Het goede nieuws is dat bijna alle huishoudens, zo'n 96 procent, er naar verwachting op vooruitgaan in 2019. Op Prinsjesdag werd bekendgemaakt dat de koopkracht gemiddeld 1,5 procent hoger zal uitvallen dan in 2018. Werkenden profiteren het meest, uitkeringsgerechtigden het minst.

Met welke veranderingen moet je volgend jaar rekening houden? Een overzicht van de belangrijkste wijzigingen.

In 2021 stapt Nederland voor de heffing van inkomstenbelasting over op een stelsel van twee schijven met een basistarief (37,05 procent) en een toptarief (49,50 procent) in plaats van de huidige vier schijven. In 2019 wordt alvast een tariefverlaging doorgevoerd voor inkomens boven 20.142 euro.

In de huidige eerste schijf, voor inkomens tot en met 20.142 euro, wordt het tarief 36,65 procent. Dat is nu nog 36,55 procent. In de tweede en derde schijf gaat het tarief van 40,85 procent naar 38,10 procent. Het tarief in de vierde schijf daalt van 51,95 naar 51,75 procent.

Daarnaast gaat de arbeidskorting omhoog. Hierdoor houden werknemers en zelfstandigen die ongeveer tussen de 10.000 en 41.000 euro per jaar verdienen meer over van hun salaris.

Nog een maatregel uit het Belastingplan 2019: de algemene heffingskorting, een korting op de inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen, gaat omhoog. Hierdoor gaan mensen met een inkomen tot 68.507 euro per jaar minder belasting betalen.

Het besteedbaar inkomen neemt hierdoor toe met maximaal 184 euro per jaar. De algemene heffingskorting is inkomensafhankelijk.

Het wettelijk brutominimumloon (WML) voor werknemers van 22 jaar en ouder stijgt van 1.594,20 euro naar 1.615,80 euro per maand bij een fulltime dienstverband.

Uitkeringen, zoals de bijstand, de AOW, de WIA en de IOAW, zijn gekoppeld aan het wettelijk brutominimumloon en stijgen mee.

Het lage btw-tarief wordt verhoogd van 6 naar 9 procent. Boodschappen van in totaal 100 euro worden hierdoor 2,83 euro duurder.

Het lage tarief geldt niet alleen voor voedingsmiddelen, maar ook voor onder meer voor kunst, boeken, water en geneesmiddelen (inclusief zelfzorgmiddelen). Genotsmiddelen, zoals alcohol en sigaretten, vallen daar niet onder.

Kinderdagverblijven zullen hun uurtarieven naar verwachting opschroeven met 0,57 euro. Dit gebeurt naar aanleiding van nieuwe kwaliteitseisen waar ze per 1 januari mee te maken krijgen.

Eerder mocht een pedagogisch medewerker vier nuljarigen onder zijn of haar hoede nemen, in het nieuwe jaar zijn dat er nog drie. Voor kinderen van zeven jaar en ouder in de buitenschoolse opvang (BSO) worden de eisen juist iets minder streng.

Het maximumuurtarief dat de overheid vergoedt, gaat ook omhoog, van 7,45 euro naar 8,02 euro voor de dagopvang. Voor de BSO gaat het maximumuurtarief juist omlaag van 6,95 euro naar 6,89 euro en voor gastouderopvang gaat een tarief van 6,15 euro (in 2018 nog 5,91 euro) gelden.

Tweeverdieners van wie het jongste kind nog geen twaalf jaar is, kunnen erop achteruitgaan door een wijziging van de inkomensafhankelijke combinatiekorting (IACK). Hoewel de maximale IACK hetzelfde blijft, wordt dit maximum al bij een lager inkomen bereikt.  

Toch nog een meevaller voor ouders: de kinderbijslag stijgt flink. Voor kinderen van nul tot en met vijf jaar gaat het in 2019 om 216,58 euro per kind per kwartaal, een stijging van 15,53 euro.

Ouders van kinderen van zes tot en met elf jaar krijgen straks 262,99 euro per kwartaal, 18,86 euro meer dan in 2018. En voor kinderen van twaalf tot en met zeventien jaar loopt het bedrag van de kinderbijslag op met 22,19 euro naar 309,40 euro.

Partners krijgen na de geboorte van hun kind vijf dagen betaald verlof in plaats van twee. In 2019 treedt namelijk de Wet Invoering Extra Geboorteverlof in werking, oftewel de WIEG. Nu kunnen partners na hun twee dagen betaald verlof wel aansluitend drie dagen ouderschapsverlof opnemen, maar dat is in de meeste gevallen onbetaald.

Partners kunnen het geboorteverlof meteen opnemen, maar ook later, zolang het maar wel in de eerste vier weken na de bevalling is.

Vanaf juli 2020 kunnen partners volgens de nieuwe wet nog eens vijf weken extra geboorteverlof opnemen, in het eerste half jaar na de geboorte van hun kind. Zij hebben dan recht op een uitkering ter hoogte van 70 procent van hun loon.

Daarnaast wordt per 1 januari 2019 het adoptie- en pleegverlof voor ouders verruimd van vier naar zes weken. Tijdens dit verlof hebben werknemers recht op een uitkering via het UWV ter hoogte van het (maximum)dagloon.

In 2019 gaat de AOW-leeftijd weer wat omhoog, naar 66 jaar en vier maanden. In 2018 is dit nog 66 jaar. 

