Het duurde jaren voor Antoinette Beumer de goede vorm had gevonden om het semiautobiografische verhaal over haar jeugd - met een vader die jarenlang in een psychiatrische instelling zat en haar eigen angst om gek te worden - te vertellen. Met Mijn vader is een vliegtuig heeft ze nu haar eigen boek verfilmd en verzorgt ze vrijdagavond de opening van het Nederlands Film Festival (NFF).

"Dit is een verhaal dat al heel lang gistte en dat verschillende vormen heeft gehad", vertelt de 59-jarige regisseur aan NU.nl.

Beumer deed een opleiding tot theaterregisseur en wilde er in haar studietijd al mee aan de slag. "Ik heb toen geprobeerd om een voorstelling te maken met een waargebeurd moment erin, waarvoor ik ook mijn moeder en zussen interviewde. Ik vroeg hun hoe zij dat moment hadden beleefd en bij iedereen kwam er zo'n ander verhaal naar boven. Dat vond ik fascinerend. Uiteindelijk is die voorstelling er niet gekomen, omdat ik zelf nog midden in het proces zat en niet wist wat ik met het verhaal aan moest."

Later probeerde ze het in de vorm van een documentaire. "Toen ging ik mijn vader ook filmen. En kwam ik erachter dat mijn fascinatie meer te maken had met mezelf en hoe ik mijn eigen gekte kon bezweren. Maar dat betekende dat ik eigenlijk de camera op mezelf moest gaan richten en dat wilde ik niet."

Het verhaal bleef vervolgens jaren liggen. "Ik had wel een mapje, genaamd 'voor alles bang geweest', dat steeds meeging van computer naar computer. Toen ik op een gegeven moment even was gestopt met regisseren en een beetje uitgerust was, ging ik dat mapje afstruinen. Ik zag een verzameling van personages en scènes die ik zo aan iemand zou kunnen geven om te verfilmen, maar ik dacht er meteen bij dat het ook een boek zou kunnen zijn. Daar ben ik eerst mee aan de slag gegaan", zegt Beumer over de roman die in 2018 is verschenen.

'Op een gegeven moment wilde ik het niet meer'

Tegelijk lag er al vóór de afronding van het boek een opdracht voor het filmscenario van Mijn vader is een vliegtuig. Het idee was dat Beumer ook zelf met het scenario aan de slag zou gaan.

"Ik dacht: dat doe ik er even achteraan. Maar dat was een grote overschatting van mijn eigen kunnen en een onderschatting van de hoeveelheid werk. Ik kwam er niet uit. Ik zat nog helemaal vast aan dat boek en vanuit die gedachte ging ik aan het scenario werken, maar er moest een nieuwe visie komen. Op een gegeven moment wilde ik het helemaal niet meer. Dan komt er maar geen film, dacht ik."

Haar echtgenoot Maaik Krijgsman, die regisseur en scenarist is, stelde voor om het te gaan schrijven. Hij begon helemaal opnieuw. Daarna kon Beumer weer aan de slag als regisseur.

"Het was een hele goede stap dat Maaik ertussen zat. Daardoor kon ik er weer met meer afstand naar kijken. Voor mijn gevoel had ik het verhaal ook zo goed in mijn vingers, dat ik me heel vrij voelde in het maken van de film. Ik denk dat die uiteindelijk heel rijk is geworden door mijn losheid, door het vertrouwen dat het linksom of rechtsom wel weer zou landen. Ik had voor m'n gevoel niks meer te verliezen, want dat boek was er al. En uiteindelijk is de film beter geworden dan ik ooit had durven dromen."

Mijn vader is een vliegtuig, met hoofdrollen voor onder anderen Elise Schaap en Pierre Bokma, is vrijdagavond de openingsfilm van het Nederlands Film Festival. De film draait vanaf 30 september in de bioscopen.