Windows lijkt in niets meer op wat het ooit geweest is. Zowel het uiterlijk als de functionaliteit zijn aangepast en het besturingssysteem is speciaal gemaakt om te kunnen functioneren met touchscreens.

Dat betekent wel dat na jaren van gewenning consumenten iets nieuws wordt voorgeschoteld. Bij de vraag of Windows 8 een goed besturingssysteem is, moet dus vooral gekeken worden naar het gebruiksgemak en het nieuwe uiterlijk.

Het uiterlijk zit nu meer op één lijn met Windows Phone. Het thuisscherm toont rijen van tegels die verwijzen naar apps. Horizontaal kunnen zoveel tegels worden toegevoegd als gewenst.

Voordeel van deze nieuwe icoontjes is dat er live-informatie kan worden getoond, zoals bij een widget in bijvoorbeeld Android. Het weer is direct vanaf de voorpagina af te lezen en de Personen-app toont de meest recente sociale media-updates.

De tegels kunnen op verschillende formaten worden weergegeven. Al met al is het ontwerp erg minimalistisch. Vooral omdat alle knoppen en instellingen verborgen zitten, maar ook het thuisscherm bestaat voornamelijk uit effen gekleurde vlakken. Hetzelfde geldt voor de meeste apps.

Belangrijk om te vertellen over Windows 8 is dat er verschillende versies van zijn. Er is de variant die ook echt Windows 8 heet. Daarnaast zijn er Windows RT, Windows 8 Pro en Windows 8 Enterprise. De laatste twee versies richten zich vooral op de zakelijke markt en dus richten wij ons in deze review op Windows 8 en Windows RT.

Het verschil tussen Windows 8 en Windows RT is dat de laatste variant speciaal gemaakt is voor apparaten met een ARM-chip. Dat zijn vooral tablets. Deze versie is bovendien een stuk goedkoper.

Beide varianten bieden naast het volledig nieuwe ontwerp ook nog de oude omgeving, die als twee druppels water lijkt op Windows 7. Alleen de startknop ontbreekt. Programma’s als Paint, Photoshop en anderen werken alleen in die oude omgeving. Er is geen nieuwe variant van deze programma's voor de Windows 8-omgeving gemaakt.

Bij Windows RT is het alleen mogelijk om vooraf geïnstalleerde programma’s te gebruiken, zoals Internet Explorer, Paint en Office. Alle andere programma’s die nu voor Windows beschikbaar zijn, werken niet in Windows RT.

Voor deze review hebben wij Windows 8 getest op zowel een laptop met touchscreen als een tablet. Over de prestaties van het besturingssysteem hebben we niets te klagen. Het draait op de diverse apparaten die we in handen hebben gehad snel en soepel.

De functionaliteit waarbij twee apps naast elkaar op het scherm draaien, zorgt niet voor vertraging. Ook zwaardere programma’s draaien, het wisselen tussen apps, het openen van games en het wisselen tussen de oude en nieuwe omgeving gaat allemaal moeiteloos.

De besturing via touch is vrij eenvoudig, hoewel het even inkomen is. Door een vinger vanaf de rechter zijkant naar binnen te bewegen, komt een menubalk tevoorschijn. Dat geldt voor het thuisscherm en voor in apps. Door een vinger van onderaf het scherm naar boven te bewegen wordt een appbalk getoond waarmee alle apps te vinden zijn, ook applicaties die niet op het thuisscherm staan.

Eén keer klikken zorgt er uiteraard voor dat een item of link wordt geopend. Langer drukken of de vinger naar beneden bewegen op het icoon of tegeltje van een app zorgt dat de opties zichtbaar worden.

Microsoft heeft het aantal verschillende handelingen beperkt gehouden en veel functionaliteiten samengevoegd in het menu. Hierdoor zijn er voor een beginnende gebruiker weinig overbodige elementen die het systeem (nog) onduidelijker zouden maken.

Toch is echt gewend raken aan het besturingssysteem een behoorlijk proces. Alle echte Windows RT-apps worden standaard op het volledige scherm geladen. Geen diverse schermen achter elkaar meer dus. Bovendien zijn alle opties, instellingen en knoppen verborgen en pas zichtbaar als de gebruiker die zelf oproept.

