'Nederland nog niet klaar voor gevolgen langdurig gastekort'
- Crisisplan beschrijft wat mogelijke stappen zijn als Nederland ineens voor langere tijd geen gas op kan pompen uit Groningen.
- In het plan wordt beschreven wat er moet gebeuren als we bijvoorbeeld ook niet genoeg gas uit het buitenland kunnen halen om aan de vraag te voldoen.
- Het blijkt echter dat maatregelen, zoals bedrijven gedwongen afsluiten van Gronings gas, voor moeilijkheden zorgen.
- Zo kunnen gasafnemers moeilijk gedwongen worden tot afsluting, omdat de gasafsluiting zich op eigen terrein van het bedrijf in kwestie bevindt. Er zijn weinig mogelijkheden om toegang te eisen tot eigen terrein.
- Het kabinet wil de gaswinning in Groningen vóór 2030 stilgelegd hebben. Komend jaar wordt daarom 19,4 miljard kuub uit de grond gehaald. Het huidige winningsniveau ligt op 21,6 miljard kuub.
In het plan wordt geschetst dat de gevolgen voor de Nederlandse maatschappij groot zijn bij een tekort aan gas op langere termijn. Het plan dateert van januari 2018 maar is vrijdag openbaar geworden na een beroep op de Wet openbaarheid bestuur (Wob).
Een gastekort zou bijvoorbeeld kunnen ontstaan na een zware aardbeving in Groningen, wat als gevolg kan hebben dat het oppompen van gas stilgelegd moet worden. Ook zou een grote storing aan een verdeelstation volgens EenVandaag eenzelfde effect hebben.
In het crisisplan wordt gesproken over het gedwongen afsluiten van gebruikers van gas in geval van calamiteit, iets wat minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes eerder als optie heeft genoemd. Maar uit het plan blijkt dat afschakeling niet gemakkelijk zal gaan.
Zo kunnen gebruikers die hun gasrekening gewoon betaald hebben, moeilijk gedwongen worden afgesloten. "De gasafsluiter van elke aansluiting bevindt zich op het eigen terrein van de afnemer. Zolang de afnemer zich heeft gehouden aan zijn verplichtingen (het betalen van de gasrekening, red.) zijn er op dit moment weinig mogelijkheden om de toegang te eisen tot het pand of terrein."
Er wordt genoemd dat een "functionaris met mandaat en doorzettingsmacht" nodig is en dat de toegang "mogelijk met geweld geforceerd moet worden".
In een reactie laat het ministerie van Economische Zaken weten wel goed voorbereid te zijn op calamiteiten. Het document dat EenVandaag openbaar heeft gemaakt, zou gaan over een nieuw calamiteitenplan waaraan nog aandacht moet worden besteed.
Dit is waarom de gaswinning in Groningen wordt verlaagd
Steden, regio's of gebieden gasloos maken
In het plan wordt ook genoemd wat er moet gebeuren als blijkt dat het afschakelen van bedrijven het tekort aan gas niet dekt. In dat geval "blijft er nog een laatste optie over", te weten het gasloos maken van steden, regio's of gebieden.
Dit zorgt er volgens het ministerie voor dat de betreffende gebieden "op korte termijn onleefbaar worden". "De consequentie is dat er voor de betreffende regio een evacuatieadvies gegeven moet worden."
Tweede Kamer vraagt al langer naar afschakelplan
Het kabinet maakte eerder dit jaar al bekend de gaswinning in Groningen voor 2030 te willen stilleggen. Vrijdag is ook bekendgemaakt dat de gaswinning dit jaar van 21,6 miljard kuub naar 19,4 miljard kuub wordt verlaagd.
Kamerleden willen al langer van Wiebes weten wat er gebeurt als de gaskraan in Groningen sneller dicht moet dan gedacht, bijvoorbeeld in het geval van een calamiteit. Kamerlid Tom van der Lee laat aan EenVandaag weten verbaasd te zijn dat het plan er al lag. Hij schrijft ook op Twitter dat hij bezorgd is. "We zijn er niet klaar voor, doorzettingsmacht ontbreekt. Actie is urgent."
In juni beantwoordde Wiebes Kamervragen over het onderwerp. Hij ging niet direct in op de vraag of er een "afschakelplan lag", maar meldde dat het afschakelen van gebruikers van gas inderdaad gecompliceerd is.
Ook zei hij dat "prioriteit moet worden gegeven aan de levering van gas aan zogeheten beschermde afnemers, te weten huishoudens en essentiële sociale diensten zoals zorginstellingen." Dit wordt Wiebes voorgeschreven door Europese wetgeving.
NUjij: Uitgelichte reacties