armste burgers in gevaar komt.
• Elke dag sterven circa tienduizend mensen omdat ze geen toegang hebben tot betaalbare gezondheidszorg.
• De belastingtarieven voor rijke individuen en bedrijven zijn steeds verder gedaald, terwijl het aantal miljardairs sinds de financiële crisis is verdubbeld. Tussen 2017 en 2018 kwam er iedere 48 uur een nieuwe miljardair bij.