Nergens wordt zoveel koffie gedronken als in Nederland: 82 procent van de bevolking drinkt wekelijks koffie en 67 procent dagelijks. Na water is koffie het populairste drankje, blijkt uit de eerste editie van het Nationaal Koffie & Thee Onderzoek.

Barista Wendelien van Bunnik, winnaar van Dutch Barista Championship 2019, weet dat ook. "Italië is voor veel mensen nog het koffieland per uitstek, maar Nederland is dat eigenlijk net zo goed."

Tapp, dat data levert aan de horeca, zocht voor vaktitel Misset Horeca uit welke koffie het populairst is in restaurants en cafés. Met een marktaandeel van 40 procent blijkt dat de cappuccino te zijn.

De cappuccino komt oorspronkelijk uit Italië, vertelt Van Bunnik. Daar drinken ze het in de ochtend, voor 11.00 uur. In Nederland zit dat volgens het onderzoek van Tapp anders. Daaruit blijkt dat de meeste Nederlanders juist een cappuccino bestellen rond 12.00 uur 's middags. "In Italië word je raar aangekeken als je dan nog zo'n koffie bestelt, maar in Nederland mag het gewoon de hele dag door."

De Italianen bestellen in de middag geen koffie meer, omdat zij vaak zwaar tafelen, legt barista Dennis van Zal uit. Hij werkt bij Boot Koffie, waar ze volgens de Misset Horeca Koffie Top 100 de beste koffie van het land maken.

"Een hete drank is voor Italianen de oplossing om het eten sneller te verteren. Dat is vaak een espresso en geen koffiedrank met melk, want dat vertraagt het verteerproces juist."

In ieder land wordt de cappuccino anders geschonken, maar de Specialty Coffee Association heeft wel een aantal richtlijnen vastgesteld, vertelt Van Zal. Ten eerste bevat een cappuccino altijd een 'kapje' melk, want dat is wat het woord cappuccino betekent. "De basis is altijd hetzelfde: een derde espresso, een derde gestoomde melk en een derde melkschuim."

De juiste espresso moet je volgens Van Zal goed door de melk heen kunnen proeven. Van Bunnik vult aan dat het vooral lekker is als de espresso een beetje een zoetige smaak heeft. Voor het 'kapje' gebruik je verse volle melk, zeggen ze beiden. Deze schuim je op tot maximaal 70 graden, zodat de melk niet verbrandt. Dan wordt de smaak bitter en dat wil je niet. Van Bunnik: "Een cappuccino is van zichzelf zo zoet dat je er geen suiker in nodig hebt."

Wat bij het maken van een cappuccino vaak fout gaat, is dat mensen de koffie heet willen drinken, ziet Van Bunnik. "Dat komt omdat we dat zo gewend zijn van koffie op het werk of filterkoffie, zodat je er langer mee kan doen. Maar een biefstuk serveer je toch ook op de juiste temperatuur?"

Cappuccino serveer je volgens Van Bunnik op zo'n 65 graden, zodat je het gelijk kunt drinken. Het maken van het drankje is volgens hem nog niet zo makkelijk: "Het gaat om de juiste apparatuur en vooral veel oefenen."

Er zijn wel een aantal handige trucs. "Hygiëne is belangrijk. Werk verder met verse koffie en verse melk. De basis van een cappuccino is een espresso, wat natuurlijk maar een klein bakje koffie is. Daardoor is het snel afgekoeld. Als je vooraf je melk in de opschuimer giet, dan scheelt dat tijd en heb je aan het eind geen lauwe of koude koffie."

Volgens Van Bunnik is latte art de kers op de taart (Foto: AFP).

Volgens Van Zal is vooral de verse volle melk belangrijk. "Volle melk bevat meer vetten waardoor het schuimen makkelijker gaat, maar je ook voller melkschuim krijgt. Veel mensen denken dat houdbare melk beter schuimt, maar dat is een misvatting."

Een andere tip is om de melk 6 centimeter boven het kopje in te schenken voor het juiste contrast. "Als je het kopje voor de helft gevuld hebt, schenk je vervolgens laag het schuim in. Dat zorgt voor de juiste verdeling van een derde espresso, een derde gestoomde melk en een derde melkschuim."

Van Bunnik: "En als je dan je kannetje naar beneden beweegt, dan kun je bijvoorbeeld een hartje maken. Latte art is natuurlijk de kers op de taart."

Ingrediënten: espresso en verse volle melk

1. Zet een espresso van ongeveer 25 milliliter in 25 seconden
2. Gebruik verse volle melk en verhit de melk tot 65 tot 70 graden
3. Zorg dat je het stoompijpje aan de zijkant houdt, zodat je een draaikolk creëert tijdens het schuimen. Je schuimt ongeveer een kwart erbij
4. Als je klaar bent met schuimen, wals je de melk tot je mooi glanzend schuim krijgt
5. Zorg voor het juiste contrast door eerst 6 cm boven het kopje de melk in te schenken