Grofweg 90 procent van de mensen weet dat het belangrijk is om minder voedsel te verspillen, blijkt uit onderzoek van het Voedingscentrum. Gezinnen met jonge kinderen blijken de grootste verspillers. Toch geeft ruim drie kwart de eigen motivatie om voedselverspilling tegen te gaan een 8 of hoger op een schaal van 1 tot 10.

"De bewustwording is het afgelopen jaar zeker toegenomen", zegt Toine Timmermans, directeur van de Stichting tegen Voedselverspilling. "Nu is het belangrijk dat mensen de daad bij het woord voegen." Om die reden is begin maart de campagne Hoe #verspillingsvrij ben jij? gestart.

Het Voedingscentrum kwam met zes tips die mensen moeten helpen minder voedsel te verspillen. De tips draaien vooral om bewuster inkopen, op maat koken en voedsel op een slimme manier bewaren.

Timmermans zelf zet zich al meer dan twintig jaar in tegen voedselverspilling. "In mijn gezin maken we al jaren wekelijks een planning voor wat we nodig hebben aan boodschappen. Ook hebben we standaard twee kliekjesdagen."

Volgens Corné van Dooren, expert Duurzaam Eten van het Voedingscentrum, kan plannen met een boodschappenlijstje jaarlijks zo'n 9 kilo voedsel van de afvalbak redden.

Ook adviseert het Voedingscentrum om flexibel om te gaan met houdbaarheidsdata. Volgens Van Dooren gooit zo'n 16 procent van de Nederlanders voedsel onmiddellijk weg als de datum is verstreken, terwijl etenswaren met een THT-datum vaak nog prima te consumeren zijn. Timmermans: "Ik vertrouw dat mijn zintuigen me vertellen wanneer een product écht niet meer veilig te eten is."

De levensduur van producten kan bovendien verlengd worden door producten op de juiste manier te bewaren. Appels en eieren blijven tot wel drie weken langer goed in de koelkast. Tomaten kunnen daarentegen weer beter buiten de koelkast bewaard worden. In het bewaaradvies geeft het Voedingscentrum praktische tips om eten slimmer te bewaren.

Het tegengaan van voedselverspilling is volgens Van Dooren, na minder vlees eten, één van de effectiefste maatregelen om klimaatverandering tegen te gaan. Ook Timmermans beaamt dit. "6 procent van onze klimaatgerelateerde uitstoot wordt geproduceerd om voedsel te maken dat we niet gebruiken."

Het tegengaan van voedselverspilling is volgens hem dan ook veel nuttiger dan het plaatsen van zonnepanelen en warmtepompen, om maar iets te noemen. Het probleem? "Achter zonnepanelen en warmtepompen zitten bedrijven die daar geld aan kunnen verdienen. Bij het verminderen van voedselverspilling zijn geen directe belanghebbenden."

Ook voor de portemonnee is het goed om minder voedsel te verspillen. Door beter om te gaan met eten kunnen mensen jaarlijks gemiddeld 145 euro per persoon besparen. Volgens van Dooren is dat dan ook de reden dat mensen met een lager inkomen bijna twee keer zo weinig voedsel verspillen als mensen die bovenmodaal verdienen.

Het doel van de campagne is duidelijk: voedselverspilling in 2030 halveren. Al draagt niet alleen de consument daar verantwoordelijkheid voor. "De consument heeft de meeste impact, omdat zijn of haar afvalbak vaak het eindstation van voedingsmiddelen is. Toch zullen alle partijen in de voedselketen consumenten moeten helpen die besparing te realiseren, bijvoorbeeld door de portiegrootte en verpakkingen aan te passen."