Nederlanders consumeerden in 2020 duidelijk minder vlees dan in het jaar ervoor. Maar dat komt vooral doordat de restaurants dicht waren vanwege de coronamaatregelen en niet door gedragsverandering, concludeert Wageningen University & Research (WUR) na onderzoek in opdracht van dierenwelzijnsorganisatie Wakker Dier. Het betekent dus niet dat we anders zijn gaan nadenken over het eten van vlees, stelt consumptiesocioloog en senior onderzoeker Hans Dagevos van de WUR tegen NU.nl.

We verbruikten in 2020 per hoofd van de bevolking 75,9 kilo vlees. In 2019 was dit nog 77,8 kilo. Die bijna 76 kilo vlees is het zogenoemde karkasgewicht, dus inclusief botten en vet.

Ongeveer 38 kilo vlees, 1 kilo minder dan een jaar eerder, aten we per persoon daadwerkelijk op. Ongeveer de helft daarvan aten we als vleeswaren.

"We berekenen de cijfers sinds 2005 en we hebben nog nooit zo'n grote daling van de vleesconsumptie gezien", reageert Dagevos op de uitkomsten van het onderzoek. Volgens de consumptiesocioloog is die daling echter voornamelijk veroorzaakt doordat de horeca in 2020 vanwege de coronamaatregelen gedeeltelijk dicht was.

'Sluiting horeca belangrijkste oorzaak daling vleesconsumptie'

"We hebben nu duidelijk het vermoeden dat de gedeeltelijke sluiting van horeca en restaurants gedurende 2020 de belangrijkste oorzaak is dat we nu zo'n daling zien", concludeert Dagevos. "Het heeft nog niet direct te maken met het feit dat mensen heel anders tegen vlees eten aankijken."

"Terwijl je misschien soms zou denken dat er veel aandacht voor is: we weten nu wel dat een beetje minder vlees eten beter is voor de planeet, onze gezondheid en het dierenwelzijn."

Nederlanders kochten in reactie op de gedeeltelijke sluiting van de horeca meer vlees in de supermarkt en bij de slager. In 2020 verkochten deze branches ruim 406 miljoen kilo vlees, zo'n 24 miljoen kilo meer dan in het jaar ervoor. We verbruikten in 2020 in totaal ongeveer 1.323 miljoen kilo vlees.

Wakker Dier toch blij: 'Hadden heel veel in de supermarkt kunnen k

open'

Omdat de vleesconsumptie onder de streep toch kleiner is dan in het jaar ervoor, is Wakker Dier tevreden. "Het is supermooi om te zien dat we echt minder vlees kunnen eten als Nederlanders en dat dat terug te zien is in de cijfers", reageert campagnemanager Anne Hilhorst namens de dierenwelzijnsorganisatie op de vleesconsumptie in 2020.

"Het was het coronajaar en toen hebben we natuurlijk heel anders gegeten dan normaal, doordat we opeens niet meer buiten de deur konden eten", aldus Hilhorst, die daarmee toegeeft dat we nog niet van een trendbreuk in de sinds 2005 stabiele vleesconsumptiecijfers kunnen spreken. "Maar we hadden natuurlijk ook in de supermarkten heel veel vlees kunnen gaan kopen."

"Dat hebben we niet gedaan. We zijn echt minder vlees gaan eten. Dat bewijst voor ons dat het voor Nederlanders makkelijker is dan je denkt."

Impact van vleesvervangers op de vleesconsumptie is klein

Dagevos onderschrijft de stelling van Wakker Dier dat de horeca een rol kan spelen in het verminderen van onze vleesconsumptie. De onderzoeker en zijn team verwachtten echter al in 2020 dat Nederlanders door de sluiting van de horeca meer vlees zouden kopen in de supermarkt en bij de slager. Die verwachting kwam dus uit.

Volgens Dagevos is er ook sprake van een duidelijke stijging van de vraag naar plantaardige vleesvervangers. Daarom heeft WUR dit jaar aandacht besteed aan de vraag of dat ook invloed heeft op onze vleesconsumptie. Dat blijkt tegen te vallen.

"De stijging in de plantaardige vleesvervangersmarkt is groot en belangrijk, maar heeft nog weinig impact op de vleesconsumptiemarkt", concludeert Dagevos. "Dat heeft ermee te maken dat het ondanks de stijging nog maar gaat om zo'n 4 procent van de vleesmarkt."