Wie geen zuivel wil (zoals veganisten) of mag (personen met lactose-intolerantie of koemelkallergie) kan uitwijken naar alternatieven, bijvoorbeeld kokos. Hoe gezond zijn kokosproducten en hoe gezond is het als zuivelvervanger?

Kokos heeft de laatste jaren een gezond imago gekregen. Volgens Astrid Postma van het Voedingscentrum is dat onterecht. "Sommigen zullen een keer iets over kokosmelk of yoghurt hebben gelezen en denken: dat lijkt me lekker en gezond! Maar dat valt tegen."

Ontbijten met havermoutpap gemaakt met kokosmelk, lunchen met kokoskaas en een cappuccino met kokosmelk bestellen: het is allemaal mogelijk. Maar van nature zitten er niet zo veel voedingstoffen in de kokosnoot, vertelt Postma. "Als er een zuivelalternatief van kokos wordt gemaakt, wordt er wel vaak calcium en vitamine B12 aan toegevoegd, wat zuivel gezond maakt, maar meestal geen eiwitten."

Veel verzadigd vet in kokosproducten

Naast weinig eiwitten schuilt er nog een ander addertje onder het gras: in alle kokosproducten zit veel verzadigd vet. Daarvan moet je niet te veel binnen krijgen omdat het je cholesterolgehalte verhoogt, wat het risico op hart- en vaatziekten vergroot.

Postma: "Kokosvet bevat meer verzadigd vet dan roomboter, kokosmelk meer dan melk en kokoskaas meer dan kaas. Kokosyoghurt bevat bijvoorbeeld 16 gram verzadigde vetten per 100 gram, terwijl volle yoghurt maar 3 gram bevat."

Daarom is het niet zo'n goed idee om veel kokosproducten te gebruiken, concludeert Postma. "Als je niet intolerant bent voor lactose, kun je beter zuivel nemen. Dat is gezonder."

Ook Titia van der Stelt, diëtist en deskundige bij voedingsplatform I'm a Foodie, zou kokosproducten zeker niet aanraden als vervangers voor zuivel. "Er zitten veel verzadigde vetten en calorieën in."

Van der Stelt bespreekt kokosproducten die vaak worden gebruikt als alternatief voor zuivel:

  • Kokosmelk(drink). "Kokosmelk uit een blikje is een puur, vet kokosproduct", vertelt diëtist Van der Stelt. Daarnaast bestaat er ook kokosmelkdrink. Daar is calcium en B12 aan toegevoegd. Maar het is niet te vergelijken met een glas melk, want er zitten geen eiwitten in."
  • Kokosyoghurt. "Dit product bevat vaak maar een paar gram eiwit. In de variant van een bekende supermarkt die ik nu voor me heb, is daarnaast geen B12 en calcium toegevoegd. Ook is hij heel erg vet. Het is allesbehalve een alternatief voor zuivel, het is een heel ander product."
  • Kokoskaas. "Kokoskaas is eigenlijk geperst kokosvet met een smaakje. Ik zie dat in dit product 23 gram vet zit, waarvan 21 gram verzadigd. Ook zit er veel zout in, 2,3 gram, om er een beetje smaak aan te krijgen. Er zit wel B12 in, maar geen calcium en eiwitten. Ik zou dit product niet actief adviseren."

De kokosnoot zit vol verzadigd vet. (Foto: 123RF)

Meer eiwitten in soja

Als alternatief voor zuivel kun je beter sojaproducten gebruiken, adviseert Van der Stelt. "Daar zitten eiwitten in. Let er wel op dat er B12 en calcium in zit en geen andere onnodige toevoegingen, zoals suiker. Rijst- en havermelk producten, die ook als alternatieven aangedragen kunnen worden, bevatten minder eiwitten dan soja."

Een voordeel van kokos is dat de vrucht kalium en ijzer bevat. Postma: "Maar het kalium kun je beter uit groenten en fruit halen en het ijzer uit noten en bonen. Dan heb je niet die verzadigde vetten erbij."