'Gezondheidsrisico's door bevingen Groningen bereiken alarmerend niveau'

Foto: NU.nl/Dimitri Janowitz

De bewoners in het aardbevingsgebied van Groningen kampen met acute stress-gerelateerde gezondheidsproblemen. Door een blijvend gevoel van onveiligheid hebben deze volgens onderzoekers een alarmerend niveau bereikt.

Als hier niets aan gedaan wordt, kunnen in de toekomst mogelijk zelfs vijf of meer mensen per jaar overlijden als gevolg van deze problematiek. Dit melden onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) woensdag.

Dit kan gebeuren doordat de stress door de aardbevingen en de schade aan de huizen, te veel wordt voor mensen die al ziek zijn of die bijvoorbeeld al drukte op werk ervaren. Volgens de onderzoekers bestaat bijvoorbeeld een verhoogd risico op hartklachten of suïcide.

Wel wordt het aantal van vijf doden per jaar gezien als "voorzichtig getal". "Het is lastig om dit nu al met zekerheid te zeggen", aldus de onderzoekers.

Twee jaar lang is onderzoek gedaan naar de gezondheidsproblemen van mensen in het aardbevingsgebied van Groningen. Dit gaat om 410.000 inwoners in totaal, waarvan 170.000 mensen schade hebben aan hun woning.

Acute problemen

Tienduizend inwoners hebben acute gezondheidsproblemen als gevolg van de stress die de aardbevingen met zich meebrengen. Hierdoor hebben ze een verhoogd arbeidsverzuim en meer kans op een burn-out. 1.800 mensen hebben een hoog risico op angst‑ of depressiestoornissen, meldt het rapport.

"Ze rapporteren een afname van sociaal en fysiek functioneren", aldus de onderzoekers. "Vooruitkijkend naar de toekomst is het te verwachten dat een grote groep te maken krijgt met verstoord woongenot, een verminderde kwaliteit van leven en hogere zorgkosten."

Schade

Zo'n 85.000 inwoners hebben meer dan één beschadeging aan de woning. Uit het onderzoek blijkt dat minder dan de helft van deze groep zich thuis nog veilig voelt.

"Er ontbreekt een overkoepelend plan van aanpak waarin instanties de aandacht vestigen op de 85.000 mensen", meldt het rapport. Omdat deze groep zorgwekkend is, adviseren de onderzoekers een aanpak die zich richt op psychisch welbevinden en sociaal functioneren.

Na de meest recente beving in Zeerijp op 8 januari, hebben de onderzoekers nogmaals rondvraag gedaan. "De ondervraagden melden dat ze een laag vertrouwen hebben in de overheid", aldus de onderzoekers. Met een magnitude van 3.4 was het de zwaarste beving in vijf jaar tijd.

Schadeprotocol

Volgens de onderzoekers is het hebben van schade aan de woning deels ook stressvol omdat de afhandelingsprocedure stroef kan verlopen bij bewoners. Hierdoor wordt een terugloop gezien "in het aantal schademeldingen dat gedaan wordt". "Dit komt voor een groot deel omdat voor bewoners het gedoe en de willekeur van de procedures niet opweegt tegen de baten."

Sinds maart van vorig jaar ligt er geen schadeprotocol, dat geldt als handboek voor hoe de schade aan de huizen moet worden afgehandeld.