Hoewel klokhuizen en bananenschillen niet bijdragen aan de groei van de plasticsoep, heeft ook dit zwerfafval zijn nadelen. Directeur Helene van Zutphen van NederlandSchoon en duurzaamheidsadviseur Nicolein Blanksma leggen uit hoe dat zit.

Afval dat op straat of in de berm wordt gegooid, heeft over het algemeen jaren nodig om afgebroken te worden. We denken vaak dat dit voor organisch afval, zoals klokhuizen en bananenschillen, wel meevalt. Het kan weinig kwaad, de natuur ruimt het uit zichzelf op.

"Dat klopt", aldus Van Zutphen. "De snelheid waarmee de natuur afval afbreekt, verschilt wel aanzienlijk. Groente- en fruitafval en ook papier verteren over het algemeen goed."

“Organisch afval gaat stinken, er komen vogels op af en bovendien trekt vuil ook vuil aan.”
Nicolein Blanksma, duurzaamheidsadviseur

Het klokhuis van een appel wordt het snelst afgebroken - tussen de twee tot acht weken - de afbraak van een bananen- of sinaasappelschil kan tot wel twee jaar duren.

De snelheid van de afbraak hangt van verschillende factoren af. "Het maakt uit hoe warm het is en wat de samenstelling van de ondergrond is", legt Blanksma uit. "In een vochtig bos wordt afval sneller afgebroken dan in de stad op de stoep. Bacteriën en schimmels nemen het daar gemakkelijker op."

"Over het algemeen geldt: organisch materiaal is voor de natuur goed te doen", bevestigt Blanksma. Ze werkt bij adviesbureau Rebel, dat voor NederlandSchoon onderzoek deed naar afbraaktijden van zwerfafval.

'Vuil trekt vuil aan'

Groente- en fruitafval is na een aantal maanden of in ieder geval jaren helemaal verdwenen. Maar dit argument is volgens Blanksma en Van Zutphen geen reden om het daarom achteloos op straat te gooien.

"Vooral in de stad geeft ook het organische zwerfafval overlast", aldus Blanksma. "Het gaat stinken, er komen vogels op af en bovendien trekt vuil ook vuil aan."

Met name dit laatste is Van Zutphen een doorn in het oog. "Als een straat of berm er groezelig uitziet met rommel op de grond, dan gooien mensen er snel nog meer afval bij. Ook plastic, dat niet alleen moeilijk afbreekbaar is, maar voor altijd in kleine stukjes blijft bestaan."

En andersom geldt hetzelfde: is het netjes, dan hebben we minder snel de neiging iets op straat te gooien. Voor de leefbaarheid is het dus beter om ook groente- en fruitafval niet op straat te gooien.

Afbraaktijden:

  • Sigarettenpeuk: twee tot twaalf jaar
  • Kauwgom: minimaal twintig jaar
  • Blikje: minimaal vijftig jaar
  • Plastic: blijft oneindig in kleine stukjes in de natuur achter

"Helemaal nooit iets op de grond gooien, nergens niet", is het dan ook het standpunt van Van Zutphen. "Niet voor de bodem, maar vanuit het oogpunt 'schoon'."

Nu we het toch over schone straten hebben, wil Van Zutphen iets kwijt over kauwgom, dat zeker twintig jaar nodig heeft om afgebroken te worden. "Het wordt uit gewoonte op de stoep uitgespuugd, maar het kost gemeenten bakken met geld om bijvoorbeeld winkelstraten schoon te laten maken", legt ze uit. "Gemeenschapsgeld dat gewoon van ons allemaal is. Zo zonde."