Een eetstoornis kan op veel verschillende manieren tot uiting komen. Door te weinig te eten, te veel of juist heel selectief. Ook kunnen eetstoornissen overlappen. Wat ze wel met elkaar gemeen hebben is dat mentale problemen, zoals trauma of depressie, vaak de oorzaak zijn. Dat schrijft de Nederlandse Patiëntenvereniging voor Eetstoornissen (WEET).

Anorexia is een van de bekendste eetstoornissen. Mensen met anorexia nervosa vermijden eten, eten heel beperkt of alleen kleine porties van bepaald voedsel. Ze zijn bang om aan te komen en hebben een verstoord lichaamsbeeld. Iemand met anorexia nervosa kan bijvoorbeeld gevaarlijk ondergewicht hebben, maar dat zelf niet zo ervaren.

Het Amerikaanse Nationale Instituut voor Mentale Gezondheid maakt onderscheid tussen twee soorten anorexia nervosa:

1. Het restrictieve soort, waarbij mensen de hoeveelheid en het soort voedsel wat ze eten ernstig beperken.
2. Binge-purge, waarbij mensen ook de hoeveelheid en het soort voedsel wat ze eten ernstig beperken. Daarbovenop kan iemand ook eetbuien hebben. Dan eet iemand in een korte tijd heel veel. Dat wordt gevolgd door overgeven of het innemen van laxeermiddelen om het eten weer snel uit het lichaam te krijgen.

Anorexia nervosa kan dodelijk zijn. Mensen met deze eetstoornis hebben een verhoogde kans op medische problemen. Zelfdoding is de op één na meest voorkomende doodsoorzaak van mensen met anorexia nervosa.

Mensen met boulimia nervosa hebben eetbuien en hebben vaak het gevoel geen controle daarover te hebben. Vervolgens worden de eetbuiten gecompenseerd door bijvoorbeeld over te geven, laxeermiddelen te gebruiken, extreem veel te sporten, of een combinatie daarvan.

Net zoals bij anorexia nervosa hebben mensen met boulimia nervosa een verstoord lichaamsbeeld. Ze kunnen ondergewicht, een normaal gewicht of overgewicht hebben. Daardoor is de eetstoornis niet altijd zichtbaar.

Dit lijkt een beetje op boulimia nervosa omdat mensen met deze eetstoornis ook last van eetbuien hebben. Daarbij eten ze in korte tijd veel voedsel. Ze hebben hier geen controle over en kunnen schaamte, zwakte of zelfverwijt voelen. Mensen met een eetbuienstoornis compenseren dit niet. Daardoor hebben zij vaak overgewicht.

Iemand met NAO/OSFED ('Niet Anders Omschreven'/ 'Other Specified Feeding or Eating Disorder') heeft overlappende symptomen van anorexia nervosa, boulimia nervosa en/ of een eetbuienstoornis. Dit is de meest gediagnosticeerde eetstoornis. Dit laat zien hoe uiteenlopend een eetstoornis kan zijn, aldus WEET.

Mensen met ARFID eten te weinig of heel selectief en vermijden bepaalde soorten voedsel. Daardoor kunnen of durven ze maar een klein aantal producten te eten. Bijvoorbeeld omdat ze zich een keer heel erg hebben verslikt en daarom bang zijn om nieuwe producten te eten. Voor mensen met een autismespectrumstoornis, AD(H)D, hooggevoeligheid of hoogbegaafdheid kan de structuur, geur of smaak van bepaalde producten niet fijn zijn. En het kan ook zijn dat mensen met ARFID geen hongergevoel hebben.

Iemand met ARFID is niet obsessief bezig met gewicht of afvallen en heeft geen verstoord lichaamsbeeld. Maar omdat iemand te selectief eet, is de kans op ondergewicht wel groot.

Pica is een eetstoornis die draait om het eten van niet-eetbare dingen, zoals aarde, papier, verfschilfers en haar. Dit kan ernstige lichamelijke klachten veroorzaken. Mensen met pica eten ook normaal voedsel en zijn niet bezig met afvallen. Pica komt voor bij mensen van alle leeftijden, maar meestal bij kinderen. In veel gevallen hebben mensen met pica ook een andere psychische stoornis of verstandelijke beperking.

Iemand met een ruminatiestoornis laat het voedsel in de maag regelmatig omhoog komen in de mond om het te herkauwen. Het komt vooral voor bij kinderen, maar ook volwassenen kunnen deze eetstoornis hebben.

De DSM is een internationaal bekend handboek voor psychologen en psychiaters. Daarin zijn de bovenstaande eetstoornissen opgenomen. Maar er zijn ook enkele eetstoornissen die hier (nog) niet in staan. Bijvoorbeeld omdat er nog weinig over bekend is.

• Bij orthorexia nervosa is iemand obsessief bezig met gezond eten. Het gaat daarbij niet om afvallen, maar om zo gezond mogelijk zijn.
• Bij bigorexia nervosa is iemand heel erg bezig met het opbouwen van spiermassa. Dit komt voort uit een verstoord lichaamsbeeld. Vooral mannen hebben deze stoornis.
• Iemand met het nachteten syndroom (NES) eet alleen in de avond of nacht. Dat kan voor slaapproblemen zorgen. Een persoon met NES eet wel normale hoeveelheden en op een normaal tempo.

Denk jij aan zelfdoding? Je bent niet alleen. Neem contact op met 113 Zelfmoordpreventie via www.113.nl of bel 113 (lokaal tarief) of 0800-0113 (gratis).