Jezelf doodeten, kan dat?
Films als La Grande Bouffe, waarin vier vrienden zich doodeten, en het fragment Mr. Creosote van Monthy Python's The Meaning of Life, waarin meneer Creosote in een restaurant ontploft na overmatig eten, zal je ongetwijfeld nog op het netvlies hebben. Is dit puur fictie, of is het mogelijk om zoveel te eten dat de dood erop volgt?
Het is maar net hoe je het bekijkt, zegt Sander Kersten, professor voeding, metabolisme en genomica. Op de lange termijn is het volgens hem zeker mogelijk om je dood te eten. "Vroeg of laat gaan we allemaal dood, en onze voeding draagt daaraan bij. Door langdurig ongezonde voeding te consumeren, vergroot je de kans op ziektes. Maar dat proces duurt jaren."
Ook het Voedingscentrum zegt dat het in die zin mogelijk is om indirect dood te gaan door eten. Woordvoerder Patricia Schutte: "We noemen dat welvaartsziekten, ziektes die worden opgelopen door slecht en te veel eten. De langetermijneffecten van verkeerd, eenzijdig eten vergroten het risico op ziekten, met als gevolg kans op vroegtijdig overlijden."
Eén maaltijd eten is niet dodelijk, hoe groot ook
Wie denkt dat hij of zij straks na de kerstmaaltijd op ontploffen staat, kan opgelucht ademhalen. "Het lichaam is traag met de vertering, dus de mate waarin het voedsel in het lichaam komt, wordt gedoseerd", zegt Kersten. "De angst dat je maag zou knappen, is niet reëel."
Volgens hem kan dat overigens wel, maar alleen als je vóór de maaltijd heel lang niets hebt gegeten. "Als iemand bijvoorbeeld langdurig in hongerstaking is geweest, of een maand verdwaald is geweest waarbij hij zichzelf met alleen water in leven heeft gehouden, dan moet hij daarna weer voorzichtig beginnen met eten. De darmen hebben zich dan namelijk aangepast op het niet krijgen van voedsel."
Hoelang kan een mens zonder eten?
- Of je het lang volhoudt zonder eten, heeft volgens Kersten te maken met de hoeveelheid vet die iemand heeft. Zo kan iemand op normaal gewicht waarschijnlijk ongeveer een maand zonder eten, terwijl iemand met extreem overgewicht zelfs wel een half jaar zonder eten zou kunnen. Ook speelt het energieverbruik een rol: iemand van 2 meter verbrandt in ruststand meer energie dan een kleiner iemand. De langere persoon zal in dit geval dus ook sneller zijn vet verbranden. De 200 kilo wegende Schot Angus Barbieri stopte in 1965 met eten. Hij nam naast frisdrank, koffie en thee wel vitaminen in. Hij at 382 dagen niet en vestigde een record, volgens Guinness World Records.
Giftige stoffen in het eten
Dan zijn er natuurlijk ook nog gevallen waarbij er stoffen in het eten zitten die er niet in horen, waarbij consumptie acuut tot de dood zou kunnen lijden. "Maar dan heb je het over giftige stoffen of voedselbederf. En daarbij speelt de dosering ook een rol: een hapje bedorven hamburger eten is anders dan drie hele burgers achter elkaar", aldus Kersten.
Ook water heeft een giftige werking, als je er te veel van drinkt. Kersten: "Water verdunt je bloed. In het lichaam zijn er mineralen, en de concentratie van die mineralen is belangrijk voor het goed functioneren van alle organen. Bij een teveel aan water worden die zouten te veel verdund. Dat verstoort de functie van de organen."
