De laatste film van de Japanse animatiegrootmeester Miyazaki is een schitterend getekende en maar wel érg ingetogen geschiedenis.

Hayao Miyazaki kondigde in 2013 al aan dat hij met pensioen gaat. Welverdiend, want de ‘Japanse Disney’ gaf ons weergaloze animatiefilms.

Miyazaki begon zijn carrière in 1963 in de Toei animatiestudio’s en ontwikkelde al snel een heel eigen, sprookjesachtige en melancholische stijl.

Spirited Away, waarvoor hij in 2001 een Oscar won, was zijn internationale doorbraak. Maar ook My Neighbor Totoro (1988), Princess Mononoke (1997) of Howl’s Moving Castle (2004) zijn erg de moeite waard. Miyazaki stichtte ook Ghibli, de animatiestudio die ons hopelijk nog veel meer moois zal brengen.

Graten van een makreel

The Wind Rises was dit jaar ook genomineerd voor een Oscar. Opvallend genoeg koos Miyazaki voor zijn afscheidsfilm niet voor een sprookje, maar voor een verhaal dat voor een belangrijk deel gebaseerd is op de Japanse geschiedenis. The Wind Rises schetst het leven van vliegtuigpionier Jiro Horikoshi.

We zien Jiro als kind dromen van de Duitse Zeppelins en de dubbeldekkers van de Italiaanse graaf Caproni. Als jongeman krijgt hij, vlak voor de oorlog, een baan bij Mitsubishi en valt op met zijn originele denkbeelden. De graten van een makreel brengen hem bijvoorbeeld op het idee van een revolutionair nieuw vleugelontwerp.

Kreunende aarde

Het verhaal mag dan een beetje anders zijn, het zijn wel de bekende Miyazaki-thema’s: de kracht van onze dromen, de liefde voor de natuur en de wind, de betovering die uitgaat van het vliegen... The Wind Rises is ook weer prachtig geanimeerd. Niemand tekent een regenbui of sneeuwlandschap zo mooi.

Het meest indrukwekkend is wel de scène waarin Jiro de liefde van zijn leven ontmoet, Hahoko, tijdens de grote Kanto aardbeving in 1923. De brandende huizen, de rook die schaduwen werpt op de vluchtende massa, het geluid van de kreunende aarde. Het is een voorbode van de storm die in de titel al werd aangekondigd.

Bekijk de trailer:

Kamikaze

Die opstekende storm was uiteraard de Tweede Wereldoorlog. Over het verhaal van Jiro’s passie voor vliegtuigen hangt namelijk een schaduw. Zijn vliegtuig, de A6M Zero, ging de geschiedenisboekjes in als het meest gevreesde Japanse jachtvliegtuig, in de laatste jaren van WOII veelal gebruikt door de kamikaze.

Miyazaki bespreekt dat pijnlijke punt nooit direct, zoals hij ook de tragiek in Jiro’s liefdesleven heel delicaat houdt. Dat is mooi, maar daardoor is The Wind Rises eerder melancholiek dan echt meeslepend. Ergens ook  wel passend, zo’n laatste fluistering van de 74-jarige. "Er wacht iemand op je, een schepsel zo prachtig als de wind."

In 15  zalen te zien.