De software kan echter heel natuurlijk en logisch aanvoelen, maar daar is tijd voor nodig. Dat is niet per se kritiek op Windows 8. Het gewenningsproces wordt verklaard door het grote verschil met Windows 7. Alles omgooien was noodzakelijk om mee te kunnen doen op de tabletmarkt.

Na verloop van tijd voelt het systeem heel natuurlijk aan en in veel situaties is iets aanklikken via een touchscreen eenvoudiger dan met de trackpad van de muis op een laptop. De vraag is echter of consumenten bereid zijn het systeem zoveel tijd te geven.

Naast de besturing met het touchscreen op een tablet of laptop kan ook een muis gebruikt worden. Deze besturing doet Windows 8 eigenlijk geen eer aan en dat is een misser waarvoor Microsoft verantwoordelijk mag worden gehouden. De besturing is met een muis een stuk minder logisch en intuïtief.

Menu’s tevoorschijn toveren gaat door de muis helemaal naar een hoek te bewegen. Het formaat van de tegels is een stuk minder logisch met het kleine pijltje. Ook het scrollen over het thuisscherm gaat langzamer en voelt niet natuurlijk aan. Vooral het ontbreken van zichtbare knoppen is bij de besturing met een muis een gemis.

Wat ons betreft had Microsoft Windows 8 een interface voor tablets en laptops én een aparte versie voor desktops en zakelijke gebruikers moeten ontwikkelen. De software werkt nu uitstekend op tablets en prima op laptops, maar is niet logisch op een desktop en niet toereikend voor zwaardere programma’s.

Het voordeel is wel dat met Windows 8 de kracht van een vaste pc beschikbaar is op een tablet of mobiele laptop. Dat is tenminste als daar Windows 8 en niet RT op staat. Dat zorgt dan ook weer voor een hogere prijs van tussen de 700 en 1000 euro.

Een voordeel van Windows ten opzichte van concurrenten als Android en iOS is bijvoorbeeld het gebruiken van twee apps op één scherm. Door de internetbrowser en bijvoorbeeld Word naast elkaar te kunnen gebruiken is multitasken op een tablet eindelijk echt mogelijk.

Ook is het aanbod van software bij Windows 8 veel groter omdat de oude programma's (in de oude omgeving) dus ook te gebruiken zijn.

Wat betreft het aantal nieuwe apps loopt het platform achter. Tijdens het schrijven van deze review zijn er zo’n 5000 apps beschikbaar. Dat worden er ongetwijfeld snel meer, maar voor nu blijft Windows 8 achter bij de 275.000 iPad-apps die Apple in de App Store heeft staan.

Daarnaast is een nadeel dat veel programma’s zoals Paint, de rekenmachine en het kladblok openen in de oude omgeving. De gebruiker wordt zo gedwongen deze omgeving te gebruiken terwijl Windows 8 niet voor niets compleet van uiterlijk is veranderd.

Windows 8 tilt tablets naar een hoger niveau en is ook geschikt voor laptops. De desktop en zakelijke gebruiker worden echter naar de achtergrond geschoven en daar is het nog te vroeg voor.

Ook het werken met twee verschillende omgevingen in één systeem komt op ons als een noodgreep over. Daar komt bij dat overstappen op Windows 8 voor veel mensen een hele grote stap is en het aantal apps nog achterblijft.

Aan de andere kant is de basis van Windows 8 uitstekend. Het systeem werkt goed, snel en gaat na verloop van tijd zelfs natuurlijk aanvoelen.

De komende maanden zullen er tienduizenden apps gemaakt worden waardoor Windows 8 relevanter wordt. Het komende jaar zullen bovendien miljoenen mensen gewend gaan raken aan de nieuwe manier van besturen, hoewel daar nog een opleidingstaak voor Microsoft ligt. Windows 8 is dus een prima systeem met de kans uit te groeien tot een uitstekend systeem.

Bekijk hier de NU.nl-app voor Windows 8