Nog ergens een minipensioentje? Als dit pensioen neerkomt op een bedrag van maximaal 2 euro per jaar, komt dit op 1 januari te vervallen. Het geld komt dan terecht bij de verzekeraar of het pensioenfonds. Wie dat niet wil, kan het bedrag laten uitbetalen of doorstorten naar de huidige verzekeraar of pensioenfonds. 

Iets grotere pensioenen, tussen de 2 euro en 474,11 euro per jaar, mogen vanaf 1 januari niet langer worden afgekocht. In plaats daarvan kunnen ze worden samengevoegd met andere kleine pensioenen.

Ook kan het bedrag worden overgeheveld naar het pensioenfonds of de verzekeraar waar de werknemer actief pensioen opbouwt. Daarnaast kan het nog als klein pensioen blijven staan.

De nieuwe regels moeten ervoor zorgen dat mensen die vaak van baan wisselen geen geld tekortkomen als ze eenmaal met pensioen zijn. 

Bijna alle zorgverzekeraars verhogen hun premie voor de basisverzekering in 2019. Gemiddeld gaat het om een stijging van 5,7 procent, wat neerkomt op 76 euro per jaar. Het verplichte eigen risico blijft 385 euro.

Om de stijging voor de lagere inkomens te compenseren, gaat ook de maximale zorgtoeslag omhoog die huishoudens volgend jaar kunnen krijgen. Voor eenpersoonshuishoudens gaat de maximale zorgtoeslag met 50 euro per jaar omhoog, voor meerpersoonshuishoudens komt er maximaal 193 euro per jaar bij.

Het basispakket wordt onder meer uitgebreid met een vergoeding van de zogenoemde Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI).

Daar staat tegenover dat paracetamol in een dosering van 1.000 milligram, vitaminen en mineralen die ook zonder recept verkrijgbaar zijn bij de apotheek of drogist uit het basispakket verdwijnen. Wel worden eigen bijdragen voor medicijnen beperkt tot een maximum van 250 euro per jaar. 

Verkeersboetes vallen opnieuw hoger uit. Boetes tot 100 euro worden met 5 euro verhoogd, terwijl bedragen boven de 100 euro met 10 euro stijgen.

Rijden door rood gaat bijvoorbeeld 240 euro kosten in plaats van 230 euro, net als het vasthouden van een mobieltje achter het stuur tijdens het rijden. Afslaan zonder richting aan te geven of een uitvaartstoet doorsnijden, kost je voortaan 95 euro in plaats van 90 euro. De administratiekosten bedragen, net als in 2018, 9 euro.

Hoewel de bijtellingspercentages voor het privégebruik van een leaseauto gelijk blijven, namelijk 4 procent of 22 procent, verandert er wel wat binnen de categorie van 4 procent.

Het bijtellingspercentage van 4 procent, voor volledig elektrische auto's, geldt vanaf 2019 nog tot maximaal 50.000 euro van de catalogusprijs. Daarboven geldt het algemene bijtellingspercentage van 22 procent.

Huishoudens zijn in 2019 gemiddeld 327 euro per jaar extra kwijt aan energie, becijferde vergelijkingssite Pricewise. Variabele tarieven gaan met zo'n 17 procent omhoog ten opzichte van het afgelopen half jaar.

De stijging komt vooral door de hogere leveringstarieven voor gas en stroom en toenemende energiebelastingen op gas. Ongeveer de helft van de Nederlandse huishoudens heeft een energiecontract met een variabel tarief. 

Naasten van personen die zijn overleden of ernstig of blijvend letsel hebben opgelopen door een fout van een ander, kunnen vanaf 1 januari een vergoeding krijgen voor het leed dat zij ervaren. Dan treedt namelijk een wet in werking die de vergoeding van affectieschade regelt, een vorm van smartengeld.

Alleen de partner, kinderen en ouders van het slachtoffer kunnen aanspraak maken op zo'n vergoeding. Zij krijgen dan een bedrag dat uiteenloopt van 12.500 euro tot 20.000 euro. Dat wordt betaald door de persoon die aansprakelijk is voor het ongeval of misdrijf. De regeling geldt voor gebeurtenissen die plaatsvinden na 1 januari 2019.

PostNL verhoogt zijn postzegelprijs. Zowel de tarieven voor het versturen van brieven binnen Nederland als die voor brieven naar het buitenland gaan omhoog.

Het basistarief voor brieven binnen Nederland stijgt van 0,83 euro naar 0,87 euro, een stijging van 4,8 procent. Brieven naar het buitenland kun je in 2019 versturen voor een basistarief van 1,45 euro, 5 cent meer dan het was.

Mensen die vrijwilligerswerk doen, kunnen hiervoor tot 200 euro per jaar meer belastingvrij vergoed krijgen. De belastingvrije vergoeding wordt verhoogd van 1.500 euro naar 1.700 euro per jaar. Per maand gaat het om maximaal 170 euro, dat was eerder 150 euro.

En mensen met een WW-uitkering mogen voortaan ook vrijwilligerswerk doen bij organisaties en instellingen zonder winstoogmerk, die geen officiële ANBI- of SBBI-status hebben. Hierdoor kunnen zij makkelijker aan de slag als bijvoorbeeld vrijwilliger op de buurtbus of bij de sportclub, zonder het risico te lopen op hun uitkering gekort te worden.