De Rijksoverheid maakt de financiële problemen van veel huishoudens erger door bij het terugvorderen van te veel uitgekeerde toeslagen geen rekening te houden met de inkomensnorm voor de eerste levensbehoeften. 

Dat stelt voorzitter van de schuldhulpkoepel NVVK, Joke de Kock, vrijdag bij de publicatie van het jaarverslag. De NVVK is de branchevereniging voor schuldhulpverlening en sociale kredietbanken. 

De afgelopen jaren hebben veel huishoudens te veel huur- en zorgtoeslag gekregen vanwege de complexe regels die ook nog eens steeds gewijzigd werden, stelt De Kock. Het Rijk haalt het geld nu terug door de toeslagen waar mensen wel recht op hebben niet uit te betalen.

Het bedrag dat hiermee wordt misgelopen loopt op tot 350 euro per maand. "Op een inkomen van duizend euro is dat heel erg veel."

Huur

Huishoudens kunnen hierdoor hun andere schulden niet betalen en krijgen bovendien moeite met het betalen van de huur. "Die huurtoeslag krijgen die mensen niet voor niets, die is nodig."

De NVVK vindt daarom dat het rijk zich moet gaan houden aan de beslagvrije voet, die voor andere schuldeisers verplicht is. Deze norm zorgt ervoor dat mensen die schulden aflossen genoeg geld over houden om aan hun eerste levensbehoeften te voldoen.

Het Rijk houdt zich nu niet aan de norm omdat de toeslagen geen inkomen zijn maar 'inkomensondersteunende maatregelen'. "Dat is natuurlijke volstrekte onzin", vindt De Kock. 

Redelijke betalingsregeling

Het Nibud, het instituut voor budgetvoorlichting, zegt tegenover NU.nl dat er een redelijke betalingsregeling moet komen voor mensen die te veel toeslag hebben gekregen en daardoor worden gekort op huidige toeslagen. "Sommige mensen komen nu al nauwelijks rond. Zonder die toeslagen komen ze heel snel in de problemen. Vaak gaat het om honderden euro's."

Volgens een woordvoerster komen mensen ook soms in de problemen buiten hun eigen schuld om. "Dit kan iedereen overkomen. Je inkomen kan wisselen bijvoorbeeld." 

Oogstmaand

Meer organisaties hekelen het beleid van de overheid met vorderingen. Ook de brancheorganisaries voor bewindvoerders (BPBI) en sociaal raadslieden (LOSR) betwisten de wijze van inning van veel vorderingen.

Openstaande rekeningen voor onder meer motorrijtuigenbelasting, waterschapslasten en gemeentelijke heffingen worden rechtstreeks door overheidsinstellingen afgeschreven.

"De meimaand is voor de overheid oogstmaand’’, zegt schuldenspecialist André Moerman van de LOSR en www.schuldinfo.nl.

Gemeenten, waterschappen en andere overheidsinstellingen maken daarvan gebruik. Moerman: "Met één druk op de knop worden rechtstreeks bedragen geïnd, goedkoop en effectief.'' Volgens hem houdt de overheid geen rekening met individuele omstandigheden. Moerman noemt de overheid "de aanjager van een nieuwe schuldenproblematiek’’.

Schuldhulp

Eind maart maakte de NVVK bekend dat het aantal huishoudens dat schuldhulp heeft ingeroepen is verdubbeld van 44 duizend sinds het begin van de crisis in 2008 naar 88 duizend vorig jaar.

De gemiddelde schuld bedroeg in 2008 nog 29.900 euro en stond vorig jaar op 37.700 euro.

Lees ook: Fiscus stopt met afromen vakantiegeld