
Vrouw met honderd gezichten: Michelle Yeoh gooit hoge ogen bij Oscars
Yeoh wil oorspronkelijk ballerina worden. Na een jeugd in Maleisië volgt ze een dansopleiding in Engeland. Maar een verdraaide ruggenwervel gooit roet in het eten. Ze komt nog met het plan om een eigen balletschool in haar geboorteland te openen, totdat ze in 1983 wordt gekroond als Miss Maleisië. Ze besluit een filmcarrière in Hongkong na te jagen. Haar eerste klus wordt een horlogereclame, waarin Jackie Chan als een blok voor haar valt.
Die rol van charmante dame werpt Yeoh al snel van zich af. In 1985 speelt ze de hoofdrol in Yes, Madam!, een Kantonese actiefilm over twee vrouwelijke politierechercheurs, die korte metten maken met mannelijk tuig. Daarna komen er meer actiefilms. De actrice ontwikkelt zich in Aziatische vechtkunsten en staat erop om zo veel mogelijk stunts zelf te doen.
Zulke stunts verlopen niet altijd even goed. Voor The Stunt Woman (1995) moet de actrice zich bijvoorbeeld vanaf een viaduct op een rijdende vrachtwagen laten vallen. Bij de tweede take komt ze verkeerd tussen de matrassen terecht, waardoor haar lijf dubbelklapt en ze meerdere ribben breekt. Toch is dat zeker niet de laatste keer dat Yeoh zelf een stunt uitvoerde.
Haar wereldwijde doorbraak komt met Tomorrow Never Dies in 1997. Als de nieuwe compagnon van James Bond, laat Yeoh zich opnieuw van haar ruige kant zien. Het stuntwerk voert ze deze keer niet zelf uit. Een van de bekendste momenten is een achtervolging in Ho Chi Minhstad, waarbij het actiekoppel in handboeien samen een motor moet besturen. De opnames voor die scène nemen ruim twee maanden in beslag.
Na die film neemt Yeoh bijna twee jaar geen rol meer aan, omdat ze uitsluitend wordt gevraagd als Aziatisch stereotype. In 2000 wordt Crouching Tiger, Hidden Dragon een nieuw hoogtepunt. Niet alleen voor de actrice zelf - ze combineert baanbrekende stunts met emotioneel acteerwerk - maar ook voor Aziatische cinema wereldwijd. De Mandarijn gesproken avonturenfilm wordt voor tien Oscars genomineerd en leverde wereldwijd ruim 200 miljoen dollar op. Yeoh spreekt overigens geen woord Mandarijn, dus leert ze al haar teksten fonetisch uit te spreken.
Het stuntwerk in die film zorgt voor problemen. Na verschillende vechtscènes scheurt Yeoh een knieband. Ze moet echter nog één actieshot draaien. In plaats van op de camera af te rennen, laat ze zich in een kruiwagen duwen. Haar benen worden buiten beeld gehouden. Ze hoeft dus alleen nog renbewegingen met haar armen te maken.
Haar rollen beginnen daarna steeds meer variatie te krijgen. Denk aan het kostuumdrama Memoirs of a Geisha, de astronautenfilm Sunshine, het derde deel uit The Mummy-reeks en de sciencefictionserie Star Trek: Discovery. Ze speelt daarnaast Aung San Suu Kyi in The Lady, voordat de Birmese leider in opspraak raakte. Die rol vindt ze in 2011 zo belangrijk dat ze een vol jaar niets anders doet dan de film promoten.
Yeohs personages stralen vaak rust en beheersing uit. Denk daarbij ook aan haar rol als steenrijke moeder van de bruidegom in Crazy Rich Asians. "Ik word altijd een beetje gecast in de serieuzere rollen", vertelt Yeoh in 2022. "Je weet wel, het type dat je met beide benen op de grond zet en je laat beseffen wat belangrijk is." In Everything Everywhere All at Once rekent ze met dat imago af.
Veelzijdiger dan deze rol zal het niet zo snel meer worden voor Yeoh. Om te beginnen is het al atypisch dat ze nu een uitgebluste, warrige vrouw speelt. Maar dat is slechts een van haar vele rollen in Everything Everywhere All at Once. Hoofdpersoon Evelyn ontdekt dat ze naar alternatieve realiteiten kan reizen, om steeds een nieuwe versie van zichzelf te ontdekken. Zo zien we Yeoh langs verschillende filmgenres flitsen. Het ene moment is ze een kungfuheld, even later zit ze in een vervreemdend liefdesdrama of een absurde variant op de Pixar-film Ratatouille.
De hoofdrol in Everything Everywhere All at Once was oorspronkelijk voor een man bedoeld. Regisseurs Daniel Kwam en Daniel Scheinert hadden hun oog laten vallen op Jackie Chan, maar kregen die afspraken niet rond. "Het script kwam opeens tot leven toen het over een moeder ging", vertelt Scheinert. "Dat was best eng, omdat we niemand anders voor de rol konden bedenken dan Michelle Yeoh."
Tegenspeelster Jamie Lee Curtis praat vol lof over de rol van haar collega. "Het laat haar onvoorstelbare gemak en fijngevoeligheid als acteur zien", zegt de actrice tegen The New York Times. "Plus het beestachtige fysieke werk dat ze verricht als gevechtskunstenaar." Datzelfde enthousiasme lijkt onder meer Hollywoodprofessionals te leven. Yeoh is zondagnacht een van de grootste kanshebbers bij de Oscars.
NUjij: Uitgelichte reacties